สอาด เปี่ยมพงษ์สานต์

สะอาด เปี่ยมพงศ์สานต์; จ.ภ.
ชื่อเกิด	สะอาด เปี่ยมพงศ์สานต์
เกิด	24 มิถุนายน พ.ศ. 2475; จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต	6 มกราคม พ.ศ. 2562 (86 ปี); กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	นฤมล นิลวรรณ
บุตร	1 คน
อาชีพ	นักแสดง; ผู้กำกับภาพยนตร์; นักพากย์; นักเขียนบท; คอลัมนิสต์
ปีที่แสดง	พ.ศ. 2498–2562
รางวัล
ศิลปินแห่งชาติ	พ.ศ. 2557 - สาขาศิลปะการแสดง (โทรทัศน์และภาพยนตร์)
สุพรรณหงส์	นักแสดงสมทบชายยอดเยี่ยม; พ.ศ. 2524 - เด็ดหนวดพ่อตา ; พ.ศ. 2530 - สะพานรักสารสิน; พ.ศ. 2553 - นาคปรก
ชมรมวิจารณ์บันเทิง	นักแสดงสมทบชายยอดเยี่ยม ; พ.ศ. 2553 - นาคปรก
โทรทัศน์ทองคำ	นักแสดงสมทบชายยอดเยี่ยม; พ.ศ. 2532 - สุดแต่ใจจะไขว่คว้า

สอาด เปี่ยมพงศ์สานต์ (24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 6 มกราคม พ.ศ. 2562) ชื่อเล่น เล็ก เป็นนักแสดง นักพากย์ ผู้เขียนบทโทรทัศน์ ผู้กำกับการแสดงชาวไทย จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยนิฮง กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ในสาขาวิชาการภาพยนตร์ ^[1] และวิชาโทรทัศน์จาก N.H.K. TV เมื่อ พ.ศ. 2498 แล้วก้าวสู่วงการโทรทัศน์ทันทีขณะมีอายุ 23 ปี ด้วยการชักชวนของ จำนง รังสิกุล

ประวัติ

สะอาดเข้าเป็นพนักงานรุ่นบุกเบิกด้านการจัดรายการ ในปีแรกทำการของไทยทีวี ช่อง 4 บางขุนพรหม พร้อมกับปรากฏตัวบทพระเอกในละครทีวีเรื่องแรก ดึกเสียแล้ว ของอุษณา เพลิงธรรม ซึ่งมี เย็นจิตร สัมมาพันธ์ (ผู้ประกาศคนแรกในวันเปิดสถานี) เป็นนางเอก และ เทิ่ง สติเฟื่อง ร่วมแสดงครั้งแรกด้วยเช่นเดียวกัน^[2]

ละครเรื่อง ออกญายามาดา สถานีไทยโทรทัศน์ ช่อง ๔ บางขุนพรหม จากซ้ายไปขวา ชาติ (สักกะ) จารุจินดา ,สะอาด เปี่ยมพงศ์สานต์ , ดวงดาว (อาษากิจ) ปริวัติธรรม ,สินีนาฏ โพธิเวส (คนนั่งหันหลังไม่ทราบชื่อ)

สะอาดเป็นนักแสดงนำในละครใหญ่หลายเรื่อง รวมทั้งพระเอกละครที่สร้างจากอุปรากรที่มีชื่อเสียงของโลก ไอด้า คู่กับนักแสดงรับเชิญ อ.ลาวัณย์ อุปอินทร์ (ดาวราย) แห่งคณะจิตรกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร ในช่วง พ.ศ. 2503–2504 ต่อมาสะอาดเดินทางไปญี่ปุ่นอีกครั้ง เพื่อศึกษาเพิ่มเติมด้านโทรทัศน์สีที่ K.R.T. เมืองโอซากะ พ.ศ. 2510

ในปี 2513 ร่วมแสดงภาพยนตร์เรื่อง โทน ซึ่งเป็นผลงานกำกับครั้งแรกของเปี๊ยก โปสเตอร์ รับบทเป็นตัวร้าย โดยถือเป็นภาพยนตร์ไทยแนวแปลกที่ผู้ร้ายข่มขืนนางเอกสำเร็จ

ด้วยหน้าตาที่เข้มดุทำให้มักได้รับบทร้ายในจอภาพยนตร์ ขณะที่ละครโทรทัศน์มักรับบทพระเอกและบทนำ นอกจากเป็นนักแสดง สะอาดยังเป็นผู้กำกับละครโทรทัศน์หลายเรื่อง

พ.ศ. 2532 สะอาดได้แสดงละครเรื่อง สุดแต่ใจจะไขว่คว้า รับบทเป็น พล พ่อที่รักลูกไม่เท่ากัน ละครประสบความสำเร็จมาก และทำให้เขาได้รับรางวัลโทรทัศน์ทองคำ สาขาสมทบชายยอดเยี่ยม

ชีวิตส่วนตัวสมรสกับนฤมล นิลวรรณ ที่พบรักจากการแสดงภาพยนตร์เรื่อง น้ำผึ้งขม เมื่อปี 2517

สะอาดถือเป็นนักแสดงอาวุโสที่คนในวงการให้การยอมรับนับถือเป็นอย่างมาก ทั้งในเรื่องการวางตัวและฝีมือการแสดง นอกจากนี้เขายังเคยเป็นกรรมการบริหารพรรคเสรีนิยม^[3]

สะอาด เปี่ยมพงศ์สานต์ ถึงแก่กรรมเมื่อวันอาทิตย์ที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2562 เวลา 08.04 น. ที่ โรงพยาบาลวชิระ จากภาวะติดเชื้อในกระแสโลหิต สิริอายุ 86 ปี ^[4] มีพิธีพระราชทานน้ำหลวงอาบศพในบ่ายวันเดียวกันโดยมีพิศมัย วิไลศักดิ์ เป็นผู้แทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และมีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2562 ณ วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร

ผลงานภาพยนตร์

ปราสาททราย (2512) รับบท เสือเดช
เจ้าหญิง (2512) รับบท หลวงสรเดช
โทน (2513) รับบท อิทธิพล
วิมานสีทอง (2514) รับบท ทรวงทิพย์
แม่ศรีไพร (2514) รับบท ประจัน
แก้วขนเหล็ก (2514) รับบท เมฆินทร์
เจ้าลอย (2515)
น้ำผึ้งพระจันทร์ (2515) รับบท เสี่ยม้ง
หัวใจป่า (2515) รับบท แอน
ลูกชู้ (2515)
ยอดหญิง (2515) รับบท ธาดา
คุ้มนางฟ้า (2515)
แม่อายสะอื้น (2515) รับบท พี่
กล้าสิบทิศ (2515)
รักต้องห้าม (2515) รับบท ชิงชัย
กุหลาบไฟ (2516)
มารรัก (2516)
ดรุณีผีสิง (2516)
บ้า (2516)
แก้วตาขวัญใจ (2516)
ตลาดอารมณ์ (2517) รับบท พิชิต
น้ำผึ้งขม (2517) รับบท ปุริม พิษณุการ
ทุ่งใหญ่อินทนนท์ (2517)
อย่ารักฉัน (2517)
อีสาน (2517) รับบท พิชิต
มัจจุราชสีน้ำผึ้ง (2517) รับบท ปลัดวราห์
เหยื่ออารมณ์ (2518) รับบท สัมพันธ์
จำเลยสวาท (2518)
ลูกผู้ชาย (2518)
พยัคฆ์ร้ายไทยถีบ (2518)
เผ็ด (2518) รับบท คชา ดอเลาะ
นางเอก (2518)
ขยะ (2519) รับบท นายกังวาล
ชะตาชีวิต (2519)
เสือกเกิดมาจน (2519) รับบท ปลัดสง่า
ขุนศึก (2519) รับบท ขุนรามเดชะ
ขยี้มือปืน (2520)
แหกค่ายนรกเดียนเบียนฟู (2520)
ห้าแฉก (2520) รับบท นายสดับ
ลุย (2520) รับบท ปกาศิต จอมพลัง
ชาติผยอง (2521) รับบท บรรพต
สามร้อยยอด (2521) รับบท พายุ พุน้อย
ฆ่าอย่างเดียว (2521) รับบท ขจร
2 พยัคฆ์ชาตินักสู้ (2521)
เขาใหญ่ (2521)
นักล่าผาทอง (2521) รับบท นิรันตร์
มันส์เขาล่ะ (2521) รับบท สะอาด
ตลกร้องไห้ (2522) รับบท สะอาด
สายทิพย์ (2522)
ผ่าปืน (2523) รับบท ชาตรี
ขุนเดช (2523) รับบท เสี่ยเล็ก
ดอกแก้ว (2523) รับบท หลวงมนูกิจธรรม
2 พยัคฆ์ (2523) รับบท เล่าชี
ผีตาโบ๋ (2524) รับบท กำพล
ขังแดง (2524) รับบท หัวหน้าเผด็จ
สนับมือ (2524) รับบท บุญเลิศ (หัวหน้าองค์กรค้างคาวแดง)
เด็ดหนวดพ่อตา (2524)
สี่คิงส์ (2525)
อินทรีบ้านดอน (2525)
นักฆ่าขนตางอน (2525)
ทอง ภาค 2 (2525) รับบท นายพลอินปา
พยัคฆ์ร้าย 6 แผ่นดิน (2525) รับบท นายบุญรับ
เกียรติศักดิ์ทหารเสือ (2526) รับบท จักรกฤษณ์
พญายมพนมรุ้ง (2526)
นักเลงตราควาย (2526)
ผู้ใหญ่บ้านกลองยาว (2526)
อีสาวบ้านไร่ (2526) รับบท พิสิทธิ์
7 พระกาฬ (2526) รับบท พ่อเลี้ยงแสน
ดวงนักเลง (2526) รับบท สมภพ
100 เสน่หา (2527)
เพชรตัดเพชร (2527) รับบท บอส
เสือลากหาง (2527)
นักร้องปืนโหด (2528) รับบท สะอาด
ท่านชายกำมะลอ (2529) รับบท เสี่ยชิน
พ่อจอมยวน แม่จอมยุ่ง (2529) รับบท ประกิต
ขออยู่ถึงพรุ่งนี้ (2529)
สะพานรักสารสิน (2530) รับบท โกฮวด
อย่าบอกว่าเธอบาป (2530)
ฆ่าปิดปาก (2530) รับบท อิทธิพล
แม่จ๋าแม่ (2531)
ยิ้มนิดคิดเท่าไหร่ (2532) (รับเชิญ)
กอดคอกันแหวว (2536) (รับเชิญ)
หอบรักมาห่มป่า (2537)
ล่องจุ๊น ขอหมอนใบนั้นที่เธอฝันยามหนุน (2539) รับบท พ่อหัวหน้าโรงเรียน
ลับแลคนมหัศจรรย์ (2540)
สตางค์ (2543) รับบท เฉลิมฤทธิ์
สุริโยไท (2544) รับบท พระยามหาเสนา
7 ประจัญบาน (2545) รับบท เสี่ยถนอม
ชื่อชอบชวนหาเรื่อง (2546) รับบท พ่อเลี้ยงโพ
The Legend of Suriyothai (2546) รับบท พระยามหาเสนา
ขุนศึก (2546) รับบท พระยาศรีพิชัยสงคราม
ความสุขของกะทิ (2553) รับบท ตา
นาคปรก (2553) รับบท หลวงตาชื่น
นางตะเคียน (2553) รับบท หลวงพ่อ
ไพรดิบ (2557) รับบท ผู้เฒ่าหิน
ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ภาค ๖ อวสานหงสา (2558) รับบท มหาเถรเสียมเพียม
พันท้ายนรสิงห์ (2558)
รุ่นพี่ (2558) รับบท หมอเสนอ

กำกับภาพยนตร์

มารรัก (2516)
ฆ่าอย่างเดียว (2521)

ละครโทรทัศน์

เมียหลวง (2514) รับบท ดร.อนิรุทธ์
สวรรค์เบี่ยง (2514)
เพลิงบุญ (2514)
น้ำผึ้งขม (2514) รับบท ปุริม
อุบัติเหตุ (2514)
วิมานไฟ (2515) รับบท ภุมเรศ
จำเลยรัก (2517) รับบท หฤษฎ์
สกาวเดือน (2521) รับบท วิสุทธิ์ ราชไมตรี
น้ำเซาะทราย (2522) รับบท ทวยหาญ กาญจนสุรัตน์
เชลยศักดิ์ (2522) รับบท รัฐมนตรีราชฤทธิ์
ดงมนุษย์ (2523)
บางระจัน (2523)
เหยี่ยวราตรี (2523)
ไฟรัก ไฟพยาบาท (2524)
อาญารัก (2526)
ห้องที่จัดไม่เสร็จ (2527)
วิหคโสภา (2527)
นายแพทย์สนุกสนาน (2528)
กามนิต-วาสิฏฐี (2529) รับเชิญ
อวสานของเซลส์แมน (2530)
คลั่ง (2529 - 2530)
ร้อยป่า (2531)
ธิดาดาวดำ (2531)
บริษัทจัดคู่ (2531)
สายลับสองหน้า (2532)
สงครามเงิน (2532) รับบท ฤทธา
วิมานสังกะสี (2532)
สุดแต่ใจจะไขว่คว้า (2532) รับบท พล
วงศาคณาญาติ (2533)
ขมิ้นกับปูน (2533) รับบท พระวิจิตรศิลปการ (ตระกูลจิตรการ)
3 หนุ่ม 3 มุม (2534)
วนิดา (2534) รับบท นายดาว วงศ์วิบูลย์
ชื่นชีวานาวี (2535) รับบท ผู้การธงรบ (ท่านนายพล)
ไฟโชนแสง (2535)
ฉุยฉาย (2536) รับบท ต่วน
น้ำเซาะทราย (2536) รับบท พร้อม วิบูลย์สิน รับเชิญ
สิ้นสวาท (2536)
ปราสาทมืด (2537) รับบท ลุงมั่น
สามหนุ่ม หลายมุม (2537)
พินัยกรรมมรณะ (2538)
พล นิกร กิมหงวน (2538)
สะพานรุ้ง (ร้อยรสบทละคร) (2539)
เงิน เงิน เงิน (2540) รับบท ขุนหิรัญ
เรือนมยุรา (2540) รับบทเป็น ฟ้าฟื้น
มัจจุราชติงต๊อง (2540)
บุญตั้งไข่ (2540) รับบท เจ้าสัวปัง
โรงแรมผี (2541) รับบทเป็น หลวงนฤบาลบุรีรักษ์
หัวใจและไกปืน (2541) รับบท ลุงแหลม (ลุงของราเชนทร์
จากฝันสู่นิรันดร (2541) รับบทเป็น ดร.กฤษณะ (รับเชิญ)
รักสุดท้ายที่ปลายฟ้า (2542)
คู่อันตรายดับเครื่องชน (2542)
ลูกหว้า (2542)
เสน่ห์นางงิ้ว (2542) รับบท ไชโย เกียรติกำจร
ปัญญาชนก้นครัว (2542) รับบท คุณกิจจา รับเชิญ
พลับพลึงสีชมพู (2542) รับเชิญ
แค่เอื้อม (2543) รับบท พ่อเลี้ยงสุนทร
มณีหยาดฟ้า (2543) รับบท ท่านปู่
เศรษฐีตีนเปล่า (2544)
ลูกทาส (2544) รับบท พระยาไชยากร
เกมตัณหา (2544) รับบท สันติ
กาเหว่าที่บางเพลง (2546) รับบท หลวงพ่อ
ทีเด็ด ครูพันธุ์ใหม่จิตพิสัยเดือด (2546) (รับเชิญ)
มหาเฮง (2546)
กุหลาบเล่นไฟ (2546)
ผี! วิญญาณและความผูกพัน ตอน ภาพปั้นเป็นเหตุ (2546)
แหวนทองเหลือง (2547) รับบท กำนันปาน
รัตตมณี ร.ศ.220 (2547)
ภูแสนดาว (2547) รับบท ลุงเถียน
เก่งไม่เก่งไม่เกี่ยว (2547)
เหมราช (2548)
คนนี้ล่ะพ่อเรา (2549)
เหยื่อมาร (2549) รับบท เจ้าพระยามณีธรรมราชภักดี (เจ้าคุณสืบ)
หมู่บ้านไกลปืนเที่ยง (2550)
เมื่อดอกรักบาน (2550) รับเชิญ
ตากสินมหาราช (2550) รับเชิญ
ปมรัก รอยอดีต (2551) รับเชิญ
สู่ฝันนิรันดร (2551) รับบท พระยาราชาเศรษฐี (ยุคอดีต)
วายุภัคมนตรา (2553) รับบท หมอไสยดำ
เชลยศักดิ์ (2553) รับบท เฒ่าเหมย
ไฟอมตะ (2553) รับบท ปู่
ในรอยรัก (2554) รับบท เจ้าสัวทศ
อำแดงเหมือนกับนายริด (2555) รับบท สมภารวัดขนุน
ทองเนื้อเก้า (2556) รับบท หลวงตาปิ่น
มาลีเริงระบำ (2557) รับบท ปู่เชื้อ
เขยใหญ่ สะใภ้เล็ก (2558) รับบท ปู่แสบ
บ้านทรายทอง (2558) รับบท พระยาราชาพิพิธ (เจ้าคุณราชาพิพิธ)
พันท้ายนรสิงห์ (2559)
ส้มตำแฮมเบอร์เกอร์ (2559) รับบท หลวงตาผิว
ละครเทิดพระเกียรติชุด ใต้ร่มพระบารมี เรื่อง แสงสุดท้าย (2559)
เงินปากผี (2561) รับบท อ่ำ
ริมฝั่งน้ำ (2561) รับบท ชาญชัย
มนตรามหาเสน่ห์ (2562) รับบท พระยาศิลป์บรรเลงรมย์ (รับเชิญ)
ด้ายแดง (2562) รับบท ซินแสอู่ (รับเชิญ)

กำกับละคร

ดาวเรือง (2522)
ผู้กองยอดรัก (2523)
คุณผู้หญิง (2523)
พล นิกร กิมหงวน (2523)
ไฟรักไฟพยาบาท (2524)
เมียหลวง (2524)
ข้างหลังภาพ (2524)
ปราสาทมืด (2525)
สาวใช้คนใหม่ (2526)
ผู้กองอยู่ไหน (2526)
เขยบ้านนอก (2526)
นางแมวป่า (2527)
ตราไว้ในดวงจิต (2527)
กตัญญูพิศวาส (2528)
จำปูน (2532)
ขุนศึก (2538)

ละครชุด

ปี พ.ศ.	เรื่อง	ออกอากาศ	บทบาท	หมายเหตุ
2498-2500	ละครสั้นชุด พ่อท้วมแม่อี๊ด ^[5]	ช่อง 4
2554	ละครชุด เซน...สื่อรักสื่อวิญญาณ	ช่อง 5	อิน นานไทย	รับเชิญตอน เกียรติ...ปลายไม้กวาด