หม่อมเจ้าพัฒนายุคุณวรรณ ดิศกุล

หม่อมเจ้าพัฒนายุคุณวรรณ ดิศกุล หรือ หม่อมเจ้าพัฒนายุ ดิศกุล (8 มกราคม พ.ศ. 2441 (2440) – 3 ธันวาคม พ.ศ. 2516) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประสูติแต่หม่อมลำดวน ดิศกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม วสันต์สิงห์)[1] มีพระนามลำลองว่า ท่านหญิงเหลือ[2]

หม่อมเจ้าพัฒนายุคุณวรรณ ดิศกุล
หม่อมเจ้าชั้น 4
ไฟล์:หม่อมเจ้าพัฒนายุ.JPG
ประสูติ8 มกราคม พ.ศ. 2441
สิ้นชีพตักษัย3 ธันวาคม พ.ศ. 2516 (75 ปี)
ราชสกุลดิศกุล
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
พระมารดาหม่อมลำดวน ดิศกุล ณ อยุธยา
ธรรมเนียมพระยศของ
หม่อมเจ้าพัฒนายุคุณวรรณ ดิศกุล
การทูลฝ่าพระบาท
การแทนตนกระหม่อม/หม่อมฉัน
การขานรับกระหม่อม/เพคะ

หม่อมเจ้าพัฒนายุคุณวรรณ เป็นพระธิดาสององค์แรกที่ประสูติแต่หม่อมลำดวน เมื่อแรกประสูติทรงมีคู่แฝด แต่สิ้นชีพตักษัยเมื่อชันษาเพียง 3 เดือน [1][3] เมื่อชันษา 6 ปี ก็เข้าถวายตัวอยู่ในสำนักของพระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา ในพระบรมมหาราชวังจนเติบใหญ่[4]

หม่อมเจ้าพัฒนายุคุณวรรณ เป็นผู้ติดตามใกล้ชิดสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ พร้อมกับหม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล และหม่อมเจ้าพิไลยเลขา ดิศกุล เมื่อครั้งที่ทรงลี้ภัยไปประทับที่ปีนัง ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ระหว่าง พ.ศ. 2476 – 2485 จนสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสด็จกลับมาสิ้นสิ้นพระชนม์ที่วังวรดิศ เมื่อ พ.ศ. 2486

หม่อมเจ้าพัฒนายุคุณวรรณ สิ้นชีพตักษัยเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2516 สิริชันษา 76 ปี มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2517 ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส

พงศาวลี แก้

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และ หม่อมเจ้าหญิง จงจิตรถนอม ดิศกุล. จดหมายถึงหญิงใหญ่ (ฉบับชำระใหม่). กรุงเทพ : สถาพรบุ๊คส์, 2551. ISBN 978-974-16-6535-8
  2. ศรัณย์ ทองปาน (18 มีนาคม 2556). "ติดเกาะ! ตามสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ไป "ลี้ภัยการเมือง" ที่ปีนัง". สารคดี. สืบค้นเมื่อ 5 เมษายน 2558. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  3. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์มหามกุฎราชสันตติวงศ์ พระนามพระราชโอรสธิดา พระราชนัดดา. กรุงเทพ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, พ.ศ. 2547. หน้า หน้าที่. ISBN 974-272-911-5
  4. ปิติรัชต์ จูช่วย (15 พฤศจิกายน 2563). "เรื่องของพระธิดา "สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ" ประจำ "สำนักเรียนเป็นวิทยาลัย" ของฝ่ายในรัชกาลที่ ๕". สยาม เรเนซองส์. สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2565. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)