สี่หมื่น วณีสอน

นายสี่หมื่น วณีสอน หรือ เจ้าศรีหมื่น วณีสอน[1] เป็นอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่ อดีตนายอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ และเป็นผู้นำชาวนาในพื้นที่อำเภอสันป่าตอง

สี่หมื่น มณีสอน
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่
ดำรงตำแหน่ง
11 มิถุนายน พ.ศ. 2482 – 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2488
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2431
เสียชีวิต15 สิงหาคม พ.ศ. 2519 (88 ปี)
ผู้วางระบบชลประทานฝายเจ้าสี่หมื่น

ประวัติ แก้

นายสีหมื่น วณีสอน เป็นบุตรของพญาเทพวณีสอน หรือ พระยาเทพวณีสอน ข้าราชการในคุ้มหลวงสมับพระเจ้าอินทวิชยานนท์ จนถึงสมัยเจ้าแก้วนวรัฐ สมรสกับนางเซงโฉ่ สาวเชื้อสายพม่า

ในปี พ.ศ. 2446 สีหมื่นได้รับการศึกษาในคุ้มหลวงได้รับรางวัลที่ 1 ในการสอบไล่ชั้น 5 ได้รับรางวัลเป็นหีบเครื่องแต่งตัวและหนังสือมูลค่า 57 บาท 32 อัฐ

[2]

การทำงาน แก้

สี่หมื่น มณีสอน เคยรับราชการเป็นนายอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่[3]

ต่อมาได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2482[4] แทนนายอินทร สิงหเนตร ซึ่งถูกสภาผู้แทนราษฎรมีมติขับออกจากตำแหน่ง ในระหว่างการทำงานของนายสีหมื่น มณีสอน เขามีบทบาทในการตั้งกระทู้ติดตามการบริหารงานของรัฐบาล เช่น

  • การขึ้นราคาบุหรี่ของกรมสรรพสามิต[5]
  • การวางหลักการในการโยกย้ายข้าราชการ[6]
  • การหยุดราชการในวันธรรมสวนะ[7]
  • การบูรณะปฏิสังขรณ์พระธาตุดอยสุเทพ[8]

การวางระบบชลประทาน แก้

 
อนุสาวรีย์ผู้นำเหมืองฝาย ตำบลมะขามหลวง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่

นอกจากงานการเมือง นายสี่หมื่น มณีสอน ยังมีบทบาทเป็นผู้นำชาวนาในพื้นที่ บุกเบิกการสร้างฝายในลุ่มน้ำขาน นำกำลังชาวบ้านขุดเหมืองส่งน้ำลึกถึง 8 เมตร ความยาวกว่า 20 กิโลเมตร ในเวลา 6 เดือน ใช้กำลังชาวบ้านวันละกว่า 3,000 คน ส่งผลให้พื้นที่ของราษฎรกว่า 20,000 ไร่ มีน้ำใช้ นับเป็นการสร้างระบบวิศวกรรมชลประทานในพื้นที่ได้อย่างเหมาะสม[9][10]

ชาวบ้านจึงสร้างอนุสาวรีย์ผู้นำเหมืองฝายไว้เป็นอนุสรณ์บริเวณตำบลมะขามหลวง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นลักษณะกู่แบบล้านนา บรรจุอัฐิของนายสี่หมื่น และภริยา

อ้างอิง แก้

  1. ชุมชนลัวะจากศูนย์กลางข้อมูลทางวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม
  2. หนังสือพิมพ์ไทยนิวส์ วันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562
  3. "ขุนยุหว่า ตระกูล เมธาสัย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-09-28. สืบค้นเมื่อ 2018-07-27.
  4. http://www.kpi.ac.th/media_kpiacth/pdf/M8_34.pdf
  5. กระทู้ถามที่ ๖๑/๒๔๘๕ ของนายสี่หมื่น วนีสอน ผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง กระทู้ถามเกี่ยวกับกรมสรรพสามิต
  6. กระทู้ถามที่ ๕๙/๒๔๘๕ ของนายสี่หมื่น วนีสอน ผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง การโยกย้ายข้าราชการ
  7. กระทู้ถามที่ ๑๒๑/๒๔๘๕ ของนายสี่หมื่น วนีสอน ผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง การหยุดราชการในวันธรรมสวนะแทนวันอาทิตย์
  8. กระทู้ถามที่ ๖๔/๒๔๘๕ ของนายสี่หมื่น วนีสอน ผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง การปฏิสังชรณ์พระธาตุดอยสุเทพ
  9. พรพิไล เลิศวิชา. ชุมชนหมู่บ้านลุ่มน้ำขาน[ลิงก์เสีย] กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. 2546
  10. http://www.cmruir.cmru.ac.th/bitstream/123456789/1969/8/Chapter5.pdf