สมาน กาญจนะผลิน

(เปลี่ยนทางจาก สมาน กาญจนผลิน)

สมาน กาญจนะผลิน (10 มีนาคม พ.ศ. 2464 - 25 มิถุนายน พ.ศ. 2538) นักดนตรีและนักแต่งทำนองเพลงลูกกรุง และไทยสากลเด่น ๆ จำนวนมาก ได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ประจำปี พ.ศ. 2531

สมาน กาญจนะผลิน
เกิด10 มีนาคม พ.ศ. 2464
สมาน กาญจนะผลิน
เสียชีวิต25 มิถุนายน พ.ศ. 2538 (อายุ 74 ปี)
โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า กรุงเทพมหานคร
อาชีพนักแต่งเพลง นักดนตรี
ปีที่แสดงพ.ศ. 2485 - 2538 (53 ปี)
ศิลปินแห่งชาติพ.ศ. 2531 - สาขาศิลปะการแสดง (เพลงไทยสากล)
พระสุรัสวดีพ.ศ. 2507 - เพลงประกอบภาพยนตร์ (ร่วมกับ ชาลี อินทรวิจิตร) - ลูกทาส

ประวัติ

แก้

เกิดที่กรุงเทพมหานคร เป็นบุตรคนที่ 4 ในจำนวน 7 คนของหมื่นคนธรรพ์ประสิทธิสาร (แตะ กาญจนะผลิน) กับนางแหวว กาญจนะผลิน มีพื้นฐานด้านดนตรีไทยเดิมมาตั้งแต่เด็ก เนื่องจากบิดาเป็นหัวหน้าวงดนตรีไทย โดยมีพี่ชาย ชื่อ พริ้ง กาญจนะผลิน เป็นผู้ให้การฝึกฝนเพิ่มเติม ต่อมาสมาน กาญจนะผลิน เข้าเรียนวิชาดนตรีเพิ่มเติมที่โรงเรียนนาฏดุริยางค์ กรมศิลปากร ศึกษาดนตรีไทย ดนตรีสากล และการเรียบเรียงเสียงประสานจากครูมนตรี ตราโมท พระเจนดุริยางค์ ขุนสมานเสียงประจักษ์

หลังจากเรียนจบเมื่อ พ.ศ. 2485 ได้รับราชการกับวงดุริยางค์ของกรมศิลปากร และได้ออกมาตั้งวงดนตรีของตัวเอง ชื่อ วงดนตรีกาญจนศิลป์ ร่วมกับ ประสิทธิ์ พยอมยงค์ และจำนรรจ์ กุณฑลจินดา ในปี พ.ศ. 2489 ต่อมาในปี พ.ศ. 2497 ได้ย้ายไปร่วมวงดนตรีประสานมิตร วงดนตรีวรรณเกษม แล้วย้ายไปเป็นหัวหน้าวงดนตรีของธนาคารออมสิน และวงดนตรีของโรงงานยาสูบ จนกระทั่งเกษียณอายุราชการ

ผลงานเด่น

แก้
  • งานของครูสมาน มีลักษณะเฉพาะที่เรียกว่า "สังคีตประยุกต์" เป็นการนำดนตรีไทยมาบรรเลงผสมผสานกับดนตรีสากล เพลงที่มีชื่อเสียงเช่น วิหคเหิรลม, ง้อรัก, จูบเย้ยจันทร์, นกเขาคูรัก, สัญญารัก, ท่าฉลอม, แสนแสบ ส่วนใหญ่แต่งร่วมกับศิลปิน เช่น สุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ เกษม ชื่นประดิษฐ์ และ ชาลี อินทรวิจิตร
  • งานที่มีชื่อเสียงที่สุด คือ รักคุณเข้าแล้ว แต่งร่วมกับ สุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ ขับร้องโดย สุเทพ วงศ์กำแหง เมื่อ พ.ศ. 2498

รางวัล

แก้
  • ตุ๊กตาทองพระสุรัสวดี ประจำปี พ.ศ. 2507 เพลงประกอบภาพยนตร์ ลูกทาส (แต่งร่วมกับ ชาลี อินทรวิจิตร)

ปัจจุบัน จิรวุฒิ กาญจนะผลิน ทายาท ยังคงสืบทอดผลงานดนตรีของครูสมานและทำหน้าที่ควบคุมวงดนตรีวงใหญ่กาญจนะผลิน รวมทั้งรับเชิญประจำในรายการวิทยุ เพื่อนฝัน จัดโดย จารุลินทร์ มุสิกพงศ์ ทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย

อ้างอิง

แก้

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้