ระบบประธานาธิบดี (อังกฤษ: presidential system) หรือ ระบบบริหารเดี่ยว (single executive system) คือ ระบอบที่ตั้งให้ประมุขแห่งรัฐมีอำนาจสูงสุดอย่างเต็มที่ คณะรัฐบาลอยู่ใต้อำนาจของประมุขแห่งรัฐ (เช่น อำนาจในการแต่งตั้งหรือถอดถอนคณะรัฐบาล) ในรัฐธรรมนูญของบางประเทศ อาจให้มีตำแหน่งนายกรัฐมนตรีควบคู่ไปกับประธานาธิบดีได้ แต่ส่วนมากนายกรัฐมนตรีในระบบประธานาธิบดีจะไม่มีอำนาจเท่ากับในระบอบรัฐสภา ระบบประธานาธิบดีมีต้นกำเนิดในสหรัฐ

รัฐของโลกแบ่งตามระบอบการปกครอง1
     สาธารณรัฐที่ใช้ระบบประธานาธิบดี2      สาธารณรัฐที่ใช้ระบบกึ่งประธานาธิบดี2
     สาธารณรัฐที่มีประธานาธิบดีผู้ใช้อำนาจบริหารซึ่งมาจากการเลือกหรือเสนอชื่อจากสภานิติบัญญัติ      สาธารณรัฐระบบรัฐสภา2
     ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญที่ใช้ระบบรัฐสภา      ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญที่มีหัวหน้ารัฐบาลอีกคนหนึ่ง แต่กษัตริย์ยังมีพระราชอำนาจอยู่มาก
     สมบูรณาญาสิทธิราชย์      รัฐพรรคการเมืองเดียว
     ประเทศที่บทบัญญัติการปกครองตามรัฐธรรมนูญถูกระงับ (เช่น เผด็จการทหาร)      ประเทศที่อยู่นอกเหนือระบบข้างต้น (เช่น รัฐบาลชั่วคราว)
1 แผนที่นี้ประมวลขึ้นตามบทความ รายชื่อประเทศตามระบอบการปกครอง ดูแหล่งอ้างอิงในหน้านั้น
2 บางรัฐอาจมีคนนอกเรียกว่าเป็นรัฐอำนาจนิยม บทความนี้กล่าวถึงระบอบการปกครองโดยนิตินัยเท่านั้น

ประเทศที่ใช้ระบบประธานาธิบดีได้แก่ สหรัฐ บราซิล เม็กซิโก เป็นต้น

ประวัติของระบบประธานาธิบดี แก้

ระบอบประธานาธิบดีนั้นเกิดขึ้นครั้งแรก ณ สหรัฐ ในศตวรรษที่ 18 ช่วงสงครามปฏิวัติอเมริกา โดยมีจอร์จ วอชิงตัน เป็นประธานาธิบดีที่ได้ปลดแอกจากประเทศอังกฤษ คือ ประกาศอิสรภาพจากประเทศอังกฤษไม่เป็นเมืองขึ้นของประเทศอังกฤษต่อไป สหรัฐอเมริกาจึงได้สร้างระบบรัฐบาลขึ้นมาใหม่เพื่อให้มีความแตกต่างไปจากระบบรัฐสภาของประเทศอังกฤษ

รายชื่อประเทศที่ปกครองแบบระบบประธานาธิบดี แก้

ระบบประธานาธิบดีโดยไม่มีนายกรัฐมนตรี แก้

ระบบประธานาธิบดีโดยมีนายกรัฐมนตรี แก้

อ้างอิง แก้

  1. Iran combines the forms of a presidential republic, with a president elected by universal suffrage, and a theocracy, with a Supreme Leader who is ultimately responsible for state policy, chosen by the elected Assembly of Experts. Candidates for both the Assembly of Experts and the presidency are vetted by the appointed Guardian Council.
  2. "Nazarbaev Signs Kazakh Constitutional Amendments Into Law". Radio Free Europe/Radio Liberty. 10 March 2017. สืบค้นเมื่อ 10 March 2017. For more information: please see Abdurasulov, Abdujalil (6 March 2017). "Kazakhstan constitution: Will changes bring democracy?". BBC News. สืบค้นเมื่อ 7 March 2017.