สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข

สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (อังกฤษ: Health Systems Research Institute) หรือเรียกโดยย่อว่า สวรส. (อังกฤษ: HSRI) เป็นองค์กรของรัฐที่มิใช่ส่วนราชการจัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข พ.ศ. 2535[1] [3] พร้อมๆ กับการจัดตั้งสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยมีโครงสร้างองค์กรและการบริหารที่เน้นความคล่องตัว เพื่อให้สามารถตอบสนองต่อเป้าหมายในการจัดการความรู้เพื่อนำไปสู่การพัฒนาระบบสุขภาพได้ (Better Knowledge Management for Better Health Systems)[4] สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุขปัจจุบันตั้งอยู่ที่ อาคารสุขภาพแห่งชาติ กระทรวงสาธารณสุข ถนนติวานนท์ ตำบลตลาดขวัญ อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี

สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
ภาพเครื่องหมายที่ใช้ในราชการ
ภาพรวมหน่วยงาน
ก่อตั้ง10 เมษายน พ.ศ. 2535[1]
สำนักงานใหญ่ไทย
ชั้น 4 อาคารสุขภาพแห่งชาติ เลขที่ 88/39 ถ.ติวานนท์ 14 ต.ตลาดขวัญ อ.เมืองนนทบุรี จ.นนทบุรี 11000
ฝ่ายบริหารหน่วยงาน
  • นายแพทย์ ศุภกิจ ศิริลักษณ์[2], ผู้อำนวยการ
  • ผศ.ดร.จรวยพร ศรีศศลักษณ์, รองผู้อำนวยการ
เอกสารหลัก
เว็บไซต์www.hsri.or.th
เชิงอรรถ
สวรส. เป็นองค์กรประเภทองค์การมหาชนที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติเฉพาะ[3]

ประวัติองค์กร แก้

ผลงานขับเคลื่อนระบบสุขภาพของประเทศ แก้

ระยะที่ 1 ปี พ.ศ. 2535 ถึง พ.ศ. 2541   แก้

การทำงานระยะแรกเน้นที่การวิจัยสร้างความรู้ใช้เป็นฐานสำคัญในการพัฒนาระบบสุขภาพ ในมิติต่างๆ

พ.ศ. 2541 เกิดสำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ (อังกฤษ: International Health Policy Program: IHPP)[5]

ระยะที่ 2 ปี พ.ศ. 2542 ถึง พ.ศ. 2547 แก้

สวรส.เน้นหนักสนับสนุนการทำงานวิจัยสร้างความรู้เพื่อสนับสนุนการปฏิรูประบบสุขภาพ   และเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการร่วมปฏิรูประบบสุขภาพในทุกระดับ  นำมาสู่การประกาศใช้สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 เก็บถาวร 2019-08-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน  และการจัดตั้งคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.)  ซึ่งเป็นกลไกนโยบายใหม่ในระบบสุขภาพไทย รวมทั้ง นำมาซึ่งสมัชชาสุขภาพ  ซึ่งเป็นกลไกที่ทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมในระบบสุขภาพอย่างเป็นรูปธรรม

พ.ศ. 2542 ก่อตั้งสถาบันพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล (อังกฤษ: Hospital Quality Improvement and Accreditation)

พ.ศ. 2543 คณะกรรมการปฏิรูประบบสุขภาพแห่งชาติ (คปรส.)

พ.ศ. 2544 เกิดสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จากงานวิจัยพัฒนานโยบายส่งเสริมสุขภาพ

พ.ศ. 2544 ทำการวิจัยและพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการโรงพยาบาลในรูปแบบองค์การมหาชน โดยเริ่มนำร่อง 1 แห่ง ที่โรงพยาบาลบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร

พ.ศ. 2544 พัฒนาระบบประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ (อังกฤษ: Impact Assessment: HIA) เป็นครั้งแรก

พ.ศ. 2545  มีพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 เก็บถาวร 2018-09-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

ระยะที่ 3 ปี พ.ศ. 2548 ถึง พ.ศ. 2550 แก้

พ.ศ. 2548 เกิดสำนักงานวิจัยเพื่อการพัฒนาหลักประกันสุขภาพไทย (สวปก.)

พ.ศ. 2548 จัดตั้งสถาบันสร้างเสริมสุขภาพคนพิการ (สสพ.)

พ.ศ. 2550 มีการประกาศใช้ พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 เก็บถาวร 2019-08-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

พ.ศ. 2550 เกิดแผนยุทธศาสตร์ชาติการพัฒนาภูมิปัญญาไทย และการก่อตั้งสถาบันสุขภาพวิถีไทย

พ.ศ. 2550 จัดตั้งแผนงานความร่วมมือภูมิภาคเอเซียการวิจัยโรคติดเชื้ออุบัติใหม่อุบัติซ้ำ[6](อังกฤษ: Asia Partnership on Emerging Infectious Disease Research: APEIR)

พ.ศ. 2550 ร่วมจัดทำแผนยุทธศาสตร์กำลังคนด้านสุขภาพแห่งชาติ (อังกฤษ: Strategic National Plan on Human Resources for Health)

พ.ศ. 2550 ตั้งสถาบันพัฒนาการคุ้มครองการวิจัยในมนุษย์(สคม.)[7]

ระยะที่ 4 ปี พ.ศ. 2551 ถึง พ.ศ. 2556 แก้

ในช่วง 3 ปีแรก หลังจากมี พ.ร.บ.สุขภาพฯ สวรส.ได้ทำงานวิชาการเพื่อสานต่อและทำให้ประเด็นต่าง ๆ ที่บัญญัติไว้ใน พ.ร.บ.สุขภาพฯ เป็นมรรคผล ไม่ว่าจะเป็น การสร้างความรู้สนับสนุนการจัดทำธรรมนูญว่าด้วยสุขภาพแห่งชาติ หรือการทำงานวิชาการเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจเชิงนโยบายของคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เป็นต้น

และตั้งแต่ปี พ.ศ. 2554 เป็นต้นมา สวรส. ได้ปรับตัวและปรับบทบาทหน้าที่ หันมาเน้นหนักที่ “การจัดการความรู้สู่ระบบสุขภาพที่ยั่งยืน” ด้วยเห็นว่าภารกิจการสร้างความรู้สาขาเฉพาะต่าง ๆ มีหน่วยงานใหม่ที่มีศักยภาพเข้ามาดูแล สวรส.จึงขันอาสาที่จะเป็นแกนประสานและจัดการให้เกิดการนำเอาความรู้และวิทยาการต่าง ๆ นั้น มาจัดการให้เกิดประโยชน์ ให้เกิดการตัดสินใจในการพัฒนาระบบสุขภาพบนฐานความรู้ และสนับสนุนให้ระบบมีความเป็นธรรมและยั่งยืนยิ่งขึ้น

พ.ศ. 2551 ต่อยอดและขยายผลแผนงานการพัฒนางานประจำสู่งานวิจัย R2R (อังกฤษ: Routine to Research Program)

พ.ศ. 2552 แผนงานวิจัยและพัฒนาระบบยา (อังกฤษ: Pharmacy System Research Network: PSRN)

พ.ศ. 2553 จัดตั้งสำนักงานพัฒนาระบบการเงินการคลังด้านสุขภาพแห่งชาติ

พ.ศ. 2554 จัดตั้งศูนย์พัฒนากลุ่มโรคร่วมไทย(ศรท.)[8]

พ.ศ. 2555 จัดตั้งศูนย์พัฒนามาตรฐานระบบข้อมูลสุขภาพไทย(ศมสท.)[9]

ระยะที่ 5 พ.ศ. 2557 - ปัจจุบัน แก้

ระยะนี้เป็นช่วงเริ่มต้นของการดำเนินงานภายใต้วิสัยทัศน์ "องค์กรขับเคลื่อนความรู้สู่ระบบสุขภาพที่สมดุลและยั่งยืน  เพื่อสุขภาพดีและชีวิตที่ยืนยาวของประชาชน"  โดยมียุทธศาสตร์ที่สำคัญคือ 1.ส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัยที่มีความสำคัญต่อระบบสุขภาพ  2.เสริมสร้างสมรรถนะนักวิจัยด้านสุขภาพ และพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงของโลกอนาคต  3.พัฒนาระบบบริหารจัดการงานวิจัยแบบครบวงจร โดยคำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้อง  4.บริหารจัดการงานวิจัยสู่การใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ และเชิงนโยบายสาธารณะเพื่อพัฒนาระบบสุขภาพได้อย่างยั่งยืน

รวมทั้งมีเป้าหมายและตัวชี้วัดที่เป็นรูปธรรม  อาทิเช่น  การสร้างผลงานวิจัยที่ลดปัจจัยเสี่ยงที่เป็นสาเหตุการตาย 3 อันดับแรกของกลุ่มอายุต่างๆ   การนำผลงานวิจัยเชิงปฏิบัติการไปพัฒนาระบบเครือข่ายบริการระดับเขตบริการสุขภาพให้มีความยั่งยืน   การเพิ่มจำนวนนักวิจัยและผลงานวิจัยที่มีคุณภาพ   การมีระบบสารสนเทศที่บูรณาการงานวิจัย นักวิจัย และเครือข่ายในระบบสุขภาพ

โดยงานวิจัยต่างๆ เน้นการสร้างองค์ความรู้ที่ครอบคลุมทุกมิติในระบบสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็น  ด้านการคลังสุขภาพ  ด้านกำลังคน  ด้านการแพทย์/เทคโนโลยีการแพทย์  ด้านระบบสารสนเทศด้านสุขภาพ  ด้านโครงสร้างพื้นฐาน  ด้านกฎหมาย / ข้อบังคับ  ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนระบบสุขภาพ เพื่อแก้ปัญหาสุขภาพคนไทย ผ่านงานวิจัยต่างๆ ตัวอย่างเช่น  งานวิจัยปฏิรูปบทบาทกระทรวงสาธารณสุขตามนโยบายเขตสุขภาพ  งานวิจัยมุ่งเป้าด้านสุขภาพและชีวเวชศาสตร์สู่การใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์  งานวิจัยลดปัจจัยเสี่ยงทางด้านสุขภาพ เพื่อนำไปสู่การลดสาเหตุการตาย  การวิเคราะห์อัตรากำลังบุคลากรสาธารณสุข  งานวิจัยระบบยา ฯลฯ

ผลผลิตและบริการ แก้

งานวิจัย ผลงานวิจัยของ สวรส. สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้โดยไม่มีลิขสิทธิ์ตาม สิทธิ์การเผยแพร่ (CC BY-NC-SA) สามารถดาวน์โหลดผลงานวิจัยของ สวรส. ได้ที่ https://kb.hsri.or.th

วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข (อังกฤษ : Journal of Health Systems Research)วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข เป็นเครื่องมือเผยแพร่วิชาการเพื่อสนับสนุนและยกขีดความสามารถในการผลิตองค์ความรู้ใหม่จากการวิจัยระบบสุขภาพ เพื่อเป็นประโยชน์ต่อผู้กำหนดนโยบาย นักวิจัย นักวิชาการและบุคลากรสาธารณสุขทุกระดับ เผยแพร่ในรูปแบบดิจิทัล โดยวารสารฯ ปัจจุบันไม่จัดพิมพ์รูปเล่มกระดาษ สามารถส่งผลงานเพื่อตีพิมพ์ได้ที่ https://www.hsri.or.th/e-journal

ห้องสมุด 100 ปี เสม พริ้งพวงแก้ว จัดเป็นห้องสมุดเฉพาะซึ่งเป็นแหล่งรวบรวมทรัพยากรสารสนเทศ เอกสารวิจัย งานวิชาการและหนังสือที่น่าสนใจ ที่เกี่ยวข้องกับระบบสุขภาพ ตั้งอยู่ ณ ชั้น 1 อาคารสุขภาพแห่งชาติ สามารถสืบค้นได้ที่ http://www.sem100library.in.th

คลังข้อมูลและความรู้ระบบสุขภาพ (อังกฤษ : Knowledge Center) ศูนย์กลางข้อมูล สารสนเทศ และความรู้ในระบบสุขภาพ(ปัจจุบันหยุดให้บริการแล้ว) โดยทาง สวรส. ได้พัฒนาเครื่องมือในการช่วยค้นคว้า และเชื่อมโยงข้อมูลจากหน่วยงานและองค์กรด้านสุขภาพในประเทศไทยหลายแหล่ง เพื่อให้ค้นหาข้อมูลดังกล่าวได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว สามารถใช้งานได้ที่ http://www.sem100kc.in.th/ เก็บถาวร 2018-10-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

สัญลักษณ์องค์กร แก้

แนวคิดการออกแบบตราสัญลักษณ์ของ สวรส.

  1. รูปสามเหลี่ยมเป็นสัญญาลักษณ์แทนสติปัญญา
  2. เส้นที่ประกอบกันเป็นรูปวงรีกลางรูปสามเหลี่ยม มีความหมายเหมือนกับเป็นศูนย์รวมหรือประกายแห่งสติปัญญา
  3. วงรีเป็นสัญญาลักษณ์แทนจักรวาล การวางเรียงซ้อนกันและโอบล้อมรูปสามเหลี่ยมไว้เป็นการแสดงถึงความผสานกลมกลืนระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ(สติปัญญา-จักรวาล) และเน้นถึงความกลมกลืนอีกครั้งด้วย ตัวย่อของสถาบันที่เรียงโค้งไปตามฐานรูป
  4. ตัวย่อสถาบันเน้นที่ความแหลมคมของเส้น ซึ่งสะท้อนแสดงถึงจุดมุ่งหมายและการทำงานที่เน้นถึงข้อมูลที่ถูกต้องชัดเจน ในขณะเดียวกัน ลักษณะตัวอักษร และภาพรวมของตรา ก็จะสื่อถึงความก้าวหน้า-ทันสมัย

ผู้อำนวยการ แก้

ผู้อำนวยการ สวรส. ดำรงตำแหน่งวาระละ 3 ปี ต่อเนื่องได้ไม่เกิน 2 วาระ[1]

ลำดับ ชื่อ-สกุล ผู้อำนวยการ วาระ ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง หมายเหตุ
1 นพ.สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์ 2 ก่อตั้ง - พ.ศ. 2541
2 นพ.วิพุธ พูลเจริญ 2 พ.ศ. 2541 - พ.ศ. 2547
3 นพ.ศิริวัฒน์ ทิพย์ธราดล - พ.ศ. 2547- พ.ศ. 2549
4 นพ.กิตตินันท์ อนรรฆมณี - พ.ศ. 2549 - พ.ศ. 2550 รักษาการ
5 นพ.พงษ์พิสุทธิ์ จงอุดมสุข 2 พ.ศ. 2550 - พ.ศ. 2556
6 ศ.นพ.สมเกียรติวัฒนศิริชัยกุล - พ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2557
7 นพ.ภูษิต ประคองสาย - พ.ศ. 2557 - พ.ศ. 2558 รักษาการ
8 นพ.พีรพล สุทธิวิเศษศักดิ์ 1 พ.ศ. 2558 - พ.ศ. 2561
9 นพ.นพพร ชื่นกลิ่น - พ.ศ. 2561 - ก.ค. 2566
10 ผศ.ดร.จรวยพร ศรีศศลักษณ์ - ก.ค. 2566 - ก.ย. 2566 รักษาการ
11 นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ - ก.ย. 2566 - ปัจจุบัน

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 1.2 ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข พ.ศ. 2535 เล่ม 109 ตอนที่ 45 หน้าที่ 6 วันที่ 9 เมษายน 2535
  2. มติครม.เห็นชอบการแต่งตั้ง นายแพทย์ศุภกิจ ศิริลักษณ์ ให้ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
  3. 3.0 3.1 องค์การมหาชนที่จัดตั้งตาม พ.ร.บ. เฉพาะ
  4. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-09-23. สืบค้นเมื่อ 2019-01-15.
  5. "สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-01-21. สืบค้นเมื่อ 2019-01-28.
  6. เว็บไซต์ความร่วมมือภูมิภาคเอเซียการวิจัยโรคติดเชื้ออุบัติใหม่อุบัติซ้ำ
  7. สถาบันพัฒนาการคุ้มครองการวิจัยในมนุษย์
  8. ศูนย์พัฒนากลุ่มโรคร่วมไทย
  9. ศูนย์พัฒนามาตรฐานระบบข้อมูลสุขภาพไทย

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

13°51′06″N 100°31′55″E / 13.8515401°N 100.5319458°E / 13.8515401; 100.5319458

เว็บไซต์ https://www.hsri.or.th

เฟสบุ๊ค https://www.facebook.com/hsrithailand

ทวิตเตอร์ https://www.twitter.com/hsrithailand

ยูทูบ https://www.youtube.com/user/hsrithailand