สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ

สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ (อังกฤษ: Office of the National Security Council) เป็นส่วนราชการสังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการของสภาความมั่นคงแห่งชาติ มีหน้าที่จัดนโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยความมั่นคงและเสนอแนะและให้ความเห็นชอบต่อสภาหรือคณะรัฐมนตรีเพื่อให้พิจารณากำหนดนโยบายและยุทธศาสตร์เกี่ยวกับความมั่นคงแห่งชาติ

สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ

Office of the National Security Council
เครื่องหมายสำนักนายกรัฐมนตรี
ภาพรวมสำนักงาน
ก่อตั้ง	30 กันยายน พ.ศ. 2502 (2502-09-30)
ประเภท	ส่วนราชการ
เขตอำนาจ	ทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่	ทำเนียบรัฐบาลไทย และศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550
บุคลากร	355 คน (พ.ศ. 2562)
งบประมาณต่อปี	279,600,500 บาท (พ.ศ. 2568)
ฝ่ายบริหารสำนักงาน	ฉัตรชัย บางชวด, เลขาธิการ รัชกรณ์ นภาพรพิพัฒน์, รองเลขาธิการ วรณัฐ คงเมือง, รองเลขาธิการ สรพงค์ ศรียานงค์, รองเลขาธิการ (รักษาราชการ)
ต้นสังกัดสำนักงาน	สำนักนายกรัฐมนตรี
เว็บไซต์	www.nsc.go.th

ประวัติ

ภายหลังการปรับปรุงโครงสร้างของสภาป้องกันราชอาณาจักร ในปี พ.ศ. 2502 โดยมีบทบัญญัติให้ยกเลิกสภาป้องกันราชอาณาจักร และประกาศใช้พระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2502 เป็น สภาความมั่นคงแห่งชาติ

ภายใต้พระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2502 มาตรา 7 ได้กำหนดไว้ว่า "ให้มีสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ มีหน้าที่ดำเนินกิจการให้เป็นไปตามมติของสภาความมั่นคงแห่งชาติ และให้มีเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ เป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบ และจะให้มีรองเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ เป็นผู้ช่วยปฏิบัติราชการก็ได้"

สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติจึงได้จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัตินี้ พร้อมกับสภาความมั่นคงแห่งชาติเป็นส่วนราชการที่มีฐานะเป็นกรม สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี และขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี โดยมีหัวหน้าส่วนราชการซึ่งเรียกชื่อว่า "เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ" เป็นข้าราชการพลเรือนระดับปลัดกระทรวง และข้าราชการประจำในสำนักสภาความมั่นคงแห่งชาติก็เป็นข้าราชการพลเรือน ยกเว้นข้าราชการที่มาช่วยราชการจากส่วนราชการอื่น ซึ่งมีทั้งที่เป็นข้าราชการทหาร และข้าราชการตำรวจ

การดำเนินงานของสภาความมั่นคงแห่งชาติในระยะเริ่มแรก ซึ่งมีพลตรีหลวงวิจิตรวาทการ เป็นเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ การจัดและการดำเนินงานของสภาความมั่นคงแห่งชาติได้จัดขึ้นโดยอาศัยหลักการประหยัด แต่ให้ทำงานได้ผล ทั้งนี้ในฐานะที่ท่านดำรงตำแหน่งปลัดบัญชาการสำนักนายกรัฐมนตรีอยู่ด้วย นอกจากจะอาศัยส่วนหนึ่งของตึกบัญชาการสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นที่ตั้งของสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ และได้ยืมตัวข้าราชการจากส่วนราชการอื่น ๆ ในสำนักนายกรัฐมนตรี มาช่วยราชการเป็นประจำ

การแบ่งส่วนราชการ

การแบ่งส่วนราชการในระยะแรก

ช่วง พ.ศ. 2502 กำหนดให้แบ่งเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนกลาง ส่วนนโยบาย และส่วนประสานงาน ซึ่งรับรูปแบบมาจากหน่วยงานความมั่นคงของสหรัฐอเมริกา โดยเฉพาะส่วนนโยบายได้แบ่งออกเป็น 4 กอง คือ กองการเมืองภายใน กองการเมืองภายนอก กองนโยบายเศรษฐกิจ และกองนโยบายการทหาร

พ.ศ. 2506

บทบัญญัติภายใต้ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2506 แบ่งส่วนราชการเป็น 4 ส่วน คือ 1) สำนักงานเลขานุการกรม ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 แผนก คือ แผนกสารบรรณและแผนกคลัง 2) กอง 1 3) กอง 2 4) กอง 3 และ 5) กอง 4 ซึ่งการแบ่งส่วนราชการออกเป็นกองหมายเลขนี้ จำแนกตามภารกิจงานความมั่นคงที่เกี่ยวข้อง

พ.ศ. 2508

เมื่อ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2508 สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ ได้จัดตั้งกอง 5 เพื่อทำหน้าที่ด้านเลขานุการและติดต่อประสานงาน

พ.ศ. 2513

พลเอก จิร วิชิตสงคราม ในฐานะเลขาธิการ ได้จัดตั้งกองเพิ่มขึ้นอีก 1 กอง คือ กอง 6 จัดตั้งเมื่อ 17 มีนาคม พ.ศ. 2513 เพื่อทำหน้าที่รองรับงานด้านการเตรียมพร้อมแห่งชาติ

พ.ศ. 2516

เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2523 ได้จัดตั้งกอง 7 เพื่อทำหน้าที่ด้านกิจการพิเศษ ที่ไม่อยู่ในภาระหน้าที่ของกองหนึ่งกองใดโดยเฉพาะ เช่น งานอำนวยการข่าวกรอง และงานแก้ไขปัญหาก่อการร้ายสากล เป็นต้น

พ.ศ. 2541

ได้มีการแบ่งส่วนราชการสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติเสียใหม่โดยแบ่งออกเป็น 1 สำนัก 7 กอง อันได้แก่ ๑) สำนักงานเลขานุการกรม 2) กองความมั่นคงด้านการป้องกันประเทศ 3) กองความมั่นคงด้านการเมือง 4) กองความมั่นคงกิจการพิเศษ 5) กองความมั่นคงด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี พลังงาน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 6) กองความมั่นคงด้านเศรษฐกิจ 7) กองความมั่นคงด้านสังคมจิตวิทยา และ 8) กองอำนวยการข่าวกรองความมั่นคง

พ.ศ. 2545

สมัยนายกรัฐมนตรีพันตำรวจโท ทักษิณ ชินวัตร ได้มีการปฏิรูประบบราชการ โดยแบ่งส่วนราชการเมื่อ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2545 ตามกฎกระทรวงการแบ่งส่วนราชการสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2545 ได้แบ่งส่วนราชการภายใน ออกเป็น 4 สำนัก 1 กอง ประกอบด้วย 1) สำนักงานเลขานุการกรม 2) กองอำนวยการข่าวกอง 3) สำนักความมั่นคงกิจการชายแดนและการป้องกันประเทศ 4) สำนักความมั่นคงกิจการภายในประเทศ และ 5) สำนักความมั่นคงกิจการภายนอกประเทศ

ส่วนราชการในปัจจุบัน

มติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2563 รับทราบร่างกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. .... ที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้ว และมีสาระสำคัญเป็นการแบ่งส่วนราชการของสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี เพื่อให้สอดคล้องกับภารกิจที่เพิ่มขึ้นและเหมาะสมกับสภาพของงานที่เปลี่ยนแปลงไป อันจะทำให้การปฏิบัติภารกิจตามอำนาจหน้าที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลยิ่งขึ้น และให้สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีส่งร่างกฎกระทรวงดังกล่าวให้สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติเพื่อนำเสนอนายกรัฐมนตรีพิจารณาลงนาม และประกาศในราชกิจจานุเบกษาต่อไป

โดยสาระสำคัญของร่างกฎกระทรวงฯ ได้ปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการ สมช. ตามกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2563 แบ่งส่วนราชการ ออกเป็น 4 ภารกิจ ดังนี้ กลุ่มภารกิจนโยบายและบริหารแผนงานความมั่นคง, กลุ่มภารกิจยุทธศาสตร์และอำนวยความมั่นคงเฉพาะด้าน, กลุ่มภารกิจสนับสนุนทางวิชาการและเครือข่ายการมีส่วนร่วม, กลุ่มภารกิจสนับสนุนทางการบริหาร โดยจัดแบ่ง เป็นหน่วยงานระดับกอง ที่มีผู้บังคับบัญชาเป็น ตำแหน่งอำนวยการระดับสูง คือ กองความมั่นคงภายในประเทศ กองความมั่นคงนะหว่างประเทศ กองความมั่นคงกิจการชายแดนและประเทศรอบบ้าน กองความมั่นคงจังหวัดชายแดนภาคใต้และชนต่างวัฒนธรรม กองความมั่นคงด้านการเตรียมพร้อมและการป้องกันประเทศ กองความมั่นคงเกี่ยวกับภัยคุกคามข้ามชาติ กองประเมินภัยคุกคาม กองกองนโยบายและยุทธศาสตร์ความมั่นคง และสำนักงานเลขาธิการ กองที่มีผู้บังคับบัญชาเป็นผู้อำนวยการระดับต้น คือ กองความมั่นคงทางทะเล และมีหน่วยงานระดับกลุ่มงาน ซึ่งมีผู้บังคับบัญชาในสายงานวิชาการระดับชำนาญการพิเศษ เป็นผู้บังคับบัญชา คือ กลุ่มพัฒนาระบบบริหาร กลุ่มตรวจสอบภายใน กลุ่มกฎหมาย และศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริต

อำนาจหน้าที่

ตามพระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2559 มาตรา 21 กำหนดให้มีสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ มีอำนาจหน้าที่ดังต่อไปนี้

1. รับผิดชอบในงานธุรการของสภา และศึกษาและรวบรวมข้อมูลด้านความมั่นคงที่เกี่ยวกับ งานของสภา
2. จัดทำร่างนโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยความมั่นคงแห่งชาติตามเป้าหมายและแนวทาง ที่สภากำหนดเพื่อเสนอต่อสภา
3. เสนอแนะและให้ความเห็นต่อสภาหรือคณะรัฐมนตรีเพื่อประกอบการพิจารณากำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ แผนงาน และการอื่นที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงแห่งชาติ
4. ให้คำปรึกษา เสนอแนะ และให้ความเห็น ตลอดจนอำนวยการและประสานการปฏิบัติงานใด ๆ เพื่อให้เป็นไปตามนโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยความมั่นคงแห่งชาติกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
5. ติดตาม ประเมิน วิเคราะห์ และแจ้งเตือนสถานการณ์ด้านความมั่นคง การเปลี่ยนแปลง ของสถานการณ์ สภาวะแวดล้อมด้านความมั่นคงในเชิงยุทธศาสตร์ พิสูจน์ทราบและคาดการณ์ภัยคุกคาม และการประเมินกำลังอำนาจของชาติ
6. ประสานงานหรือร่วมมือกับหน่วยงานต่างประเทศในกิจการด้านความมั่นคงระหว่างประเทศ ด้านความมั่นคงในเชิงยุทธศาสตร์ ด้านการประเมินสภาวะแวดล้อม และด้านวิชาการที่เกี่ยวกับความมั่นคง
7. ศึกษา วิจัย รวบรวม พัฒนา ส่งเสริม และเผยแพร่ข้อมูลหรือองค์ความรู้เกี่ยวกับ ความมั่นคงแห่งชาติ
8. ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัตินี้และกฎหมายอื่น หรือตามที่สภา นายกรัฐมนตรี หรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย

กล่าวโดยสรุป สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ เป็นหน่วยงานรับผิดชอบการจัดทำนโยบายและแผนปฏิบัติการ ที่ตอบสนองต่อการเตรียมรับมือ ป้องกัน และตอบสนองภัยคุกคามด้านต่าง ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อผลประโยชน์ของชาติ โดยปัจจุบัน รับผิดชอบการจัดทำนโยบายด้านความมั่นคงหลัก คือ นโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยความมั่นคงแห่งชาติ ซึ่งฉบับปัจจุบันคือ ระยะ พ.ศ. 2566-2570 สถาะปัจจุบัน อยู่ระหว่างเสนอทูลเกล้าฯ รวมทั้ง แผนปฏิบัติการที่รองรับภัยคุกคามด้านต่าง ๆ อาทิ แผนเตรียมพร้อมแห่งชาติและแผนบริหารวิกฤตการณ์ แผนความมั่นคงแห่งชาติทางทะเล นโยบายการบริหารและการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ แผนการพัฒนาพื้นที่เพื่อเสริมความมั่นคงของชาติ เป็นต้น

สถานที่ตั้งของสำนักงาน

สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ มีที่ตั้ง 3 แห่ง คือ อาคารสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ ทำเนียบรัฐบาล, อาคาร 20 ทำเนียบรัฐบาล และศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 (อาคารบี) แจ้งวัฒนะ