สะพานข้ามแม่น้ำแคว

สะพานข้ามแม่น้ำแคว เป็นสะพานข้ามแม่น้ำแควใหญ่โครงสร้างเหล็กครึ่งวงกลม สลับโครงสร้างถัก ตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ตั้งอยู่ที่ตำบลท่ามะขาม อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศเหนือ ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 323 ประมาณ 4 กิโลเมตร แยกซ้ายประมาณ 400 เมตร ปัจจุบันใช้เป็นทางสัญจรของรถไฟสายธนบุรี - น้ำตก หรือ ทางรถไฟสายมรณะ ในอดีต

สะพานข้ามแม่น้ำแคว
สะพานข้ามแม่น้ำแคว
เส้นทางธนบุรี - น้ำตก
ทางรถไฟสายมรณะ
ข้ามแม่น้ำแควใหญ่
ที่ตั้งตำบลท่ามะขาม อำเภอเมืองกาญจนบุรี
ไทย ประเทศไทย
ชื่อทางการสะพานข้ามแม่น้ำแคว
ผู้ดูแล จังหวัดกาญจนบุรี
การรถไฟแห่งประเทศไทย
ข้อมูลจำเพาะ
ประเภทสะพานโครงสร้างเหล็กครึ่งวงกลม สลับโครงสร้างถัก ตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก[1]
วัสดุคอนกรีตเสริมเหล็ก, เหล็ก
ความยาว322.90 เมตร[2]
ประวัติ
วันเริ่มสร้าง
  • พ.ศ. 2486
  • พ.ศ. 2491 (ปรับปรุงซ่อมใหม่ทั้งหมดภายหลังโดนทิ้งระเบิดทำลาย)
วันเปิดพ.ศ. 2495
วันปิดพ.ศ. 2488 (โดนทิ้งระเบิดทำลายโดยเครื่องบินทิ้งระเบิดฝั่งสัมพันธมิตร)
เป็นสัญลักษณ์แห่งหนึ่งประจำจังหวัดกาญจนบุรี ได้รับการยกย่องให้เป็น "สัญลักษณ์แห่งสันติภาพ"[3][4]
ที่ตั้ง
แผนที่

สะพานข้ามแม่น้ำแคว เดิมสร้างขึ้นโดยแรงงานของเชลยศึกฝ่ายสัมพันธมิตร ภายใต้การควบคุมของกองทัพญี่ปุ่น การก่อสร้างใช้เวลาแล้วเสร็จเพียงหนึ่งปี ก่อนจะถูกระเบิดทิ้งทำลายจากกองบินสัมพันธมิตรจนสะพานช่วงกลางพังถล่มลงมา ต่อมาภายหลังสงครามโลกยุติลง รัฐบาลไทยได้ซื้อทางรถไฟนี้ต่อจากอังกฤษมาเป็นเงินจำนวน 50 ล้านบาท[5] แล้วบูรณะซ่อมแซมขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2489 การซ่อมในครั้งนั้นได้ยุบตอม่อกลาง (ตัวที่ 5-6) แล้วสร้างเป็นสะพานเหล็ก 2 ช่วง แทนของเดิม กับเปลี่ยนช่วงสะพานไม้ด้านปลายทางเป็นสะพานเหล็กแทนสะพานไม้ รวมความยาวของสะพานทั้งสิ้น 322.90 เมตร[6]

ปัจจุบันสะพานข้ามแม่น้ำแคว ได้กลายเป็นสัญลักษณ์หนึ่งที่สำคัญของจังหวัดกาญจนบุรี ได้รับการยกย่องให้เป็น "สัญลักษณ์แห่งสันติภาพ"[3][4] เนื้อเริ่องเกี่ยวสะพานแห่งนี้ยังได้รับการไปสร้างเป็นภาพยนตร์ฮอลลีวูดเช่น เดอะบริดจ์ออนเดอะริเวอร์แคว (พ.ศ. 2500) ซึ่งสร้างมาจากนิยายในชื่อเดียวกัน และภาพยนตร์เรื่อง "The Railway Man แค้นสะพานข้ามแม่น้ำแคว" (พ.ศ. 2556) ซึ่งสร้างมาจากชีวประวัติของเชลยศึก ผู้ร่วมสร้างสะพานข้ามแม่น้ำแคว นอกจากนี้ทางจังหวัดกาญจนบุรีได้มีการจัดงานสัปดาห์สะพานข้ามแม่น้ำแคว ประจำปีทุกปี ซึ่งมีการแสดงสีเสียง ย้อนรำลึกถึงสงครามโลกครั้งที่ 2[7]

ประวัติ แก้

สะพานข้ามแม่นำแควมีความสำคัญยิ่งแห่งหนึ่ง เป็นสะพานที่สำคัญที่สุดของเส้นทางรถไฟสายมรณะ สร้างขึ้นสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยกองทัพญี่ปุ่นได้เกณฑ์เชลยศึกฝ่ายสัมพันธมิตร ได้แก่ ทหารอังกฤษ อเมริกัน ออสเตรเลีย ฮอลันดา และนิวซีแลนด์ประมาณ 61,700 คน สมทบด้วยกรรมกรชาวจีน ญวน ชวา มลายู ไทย พม่า และอินเดีย อีกจำนวนมาก มาก่อสร้างทางรถไฟสายยุทธศาสตร์ เพื่อเป็นเส้นทางผ่านไปสู่ประเทศพม่า ซึ่งเส้นทางช่วงหนึ่งจะต้องข้ามแม่น้ำแควใหญ่ จึงต้องมีการสร้างสะพานขึ้น การสร้างสะพานและทางรถไฟสายนี้ เต็มไปด้วยความยากลำบาก ความทารุณของสงครามและโรคภัย ตลอดจนการขาดแคลนอาหาร ทำให้เชลยศึกหลายหมื่นคนต้องเสียชีวิตลง

สะพานข้ามแม่น้ำแควใช้เวลาสร้างเพียง 1 เดือน โดยนำเหล็กจากมลายูมาประกอบเป็นชิ้น ๆ ตอนกลางทำเป็นสะพานเหล็ก 11 ช่วง หัวและโครงสะพานเป็นไม้ มีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2486 ต่อมาในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2487 ได้ถูกทิ้งระเบิดหลายครั้งจนสะพานหักท่อนกลาง ภายหลังสงครามสิ้นสุดลง รัฐบาลไทยได้ซ่อมแซมใหม่ด้วยเหล็กรูปเหลี่ยม เมื่อปี พ.ศ. 2489 จนสามารถใช้งานได้ ปัจจุบัน มีการยกย่องให้เป็น สัญลักษณ์แห่งสันติภาพ

 
มุมมองภายในสะพานข้ามแม่น้ำแคว นักท่องเที่ยวสามารถเดินเที่ยวชมบนสะพานได้

ปัญหาด้านทัศนียภาพ แก้

บริเวณโดยรอบสะพานข้ามแม่น้ำแคว ได้รับปัญหาทัศนียภาพเรื่อยมาทั้งการสร้างแพอาหารที่ล้ำไปกว่าครึ่งของแม่น้ำแคว การสร้างอาคาคารปฏิบัติธรรม 3 ชั้น ของมูลนิธิกวงอิมสุนทรธรรม โดยได้รับการต่อต้านจากชาวเมืองกาญจนบุรี หน่วยงาน สภาต่าง ๆ ของจังหวัดโดยตลอด ขณะที่ นายสุนทร รัศมีฤกษ์เศรษฐ์ หรือ "เสี่ยฮุก" คหบดีชื่อดังของภาคกลาง ก็ให้สัมภาษณ์กับนักข่าวว่าที่นี่มีแต่สิ่งดีงาม และไม่เห็นว่าจะบดบังทัศนียภาพตรงไหน? สุดท้ายศาลเจ้าแห่งนี้ก็สร้างขึ้นแล้วเสร็จในเวลาต่อมา ทำให้มุมมองเมื่อมองไปทางฝั่งตะวันออกของสะพานจะเห็นรูปปั้นเจ้าแม่กวนอิมและศาลเจ้าเป็นฉากหลัง[8]

เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 ได้มีชาวบ้านเกือบร้อยคน มาถือป้ายประท้วงการนำตู้เทนเนอร์ติดแอร์มาติดตั้งเป็นห้องน้ำชั่วคราว ซึ่งเป็นการบดบังทัศนียภาพสะพานข้ามแม่น้ำแคว[9] แต่ต่อมาก็ได้มีการนำตู้นี้ออกไปแล้ว

การเดินทาง แก้

ภาพทัศนียสะพานข้ามแม่น้ำแคว จากพิพิธภัณฑ์สงครามเชิงสะพานข้ามแม่น้ำแคว

ทางรถยนต์ แก้

  • จากกรุงเทพฯ ใช้ถนนเพชรเกษม (ทางหลวงหมายเลข 4) มุ่งหน้าสู่จังหวัดนครปฐม จากนั้นขับตรงไปมุ่งหน้าสู่จังหวัดราชบุรี
  • จากกรุงเทพฯ ใช้ถนนสายปิ่นเกล้า - นครชัยศรี (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 338) มุ่งหน้าสู่นครปฐม จากนั้นขับตรงไปมุ่งหน้าสู่จังหวัดราชบุรี
  • ทั้งสองเส้นทางด้านบนจะต้องผ่านแยกนครชัยศรี
  • จากแยกนครชัยศรี ขับตรงไป โดยจะผ่านสะพานไปบ้านแพ้ว ประมาณ 8.5 กิโลเมตร ผ่านสะพานไปตัวเมืองนครปฐม ประมาณ 0.5 กิโลเมตร ผ่านแยกไปจังหวัดสุพรรณบุรี ประมาณ 6.4 กิโลเมตร จากนั้นจะถึงสะพานไปจังหวัดกาญจนบุรี ประมาณ 9 กิโลเมตร รวมระยะทางประมาณ 24.4 กิโลเมตร

ทางรถโดยสารประจำทาง แก้

  • จากสถานีขนส่งสายใต้ใหม่ กรุงเทพฯ - กาญจนบุรี ใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมง โดยสามารถนั่งรถปรับอากาศสายกรุงเทพฯ-กาญจนบุรี แล้วไปลงที่สถานีขนส่งจังหวัดกาญจนบุรี
  • จากขนส่งกาญจนบุรีนั่งรถสายกาญจนบุรี - เอราวัณ หรือรถสายกาญจนบุรี - ทองผาภูมิ - สังขละบุรี ไปลงตรงแยกซ้ายมือเข้าสะพานข้ามแม่น้ำแคว จากนั้นนั่งมอเตอร์ไซต์รับจ้างเข้าไปประมาณ 700 เมตร

ทางรถไฟ แก้

ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ ป้ายหยุดรถไฟสะพานแควใหญ่

สามารถโดยสารขบวนรถไฟสาย ธนบุรี - น้ำตก หรือขบวนรถนำเที่ยวพิเศษ กรุงเทพ (หัวลําโพง) - น้ำตก (เฉพาะเสาร์ - อาทิตย์ และวันหยุดราชการ) ลงที่ สะพานแควใหญ่ ซึ่งอยู่ที่เชิงสะพานข้ามแม่น้ำแควพอดี

รูปภาพ แก้

ดูเพิ่ม แก้

อ้างอิง แก้

  1. สะพานข้ามแม่น้ำแคว, GEOCITIES.ws .สืบค้นเมื่อ 28/06/2561
  2. บันทึกข้อมูลเรื่องสะพาน, http://portal.rotfaithai.com/ .สืบค้นเมื่อ 28/06/2561
  3. 3.0 3.1 สะพานข้ามแม่น้ำแคว, kanchanaburi.center .สืบค้นเมื่อ 28/06/2561
  4. 4.0 4.1 สะพานข้ามแม่น้ำแคว กาญจนบุรี - ไปด้วยกันท่องเที่ยว, paiduaykan.com .สืบค้นเมื่อ 28/06/2561
  5. ภาพเก่า...เล่าตำนาน สะพานโหด ข้ามแคว ฝรั่งหาย ตายนับหมื่น, พลเอกนิพัทธ์ ทองเล็ก, /www.matichon.co.th .สืบค้นเมื่อ 09/07/2561
  6. ประวัติความเป็นมา - จังหวัดกาญจนบุรี[ลิงก์เสีย], kanchanaburi.go.th .สืบค้นเมื่อ 09/07/2561
  7. เทศกาลและประเพณี : งานสัปดาห์สะพานข้ามแม่น้ำแคว และงานกาชาดจังหวัด เก็บถาวร 2019-02-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, https://thai.tourismthailand.org/ .สืบค้นเมื่อ 09/07/2561
  8. ชาวกาญจน์ฮือค้านสร้างตึกบังสะพานข้ามน้ำแคว, https://www.thairath.co.th/ .สืบค้นเมื่อ 09/07/2561
  9. เอาสมองส่วนไหนคิด!!! เมืองกาญจวกหนัก ไม่เอาส้วมติดแอร์ นายทุนต่างชาติทำ.., www.tnews.co.th/ .สืบค้นเมื่อ 09/07/2561

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

พิกัดภูมิศาสตร์: 14°02′31″N 99°30′14″E / 14.041899°N 99.503822°E / 14.041899; 99.503822

สะพานข้ามแม่น้ำแควใหญ่ในปัจจุบัน
เหนือน้ำ
สะพานคุณหญิงจินดา
 
สะพานข้ามแม่น้ำแคว
   
ท้ายน้ำ
สะพานแควใหญ่