วิกิพีเดีย

หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค)

รองเสวกโท นายหมวดเอก หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) เกิดในราชินิกุลบุนนาค เป็นบุตรเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) มารดาชื่อ มอญ[1][2] นับเป็นราชินิกุลบุนนาค ชั้นที่ 4[3] และวงศ์เฉกอะหมัด ชั้นที่ 9 (สืบเชื้อสายจากออกญาบวรราชนายก (เฉกอะหมัด)) เกิดเมื่อปี 2432 ถึงแก่กรรมเมื่อปี 2490

หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ
(แจ๋ว บุนนาค)
เกิดพ.ศ. 2432
ถึงแก่กรรมพ.ศ. 2490 (58 ปี)
บิดามารดา

การรับราชการ

แก้

รับราชการในรัชกาลที่ 6 โดยเมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2461 มหาดเล็กวิเศษ แจ๋ว บุนนาค ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นที่ ขุนวิจารณ์ภัณฑกิจ สังกัดกรมชาวที่[4] ขึ้นกับกรมมหาดเล็กหลวง ก่อนได้เลื่อนยศเป็น รองหุ้มแพร[5] และเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นหลวง ในราชทินนามเดิม[6] มีตำแหน่งเป็น ผู้ช่วยหัวหน้าแผนกรักษาวังปารุสกวัน ท่าวาสุกรี สวนจิตรลดา สวนกุหลาบ และสนามหญ้านอกกำแพงพระราชวังดุสิต[7]

ในรัชกาลที่ 7 ได้เป็น รองเสวกโท[8] หัวหน้าแผนกรักษาสวนและสนามนอกกำแพงวัง[9] สังกัดกองรักษาพระราชวังดุสิต (กรมมหาดเล็กหลวง รวมเข้าในสังกัดกระทรวงวัง เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2469[10]) ต่อมา ได้เป็น หัวหน้าแผนกรักษาพื้นที่ในบริเวณกำแพงพระราชวังดุสิต[11] แล้วเป็น ผู้รักษาพระราชวังบางปะอิน[12] (แผนกรักษาพระราชวังบางปะอิน สังกัดกองมหาดเล็กชาวที่[13]) ก่อนจะออกจากราชการในรัชกาลที่ 8

กองเสือป่า

แก้
  • 27 กุมภาพันธ์ 2459 ว่าที่นายหมู่ตรี (นายหมู่เอกชั่วคราว) แจ๋ว บุนนาค เป็นนายหมู่เอก กรมเสือป่าปืนใหญ่หลวงรักษาพระองค์ กองกำลังของกองเสนาหลวงรักษาพระองค์[14]
  • 13 มีนาคม 2460 นายหมู่เอก (ว่าที่นายหมวดตรีชั่วคราว) แจ๋ว บุนนาค รองผู้บังคับกองร้อยที่ 2 เป็นว่าที่นายหมวดตรี กรมเสือป่าปืนใหญ่หลวง ร.อ. กองกำลังของกองเสนาหลวง ร.อ.[15]
  • 4 มีนาคม 2461 ว่าที่นายหมวดตรี ขุนวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) เป็นนายหมวดตรี แผนกยกกระบัตรกรม กรมเสือป่าปืนใหญ่หลวง ร.อ. กองกำลังของกองเสนาหลวง ร.อ.[16]
  • 20 กุมภาพันธ์ 2462 นายหมวดตรี ขุนวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) เป็นนายหมวดโท แผนกยกกระบัตรกรม กรมเสือป่าปืนใหญ่หลวง ร.อ.[17]
  • 21 กุมภาพันธ์ 2463 นายหมวดโท ขุนวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) เป็นนายหมวดเอก แผนกยกกระบัตรกรม กรมเสือป่าปืนใหญ่หลวง ร.อ.[18]

ราชการพิเศษ

แก้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

แก้

ครอบครัว

แก้

หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) มีภรรยา (ที่มีบุตร ธิดา) 5 คน คือ
1. นางแวว (บุญเย็น)
2. นางทองม้วน
3. นางเอิบ (ศุภวงศ์)
4. นางเล็ก (โหมดหิรัญ)
5. นางธารี (เทศรักษ์) ธิดานายพุก และ นางสาย เทศรักษ์[28] เป็นญาติกับพระยาศรีวิกรมาทิตย์ (สงวน สิงคะเนติ) ต้นสกุล ศรีวิกรม์

มีบุตร ธิดา 13 คน (นับว่าเป็นราชินิกุลบุนนาค ชั้นที่ 5 วงศ์เฉกอะหมัด ชั้นที่ 10) คือ

1. (หญิง) เจรง (นางแวว เป็นมารดา) เป็นภรรยานายโชค บุนนาค บุตรพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค)[29]

2. (ชาย) จรรย์ 3. (หญิง) ไข่มุกต์ 4. (หญิง) จอกมุกต์ 5. (หญิง) จินตนา (4 คนนี้ นางทองม้วน เป็นมารดา)

6. (ชาย) ร้อยตรี จำลอง (นางเอิบ เป็นมารดา)

7. (ชาย) อำรุง (นางเล็ก เป็นมารดา)

8. (ชาย) ปรีชา 9. (หญิง) ปราณี 10. (ชาย) ศรีสุข 11. (ชาย) สมศักดิ์ 12. (ชาย) จวบณรงค์ 13. (หญิง) จงกลณี[30] (6 คนนี้ นางธารี เป็นมารดา)

อ้างอิง

แก้
  1. ↑ เว็บไซต์ชมรมสายสกุลบุนนาค http://www.bunnag.in.th/prarajpannuang032.html เก็บถาวร 2013-10-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  2. ↑ สาแหรกสกุลบุนนาค http://www.bunnag.in.th/pdf/a064.pdf เก็บถาวร 2022-08-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  3. ↑ อธิบายราชินิกุลบางช้าง พ.ศ. 2471 หน้า 75 https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/อธิบายราชินิกุลบางช้าง_-_ดำรง_-_๒๔๗๑.pdf
  4. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 35 หน้า 2689 วันที่ 5 มกราคม 2461 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2461/D/2639.PDF
  5. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 38 หน้า 2396 วันที่ 20 พฤศจิกายน 2464 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2464/D/2395.PDF
  6. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 39 หน้า 2892 วันที่ 10 มกราคม 2465 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2465/D/2851.PDF
  7. ↑ เว็บไซต์ชมรมสายสกุลบุนนาค http://www.bunnag.in.th/prarajpannuang032.html เก็บถาวร 2013-10-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  8. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 43 หน้า 38 วันที่ 4 เมษายน 2469 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/38_1.PDF
  9. ↑ ประกาศกรมมหาดเล็กหลวง ลงวันที่ 1 เมษายน พระพุทธศักราช 2469 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/131.PDF
  10. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 43 หน้า 240 วันที่ 25 กรกฎาคม 2469 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/A/240.PDF
  11. ↑ ในหนังสือ พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ ศักราช 2474 หน้า 1250 อักขรานุกรมขุนนาง อักษร ว. ว่า "วิจารณ์ภัณฑกิจ, หลวง (แจ๋ว บุนนาค) รองเสวกโท หัวหน้าแผนกรักษาพื้นที่ในบริเวณกำแพงพระราชวังดุสิต" http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3581.0
  12. ↑ ประวัติโรงเรียนบางปะอิน "ราชานุเคราะห์ 1" http://www.racha1.ac.th/2010-06-25-15-13-23 เก็บถาวร 2011-05-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  13. ↑ พระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการสำนักงานและกรมในกระทรวงวัง พุทธศักราช 2476 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2476/A/902.PDF
  14. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 33 หน้า 3656 วันที่ 18 มีนาคม 2459 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/3599_1.PDF
  15. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 34 หน้า 3805 วันที่ 31 มีนาคม 2460 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2460/D/3787.PDF
  16. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 35 หน้า 3735 วันที่ 30 มีนาคม 2461 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2461/D/3693.PDF
  17. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 36 หน้า 4085 วันที่ 21 มีนาคม 2462 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2462/D/4042.PDF
  18. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 37 หน้า 4175 วันที่ 20 มีนาคม 2463 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2463/D/4135.PDF
  19. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 45 หน้า 783 วันที่ 3 มิถุนายน 2471 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2471/D/774.PDF
  20. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 49 หน้า 4267 และ 4279 วันที่ 12 มีนาคม 2475 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/D/4254.PDF
  21. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 53 หน้า 2644 วันที่ 17 มกราคม 2479 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2479/D/2640.PDF
  22. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 55 หน้า 3910 วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2481 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2481/D/3901.PDF
  23. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 36 หน้า 3309 วันที่ 25 มกราคม 2462 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2462/D/3292.PDF
  24. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 43 หน้า 452 วันที่ 2 พฤษภาคม 2469 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/438.PDF
  25. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 43 หน้า 3728 วันที่ 16 มกราคม 2469 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3718.PDF
  26. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 54 หน้า 1968 วันที่ 12 พฤศจิกายน 2480 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2480/D/1672.PDF
  27. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 55 หน้า 3612 วันที่ 23 มกราคม 2481 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2481/D/3607.PDF
  28. ↑ หนังสือที่ระลึกในการพระราชทานเพลิงศพ นางธารี บุนนาค
  29. ↑ เว็บไซต์ชมรมสายสกุลบุนนาค http://www.bunnag.in.th/prarajpannuang032.html เก็บถาวร 2013-10-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  30. ↑ สาแหรกสกุลบุนนาค http://www.bunnag.in.th/pdf/a064.pdf เก็บถาวร 2022-08-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ_(แจ๋ว_บุนนาค)&oldid=11095057"