สงครามโซเวียต–อัฟกานิสถาน
สงครามโซเวียต–อัฟกานิสถาน เป็นส่วนหนึ่งของสงครามเย็น เกิดขึ้นเป็นเวลาเก้าปีตั้งแต่เดือนธันวาคม 1979 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 1989 โดยเป็นการรบรากันระหว่างกองทัพอัฟกานิสถานที่มีโซเวียตเป็นหัวหน้า กับมุจญาฮิดีน (Mujahideen) ซึ่งเป็นกลุ่มขบถหลายชนชาติและมีพันธมิตรใหญ่สองราย คือ เปศวาร์เจ็ด (Peshawar Seven) กับเตหะรานแปด (Tehran Eight) ขบถเปศวาร์เจ็ดนั้นได้รับการฝึกฝนทางทหารจากประเทศเพื่อนบ้าน คือ ปากีสถาน และสาธารณรัฐประชาชนจีน[9] ทั้งได้รับอาวุธยุทธภัณฑ์พร้อมเงินหลายพันล้านดอลลาร์จากสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร ซาอุดีอาระเบีย และอีกหลายประเทศ[3][4][5][9][24] ส่วนกลุ่มชีอะฮ์ (Shia) จากฝ่ายเตหะรานแปดนั้นได้รับการสนับสนุนจากสาธารณรัฐอิสลามอิหร่าน
| การรุกรานอัฟกานิสถานของสหภาพโซเวียต | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| เป็นส่วนหนึ่งของ สงครามในอัฟกานิสถานและสงครามเย็น | |||||||
 ทหารโซเวียดกองสุดท้ายข้ามสะพานมิตรภาพ ขณะกำลังถอนทัพออกจากอัฟกานิสถานในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2532 | |||||||
| |||||||
| คู่ขัดแย้ง | |||||||
 สหภาพโซเวียต
|
 มุจญาฮิดีนซุนนีย์
สนับสนุนโดย
| ||||||
| ผู้บัญชาการหรือผู้นำ | |||||||
 เลโอนิด เบรจเนฟ ยูรี อันโดรปอฟ คอนสตันติน เชียร์เนนโค มิคาอิล กอร์บาชอฟ ดมีตรี อุสตีนอฟ เซียร์เกย์ โซโคลอฟ ดมีตรี ยาซอฟ วาเลนติน วาเลนนิคอฟ อิกอร์ โรดิโอนอฟ บอริส โกรมอฟ ฮะฟีซอลลาห์ อะมีน บาบรัค คาร์มาล โมฮัมหมัด นาจิบุลลอฮ์ Abdul Rashid Dostum อับดุล ควาดิร์ ดาการ์วัล Shahnawaz Tanai Mohammed Rafie
|
อาหมัด ชาห์ มาซูด อับดุล ฮัค อับดุลลาห์ อัซซาม อิสมาลี คาห์น กัลบุดดีน เฮคมัตยาร์ จาลาลุดดิน ฮัคคานี มุลลาห์ นาคิบ อับดุล ราหิม วาร์ดัก ฟาซาล ฮัค มูจาหิด บูร์ฮานุดดีน รับบานี อุซามะฮ์ บิน ลาดิน
| ||||||
| กำลัง | |||||||
กองกำลังโซเวียต
|
มุจญาฮิดีน: | ||||||
| กำลังพลสูญเสีย | |||||||
| กองกำลังโซเวียต:
14,453 นายเสียชีวิต (รวม)
53,753 นายบาดเจ็บ[17] 265 นายสูญหาย[18] กองกำลังอัฟกานิสถาน: 18,000 นายเสียชีวิตระหว่างการรบ[19] |
มุจญาฮิดีน:
75,000–90,000 คนเสียชีวิต, 75,000+ คนบาดเจ็บ (ประเมิณคร่าวๆ)[20] | ||||||
| พลเรือน (ชาวอัฟกานิสถาน) :
850,000–1,500,000 คนเสียชีวิต[21][22] 5 ล้านคนกลายเป็น ผู้ลี้ภัย ออกจากอัฟกานิสถาน 2 ล้านคนกลายเป็น ผู้พลัดถิ่นภายในประเทศ ราว 3 ล้านคนบาดเจ็บ (ส่วนมากเป็นพลเรือน)[23] | |||||||
สงครามซึ่งยาวนานเกือบหนึ่งทศวรรษนี้ส่งผลให้ชาวอัฟกานิสถานหลายล้านคนลี้ภัยจากประเทศตนเอง ส่วนใหญ่เข้าไปพึ่งใบบุญปากีสถานและอิหร่าน อนึ่ง นอกจากกบฏที่ล้มตายแล้ว สงครามยังทำให้พลเรือนอัฟกานิสถานจำนวนมากเสียชีวิต
สงครามเริ่มขึ้นเมื่อกองทัพที่ 40 ซึ่งโซเวียตประจำไว้ในอัฟกานิสถาน และมีเลโอนิด เบรจเนฟ เป็นหัวหน้า เคลื่อนพลพร้อมรบในวันที่ 24 ธันวาคม 1979[25] และมาสิ้นสุดลงเมื่อโซเวียตซึ่งมีมีฮาอิล กอร์บาชอฟ เป็นหัวหน้า ได้ถอนทหารจากอัฟกานิสถานตั้งแต่วันที่ 15 พฤษภาคม 1988 จนถึงวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 1989
มีผู้เรียกสงครามครั้งนี้ตามสภาพที่ยืดเยื้อว่า "สงครามเวียดนามของสหภาพโซเวียต" (Soviet Union's Vietnam War) และ "กับดักหมี" (Bear Trap)[26][27][28]
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ Peter Marsden (2009). Afghanistan- Aid, Armies and Empires: Aid, Armies and Empires. I.B.Tauris. p. 40. ISBN 978-0-85771-007-9.
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 Goodson, P. L. Afghanistan's Endless War: State Failure, Regional Politics, and the Rise of .... pp. 147, 165. [1]
- ↑ 3.0 3.1 Barlett, Donald L.; Steele, James B. (May 13, 2003). "The Oily Americans". Time (magazine). สืบค้นเมื่อ 2008-07-08.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Interview with Dr. Zbigniew Brzezinski- (13/6/97).
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Charlie Wilson: Congressman whose support for the mujahideen helped force the Soviet Union out of Afghanistan
- ↑ ""Reagan Doctrine, 1985," United States State Department". State.gov. สืบค้นเมื่อ 2011-02-20.
- ↑ Interview with Dr. Zbigniew Brzezinski – (June 13, 1997). Part 2. Episode 17. Good Guys, Bad Guys. June 13, 1997.
- ↑ Corera, Gordon (2011). MI6: Life and Death in the British Secret Service. London: Phoenix. ISBN 978-0753828335.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 Shichor. pp157–158. [2]
- ↑ Crile, George (2003). Charlie Wilson's War: The Extraordinary Story of the Largest Covert Operation in History. Atlantic Monthly Press. ISBN 0-87113-854-9.
- ↑ Saudi Arabia and the Future of Afghanistan
- ↑ Nyrop, Richard F. (January 1986). Afghanistan: A Country Study (PDF). Washington, DC: United States Government Printing Office. pp. XVIII–XXV. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Mark N. Katz (March 9, 2011). "Middle East Policy Council | Lessons of the Soviet Withdrawal from Afghanistan". Mepc.org. สืบค้นเมื่อ July 28, 2011.
- ↑ |publisher=Translate.google.no|accessdate=July 28, 2011}} Maxime Rischard. "Al Qa'ida's American Connection". Global-Politics.co.uk. สืบค้นเมื่อ July 28, 2011.
- ↑ {{cite web|url=http://translate.google.no/translate?js=n&prev=_t&hl=no&ie=UTF-8&layout=2&eotf=1&sl=no&tl=en&u=http%3A%2F%2Fvgd.no%2Fsamfunn%2Fhistorie%2Ftema%2F1582171%2Ftittel%2Fafghanistan-sovjet-eller-usa-sterkeste%2Finnlegg%2F28408954%2F&act=url%7Ctitle=Soviet or the USA the strongest|language=(นอร์เวย์)
- ↑ "Afghanistan hits Soviet milestone – Army News". Armytimes.com. สืบค้นเมื่อ February 15, 2012.
- ↑ 17.0 17.1 17.2 17.3 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อvfw.org - ↑ Associated Press (October 15, 2012). "Russia asks Afghanistan for help with over 200 Soviet troops missing since war in 1980s". สืบค้นเมื่อ 10 July 2013.
- ↑ David C. Isby (1986-06-15). Russia's War in Afghanistan. Books.google.es. ISBN 9780850456912. สืบค้นเมื่อ February 15, 2012.
- ↑ Antonio Giustozzi (2000). War, politics and society in Afghanistan, 1978–1992. Hurst. ISBN 1-85065-396-8.
A tentative estimate for total mujahideen losses in 1980-02 may be in the 150–180,000 range, with maybe half of them killed.
- ↑ Noor Ahmad Khalidi, "Afghanistan: Demographic Consequences of War: 1978-87," Central Asian Survey, vol. 10, no. 3, pp. 101–126, 1991.
- ↑ Marek Sliwinski, "Afghanistan: The Decimation of a People," Orbis (Winter, 1989), p.39.
- ↑ Hilali, A. (2005). US–Pakistan relationship: Soviet Intervention in Afghanistan. Burlington, VT: Ashgate Publishing Co. (p.198)
- ↑ Kinsella, Warren. "Unholy Alliances", Lester Publishing, 1992
- ↑ "Timeline: Soviet war in Afghanistan". BBC News. Published February 17, 2009. Retrieved March 22, 2009.
- ↑ Yousaf, Mohammad & Adkin, Mark (1992). Afghanistan, the bear trap: the defeat of a superpower. Casemate. p. 159. ISBN 0-9711709-2-4.
- ↑ Richard Cohen (April 22, 1988). "The Soviets' Vietnam". Washington Post. สืบค้นเมื่อ December 22, 2011.
- ↑ "Afghanistan was Soviets' Vietnam". Boca Raton News. April 24, 1988. สืบค้นเมื่อ December 22, 2011.
แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข
- "Compound War Case Study: The Soviets in Afghanistan"
- Video on Afghan-Soviet War from the Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives
- Soviets and the Gulf War from the Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives
- J.Bruce Amstutz Afghanistan – the first five years of Soviet occupation (1986)
- CIA Factbook on Afghanistan
- The Art of War project, dedicated to the soldiers of the recent wars, set up by the veterans of the Afghan war. Has Russian and English versions
- "Afganvet" (Russian: "Афганвет") – USSR/Afghanistan war veterans community
- The Role of Afghanistan in the fall of the USSR by Rameen Moshref
- Empire Museum of Military History (Spain) – USSR/Afghanistan conflict original photos
- U.N resolution A/RES/37/37 over the Intervention in the Country
- Afghanistan Country Study (details up to 1985)
- A highly detailed description of the Coup de Main in Kabul 1979
- The Take-Down of Kabul: An Effective Coup de Main
- Primary Sources on the Invasion Compiled by The Woodrow Wilson International Center for Scholars
- Soviet Airborne: Equipment and Weapons used by the Soviet Airborne (VDV) and DShB from 1979 to 1991. English only.
- The Soviet Military Experience in Afghanistan: A Precedent of Dubious Relevance
- Afghanistan 1979: The War That Changed the World, Icarus Films, featuring interviews with numerous U.S. and Soviet officials including Gorbachev