สงัด ชลออยู่

พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ (4 มีนาคม พ.ศ. 2459 – 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523) เป็นทหารเรือและนักการเมืองชาวไทย หัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดินในปี พ.ศ. 2519 และคณะปฏิวัติในปี พ.ศ. 2520

พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว., ภ.ป.ร.3
ผู้ใช้อำนาจนายกรัฐมนตรี ในฐานะหัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ในฐานะหัวหน้าคณะปฏิวัติ
ดำรงตำแหน่ง 6 – 8 ตุลาคม พ.ศ. 2519
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ก่อนหน้า	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช (นายกรัฐมนตรี)
ถัดไป	ธานินทร์ กรัยวิเชียร (นายกรัฐมนตรี)
ดำรงตำแหน่ง 20 ตุลาคม – 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2520
ก่อนหน้า	ธานินทร์ กรัยวิเชียร (นายกรัฐมนตรี)
ถัดไป	เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ (นายกรัฐมนตรี)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
ดำรงตำแหน่ง 5 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช ธานินทร์ กรัยวิเชียร
ก่อนหน้า	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ถัดไป	เล็ก แนวมาลี
ผู้บัญชาการทหารสูงสุด
ดำรงตำแหน่ง 1 ตุลาคม พ.ศ. 2518 – 30 กันยายน พ.ศ. 2519
ก่อนหน้า	พลเอก กฤษณ์ สีวะรา
ถัดไป	พลอากาศเอก กมล เดชะตุงคะ
ผู้บัญชาการทหารเรือ
ดำรงตำแหน่ง 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2516 – 30 กันยายน พ.ศ. 2519
ก่อนหน้า	พลเรือเอก เชิดชาย ถมยา
ถัดไป	พลเรือเอก อมร ศิริกายะ
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	4 มีนาคม พ.ศ. 2459 เมืองสุพรรณบุรี ประเทศสยาม
เสียชีวิต	23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523 (64 ปี) จังหวัดระยอง ประเทศไทย
คู่สมรส	สุคนธ์ สหัสสานนท์
บุตร	2 คน
บุพการี	แปลก ชลออยู่ (บิดา) ส้มลิ้ม ชลออยู่ (มารดา)
ลายมือชื่อ
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
รับใช้	ไทย
ยศ	พลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก
บังคับบัญชา	กองทัพเรือ (2516–2519) กองบัญชาการทหารสูงสุด (2518–2519)
ผ่านศึก	สงครามโลกครั้งที่สอง สงครามเกาหลี กบฏแมนฮัตตัน

ประวัติ

พลเรือเอก สงัด เกิดเมื่อวันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2458 (แบบสากลคือ พ.ศ. 2459) ที่บ้านเขาพระ หมู่ที่ 2 ตำบลเขาพระ อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นบุตรของนายแปลก และนางส้มลิ้ม ชลออยู่

พลเรือเอก สงัด สมรสกับคุณหญิงสุคนธ์ ชลออยู่ (สกุลเดิม สหัสสานนท์) ทั้งคู่มีบุตรด้วยกัน 2 คน

การศึกษา

• โรงเรียนวิชัยบำรุงราษฎร์ จังหวัดชัยนาท
• โรงเรียนอุทัยทวีเวท จังหวัดอุทัยธานี
• โรงเรียนบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
• โรงเรียนนายเรือ
• วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร รุ่น 4
• วิทยาลัยการทัพเรือ รุ่น 1
• ศึกษาและดูงานการปราบเรือดำน้ำที่ประเทศสหรัฐอเมริกา

การทำงาน

ในเหตุการณ์กบฏแมนฮัตตันระหว่างวันที่ 29–30 มิถุนายน พ.ศ. 2494 พลเรือเอก สงัด ในขณะนั้นยังมียศนาวาโท เป็นผู้บังคับบัญชาเรือรบหลวงสุราษฎร์ธานี เป็นผู้ยิงปืนจากเรือไปยังรถถังของฝ่ายรัฐบาลจนเสียหาย หลังเหตุการณ์ได้ถูกควบคุมตัวและถูกคุมขังเช่นเดียวกับผู้ต้องหาคนอื่น ๆ ที่สนามกีฬาแห่งชาติด้วย

ในปี พ.ศ. 2497 ขณะดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกองเรือ พลเรือเอก สงัด ได้ให้ความช่วยเหลือทหารนาวิกโยธินฝรั่งเศสและหน่วยรบพิเศษในการอพยพออกจากเวียดนาม หลังจากที่กรุงฮานอยตกอยู่ภายใต้การควบคุมของเวียดมินห์นอกจากนี้ เขายังดำรงตำแหน่งสำคัญหลายตำแหน่ง ได้แก่ ผู้บัญชาการกองเรือดำน้ำ, ผู้ช่วยเสนาธิการทหารเรือ (ฝ่ายปฏิบัติการ), ผู้บัญชาการกองเรือยุทธการ , รองผู้บัญชาการทหารเรือ และผู้บัญชาการทหารเรือ ก่อนจะก้าวขึ้นเป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุด

พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ เป็นนายทหารที่มีบทบาทอย่างสูงในทางการเมือง โดยเฉพาะหลังเหตุการณ์ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 ด้วยการเป็นทั้งผู้บัญชาการทหารเรือและผู้บัญชาการทหารสูงสุด และเป็นผู้นำในการรัฐประหารถึง 2 ครั้ง คือในวันที่ 6 ตุลาคม 2519 และ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520 จนได้รับฉายาว่า "บิ๊กจอวส์" หรือ "จอวส์ใหญ่"

ตำแหน่งสำคัญในราชการ

• 12 เมษายน พ.ศ. 2501: ผู้บังคับการกองเรือปราบเรือดำน้ำ
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505: เสนาธิการกองเรือยุทธการ
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2507: ผู้ช่วยเสนาธิการทหารเรือฝ่ายยุทธการ
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2512: รองเสนาธิการทหารเรือ
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2514: รองเสนาธิการทหาร
• 29 กันยายน พ.ศ. 2515: ผู้บัญชาการกองเรือยุทธการ
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2516: รองผู้บัญชาการทหารเรือ
• 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2516: ผู้บัญชาการทหารเรือ (อัตราจอมพลเรือ)
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2518: ผู้บัญชาการทหารสูงสุด และรักษาการผู้บัญชาการทหารเรือ

และเกษียณอายุราชการเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2519

ตำแหน่งสำคัญทางการเมือง

• สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ประเภทที่ 2
• สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ
• สมาชิกวุฒิสภา
• รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
• หัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน
• เป็นหัวหน้าคณะปฏิวัติ
• ประธานสภานโยบายแห่งชาติ
• สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ในปี พ.ศ. 2516

การรำลึก

ทุกวันนี้ เมื่อครบรอบวันคล้ายวันถึงแก่อนิจกรรมของพลเรือเอก สงัด กองทัพเรือยังคงจัดงานรำลึกถึงพลเรือเอก สงัด อยู่เสมอ บุคคลที่ใกล้ชิดและเคยเป็นผู้ใต้บังคับบัญชาของพลเรือเอก สงัด มักเรียกชื่อพลเรือเอก สงัด ด้วยความเคารพว่า "ครูหงัด" และได้มีการจัดตั้งมูลนิธิ พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ขึ้น โดยมอบเงินเป็นทุนการศึกษาสำหรับนักเรียนทั่วไปและนักเรียนเตรียมทหารที่มีผลการเรียนดี โดยเฉพาะนักเรียนที่เป็นบุตรหลานของข้าราชการทหาร

การถึงแก่กรรม

พลเรือเอก สงัด ถึงแก่อนิจกรรมด้วยอาการหัวใจวาย เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523 ที่โรงพยาบาลประจำอำเภอแกลง จังหวัดระยอง รวมอายุได้ 64 ปี 264 วัน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พลเรือเอก สงัด ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งไทยและต่างประเทศ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2515 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2510 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2516 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน (ช.ส.)
• พ.ศ. 2505 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)
• พ.ศ. 2497 – เหรียญชัยสมรภูมิ การร่วมรบกับสหประชาชาติ ณ ประเทศเกาหลี (ช.ส.)
• พ.ศ. 2519 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 (ส.ช.)
• พ.ศ. 2518 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2506 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2500 – เหรียญงานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ

เหรียญสหประชาชาติ

• สหประชาชาติ :
  • พ.ศ. 2497 – เหรียญสหประชาชาติเกาหลี

ต่างประเทศ

• ไต้หวัน :
  • พ.ศ. 2515 – เครื่องอิสริยาภรณ์เมฆและธวัช ชั้นที่ 9
  • พ.ศ. 2517 – เครื่องอิสริยาภรณ์หม้อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ชั้นที่ 2
• เกาหลีใต้ :
  • พ.ศ. 2517 – เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณสำหรับการรักษาความปลอดภัยแห่งชาติ ชั้นที่ 1
• อินโดนีเซีย :
  • พ.ศ. 2518 – เหรียญจาลาเซนา สตาร์
• สหรัฐ :
  • พ.ศ. 2518 – ลีเจียนออฟเมอริต ชั้นผู้บังคับบัญชา

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์มูลนิธิ พลเรือเอก สงัด ชลออยู่
• ชีวประวัติ พลเรือเอก สงัด ชลออยู่

ก่อนหน้า		สงัด ชลออยู่		ถัดไป
พลเอก กฤษณ์ สีวะรา		ผู้บัญชาการทหารสูงสุด (1 ตุลาคม พ.ศ. 2518 – 30 กันยายน พ.ศ. 2519)		พลอากาศเอก กมล เดชะตุงคะ
พลเรือเอก เชิดชาย ถมยา		ผู้บัญชาการทหารเรือ (19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2516 – 30 กันยายน พ.ศ. 2518)		พลเรือเอก อมร ศิริกายะ