หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)

หลวงชำนาญนิติเกษตร
รองอำมาตย์เอก; หลวงชำนาญนิติเกษตร
อาชีพ	นักการเมือง
มีชื่อเสียงจาก	คณะราษฎร
คู่สมรส	ท่านหญิงคันธรสรังษี แสงมณี

รองอำมาตย์เอก หลวงชำนาญนิติเกษตร นามเดิม อุทัย แสงมณี เป็นรัฐมนตรีช่วยว่ากระทรวงยุติธรรม ในคณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 9 รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตราธิการในคณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 10 โดยมีจอมพล แปลก พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 15 โดยมีปรีดี พนมยงค์ เป็นนายกรัฐมนตรี และเป็นสมาชิกคณะราษฎรสายพลเรือน

ประวัติ

หลวงชำนาญนิติเกษตร เดิมชื่อ อุทัย แสงมณี สมรสกับท่านหญิงคันธรสรังษี แสงมณี^[1] (พระนามเดิม: หม่อมเจ้าคันธรสรังษี รพีพัฒน์) พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ และหม่อมแดง รพีพัฒน์ ณ อยุธยา แต่ไม่มีบุตรธิดาด้วยกัน

การทำงาน

ในปี พ.ศ. 2477 รัฐบาลสยามได้จัดประกวดเนื้อร้องเพลงชาติใหม่ โดยมีคณะกรรมการพิจารณาเพลงชาติ โดยหนึ่งในนั้นประกอบด้วย หลวงชำนาญนิติเกษตร ต่อมาเขาได้เป็นหัวหน้าสำนักงานโฆษณาการ (พ.ศ. 2479-2480)^[2] ในปี พ.ศ. 2484 หลวงชำนาญนิติเกษตร ได้เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงยุติธรรม ตั้งแต่วันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2484 - 26 กันยายน พ.ศ. 2484 และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ ตั้งแต่วันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2484 - 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485 โดยเป็นผู้ประเดิมตำแหน่งเป็นคนแรกทั้งสองตำแหน่ง

ในปี พ.ศ. 2489 ก็ได้ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมของไทย ในรัฐบาล ปรีดี พนมยงค์^[3] และเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ในปี พ.ศ. 2494^[4]