วิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญสเปน พ.ศ. 2560

วิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญสเปน พ.ศ. 2560–2561 (สเปน: crisis constitucional de España de 2017–18; กาตาลา: crisi constitucional espanyola de 2017–18) เป็นความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างรัฐบาลสเปนกับทบวงการปกครองกาตาลุญญาในประเด็นการลงประชามติเอกราชกาตาลุญญา พ.ศ. 2560 ความขัดแย้งเริ่มขึ้นหลังจากที่กฎหมายการลงประชามติเอกราชถูกประณามจากรัฐบาลสเปนซึ่งนำโดยนายกรัฐมนตรีมาเรียโน ราฆอย และต่อมาถูกศาลรัฐธรรมนูญออกคำสั่งยับยั้งจนกว่าจะมีการตัดสินในประเด็นดังกล่าว ฝ่ายบริหารแคว้นกาตาลุญญาซึ่งนำโดยประธานแคว้นการ์ลัส ปุดจ์ดาโมน ประกาศว่า ไม่ว่ารัฐบาลสเปนหรือศาลก็ไม่สามารถหยุดยั้งแผนการของพวกเขาได้ และยังคงมุ่งมั่นที่จะจัดการลงประชามติต่อไป ซึ่งจุดประกายให้เกิดการตอบโต้ตามกฎหมายซึ่งแผ่ขยายอย่างรวดเร็วจากทั้งรัฐบาลสเปนและจากทบวงการปกครองกาตาลุญญาไปยังเทศบาลต่าง ๆ ในแคว้นกาตาลุญญา (โดยทบวงการปกครองกาตาลุญญาได้ร้องขอให้บรรดานายกเทศมนตรีสนับสนุนด้านการส่งกำลังบำรุงและความช่วยเหลือเพื่อให้กระบวนการลงคะแนนเป็นไปได้ด้วยดี) รวมทั้งศาลรัฐธรรมนูญ ศาลยุติธรรมสูงสุดกาตาลุญญา และพนักงานอัยการของรัฐสเปน

วิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญสเปน พ.ศ. 2560–2561
ส่วนหนึ่งของ ขบวนการเอกราชกาตาลุญญา
ที่ตั้งแคว้นกาตาลุญญาในประเทศสเปน
วันที่	6 กันยายน 2560 – 1 มิถุนายน 2561 (8 เดือน 3 สัปดาห์ 5 วัน)
สถานที่	สเปน โดยเฉพาะในแคว้นกาตาลุญญา
สาเหตุ	ทบวงการปกครองกาตาลุญญาปฏิเสธที่จะปฏิบัติตามคำสั่งของศาลรัฐธรรมนูญที่ให้ยับยั้งการลงประชามติเอกราชกาตาลุญญา พ.ศ. 2560 รัฐบาลสเปนปฏิเสธที่จะเจรจาเพื่อจัดการลงประชามติที่ชอบด้วยกฎหมาย
วิธีการ	การเดินขบวน, การดื้อแพ่ง, การต่อต้านโดยพลเรือน, การบุกยึดสถานที่, การนัดหยุดงานทั่วไป
สถานะ	การลงประชามติเกิดขึ้นแม้จะมีคำสั่งยับยั้ง; พลเรือนหลายร้อยคนบาดเจ็บระหว่างการปราบปรามของเจ้าหน้าที่ตำรวจในวันออกเสียงลงคะแนน การดำเนินการทางกฎหมายกับสมาชิกฝ่ายบริหารและฝ่ายนิติบัญญัติของกาตาลุญญาโดยฝ่ายตุลาการของสเปน; การแทรกแซงทางตำรวจและการคลังในกาตาลุญญาโดยรัฐบาลสเปน การประท้วงตามท้องถนนทั่วกาตาลุญญา; การนัดหยุดงานทั่วไปในแคว้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม ฝ่ายบริหารแคว้นกาตาลุญญาประกาศการเคลื่อนไหวไปสู่การประกาศเอกราชฝ่ายเดียว การเดินขบวนทั่วสเปนเพื่อสนับสนุนและต่อต้านการกระทำของรัฐบาลสเปน
คู่ขัดแย้ง
รัฐบาลสเปน กระทรวงมหาดไทยสเปน กองบัญชาการตำรวจแห่งชาติ หน่วยพิทักษ์พลเมือง ทบวงการปกครองกาตาลุญญา สำนักมนตรีมหาดไทยกาตาลุญญา โมซุสดัสกวาดรา (ถึงวันที่ 28 ตุลาคม 2560)
ผู้นำ
สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลีเปที่ 6 มาเรียโน ราฆอย โซรายา ซาเอนซ์ เด ซานตามาริอา ควน อิกนาซีโอ โซยโด การ์ลัส ปุดจ์ดาโมน อูริอ็อล ฌุงเกรัส
จำนวน
หน่วยตำรวจในกาตาลุญญา :' 12,000 นาย กองกำลังตำรวจของกาตาลุญญา : 17,000 นาย (ตั้งแต่วันที่ วันที่ 28 ตุลาคม 2560) กองกำลังตำรวจของกาตาลุญญา : 17,000 นาย (ถึงวันที่ 28 ตุลาคม 2560)
ความสูญเสีย
เจ้าหน้าที่บาดเจ็บ: 111 นาย (ข้อมูลจากกระทรวงมหาดไทยของสเปน) 12 นาย (ข้อมูลจากฝ่ายสาธารณสุขของกาตาลุญญา) พลเรือนบาดเจ็บ: 1,066 คน (ข้อมูลจากฝ่ายสาธารณสุขของกาตาลุญญา) ถูกคุมขัง: 18 คน (ในกาตาลุญญา) ถูกจับกุม: 10 คน

เมื่อถึงวันที่ 15 กันยายน ขณะที่ฝ่ายสนับสนุนเอกราชกาตาลุญญาเริ่มรณรงค์การลงประชามติ รัฐบาลสเปนได้ดำเนินการรุกทางกฎหมายอย่างเต็มที่เพื่อขัดขวางการลงคะแนนเสียงที่จะเกิดขึ้น ซึ่งรวมถึงการขู่จะเข้าควบคุมงบประมาณส่วนใหญ่ของกาตาลุญญา การส่งกำลังตำรวจเข้ายึดป้ายประกาศ จุลสาร และใบปลิวสนับสนุนการลงประชามติซึ่งถูกพิจารณาว่าผิดกฎหมาย และการสอบสวนทางอาญาต่อนายกเทศมนตรีในกาตาลุญญากว่า 700 คน ซึ่งตกลงว่าจะช่วยจัดการลงประชามติอย่างเปิดเผย ความตึงเครียดระหว่างทั้งสองฝ่ายถึงจุดวิกฤตหลังจากที่ตำรวจสเปนเริ่มปฏิบัติการอะนูบิสโดยจู่โจมที่ทำการต่าง ๆ ของฝ่ายบริหารแคว้นกาตาลุญญาในเมืองบาร์เซโลนาเมื่อวันที่ 20 กันยายน และจับกุมเจ้าหน้าที่อาวุโสของกาตาลุญญา 13 คน สื่อต่างประเทศบางสื่อบรรยายเหตุการณ์ดังกล่าวว่าเป็น "หนึ่งในวิกฤตการณ์ทางการเมืองที่ร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์สเปนสมัยใหม่" นักการเมืองสเปนหลายคนเรียกการลงประชามติครั้งนี้ว่าเป็น "รัฐประหารขวางประชาธิปไตยสเปน" และ "ขวางยุโรป"