ศิขร หรือ ศิขระ (Shikhara; Śikhara) หมายถึงหอสูงในโบสถ์พราหมณ์แบบอินเดียเหนือ และบางครั้งก็พบในเชนสถาน ศิขรในฮินดูจะหมายถึงโครงสร้างหอคอยสูงใหญ่เหนือส่วนในของโบสถ์ที่เรียกว่า ครรภคฤห์ ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานองค์เทพฮินดูประจำวัดนั้น ๆ ศิขรมีลักษณะสำคัญคือเป็นโครงสร้างสำคัญและสูงที่สุดของโบสถ์พราหมณ์แบบอินเดียเหนือ ซึ่งต่างกับแบบอินเดียใต้ที่นิยมสร้างหอทางเข้า "โคปุรัม" ให้สูงที่สุด[1][2] ศิขรมาจากภาษาสันสกฤตแปลว่า "ยอดเขา"

"ศิขร" คือโครงสร้างที่ไม่ได้ระบายสีเหลือง ทางซ้ายของภาพ

ในอินเดียใต้ โครงสร้างที่เปรียบเปรยได้กับศิขรคือวิมาน ซึ่งในอินเดียใต้ คำว่า "ศิขร" ใช้เรียกโครงสร้างโดมที่ครอบเพื่อตกแต่งวิมานไว้อีกทีหนึ่ง[3]

รูปแบบ

แก้

ในปัจจุบันมีศิขรเป็นที่พบมากและโดดเด่นอยู่สามศิลปกรรม คือ[1]

ในทุกสถาปัตยกรรมทั้งวิมานและศิขรจะสามารถพบ กลัศ คือเครื่องตกแต่งทรหม้อน้ำประดับบนยอดสุด

อ้างอิง

แก้
  1. 1.0 1.1 "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-03. สืบค้นเมื่อ 2019-02-23.
  2. "Shikhara". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 4 August 2015.
  3. Harle, 167
  4. Harle, 246
  5. Harle, 246, 249

บรรณานุกรม

แก้
  • Hardy, Adam, Indian Temple Architecture: Form and Transformation : the Karṇāṭa Drāviḍa Tradition, 7th to 13th Centuries, 1995, Abhinav Publications, ISBN 8170173124, 9788170173120, google books
  • Harle, J.C., The Art and Architecture of the Indian Subcontinent, 2nd edn. 1994, Yale University Press Pelican History of Art, ISBN 0300062176
  • Michell, George (1988), The Hindu Temple: An Introduction to Its Meaning and Forms, University of Chicago Press, ISBN 978-0226532301