วัดยานนาวา

พระอารามหลวงในเขตสาทร

วัดยานนาวา พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ สังกัดมหานิกาย ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ติดถนนเจริญกรุง แขวงยานนาวา เขตสาทร กรุงเทพมหานคร เป็นวัดโบราณมีมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา เดิมชื่อ "วัดคอกควาย" เนื่องจากมีชาวทวายมาลงหลักปักฐานอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก และชาวทวายจะนำกระบือที่เลี้ยงไว้มาทำการซื้อขายแลกเปลี่ยนกัน หมู่บ้านบริเวณนั้นจึงได้ชื่อเรียกกันต่อมาว่า "บ้านคอกควาย" ปัจจุบันมี พระธรรมวชิรโมลี (ทองสูรย์ สุริยโชโต) ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาส

วัดยานนาวา
พระเจดีย์บนเรือสำเภาสร้างในสมัยรัชกาลที่ 3
Map
ชื่อสามัญวัดยานนาวา
ที่ตั้งถนนเจริญกรุง แขวงยานนาวา เขตสาทร กรุงเทพมหานคร 10120
ประเภทพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ
นิกายเถรวาท สังกัดมหานิกาย
เจ้าอาวาสพระธรรมวชิรโมลี (ทองสูรย์ สุริยโชโต ป.ธ.8 ,ดร.)
ความพิเศษพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ
พระพุทธศาสนา ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ในสมัยกรุงธนบุรีได้รับการยกฐานะวัดคอกควายขึ้นเป็นพระอารามหลวง เรียกชื่อใหม่ว่า "วัดคอกกระบือ" ต่อมารัชกาลที่ 1 ทรงสร้างพระอุโบสถใหม่ ครั้นถึงรัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์และสร้างเรือสำเภาพระเจดีย์แทนพระสถูปเจดีย์ทั่วไป เพื่อให้คนรุ่นหลังได้เห็นรูปแบบเรือสำเภาซึ่งกำลังจะหมดไปจากเมืองไทย จึงได้เปลี่ยนชื่อจากวัดคอกกระบือเป็น "วัดยานนาวา"

ด้านในมีพระบรมสารีริกธาตุพระพุทธเจ้าให้สักการะ

อาคารเสนาสนะ แก้ไข

สำเภายานนาวา มีความยาววัดจากหงอนข้างบนถึงท้ายบาหลี มีห้องขนาดเล็ก 21 วา 2 ศอก ความยาวส่วนล่างวัดที่พื้นดิน 18 วา 1 ศอกเศษ ความกว้างตอนกลางลำเรือ 4 วา 3 ศอก ความสูงตอนกลางลำเรือ 2 วา 3 ศอก

นอกจากนี้ยังมีพระเจดีย์องค์ใหญ่และเล็กอยู่ในลำสำเภารวม 2 องค์ ที่ห้องบาหลีมีรูปหล่อของพระเวสสันดรกับพระกัญหาบริเวณท้ายเรือชาลีประดิษฐานอยู่ อันเนื่องมาจากเนื้อความในมหาชาติคำหลวง ที่พระเวสสันดรโน้มน้าวใจพระโอรสธิดาให้อุทิศตนร่วมกับพระบิดาสร้างมหากุศล เสมือนเรือสำเภาใหญ่พามนุษยชาติข้ามโอฆสงสารไปสู่พระนิพพาน

ด้านหลังบานประตูในพระอุโบสถ (ซึ่งสร้างในสมัยรัชกาลที่ 1) มีภาพจิตรกรรมสำคัญที่รัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯ ให้วาดขึ้น คือรูปกระทงใหญ่ ตามแบบที่ทำในพระราชพิธีลอยพระประทีป และโถยาคูตามแบบอย่างที่ทำเลี้ยงพระในพระราชพิธีสารทในรัชสมัยของพระองค์

ในปี พ.ศ. 2530 วัดก่อสร้างอาคารมหาเจษฎาบดินทร์ ในวาระมหามงคลครบรอบ 200 ปี พระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นอาคารอเนกประสงค์ทรงไทย สูง 3 ชั้น ประดับด้วยยอดปราสาท 5 ยอด ใช้เป็นศาลาการเปรียญ บำเพ็ญกุศล ปฏิบัติธรรม และเป็นหอประชุม นอกจากนั้นสร้างหอพระไตรปิฎกเป็นอาคารทรงไทย 3 ชั้น ประดับยอดปราสาท 3 ยอด ใช้เป็นห้องสมุด มีทั้งหนังสือทั่วไปและหนังสือธรรมะ และยังเก็บรักษาตู้พระไตรปิฎกเขียนลวดลายลงรักปิดทองของโบราณ[1]

ลำดับเจ้าอาวาส แก้ไข

นับตั้งแต่สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ วัดยานนาวามีเจ้าอาวาสมาแล้ว 11 รูป ดังนี้[2]

ลำดับที่ รายนาม เริ่มวาระ สิ้นสุดวาระ
1 พระโพธิวงศ์ (มี) ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล
2 พระครูแก้ว ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล
3 พระครูน้อย ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล
4 พระครูอ้ำ ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล
5 พระครูพรหมจริยาจารย์ (โหมด) ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล
6 พระครูพรหมจริยาจารย์ (ยิ้ม) ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล
7 พระราชธรรมจริยาจารย์ (เทียน) ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล
8 พระธรรมราชานุวัตร (ไสว ฐิติธมโม) พ.ศ. 2508 พ.ศ. 2530[3]
9 พระพรหมโมลี (วิลาศ ญาณวโร) พ.ศ. 2531 พ.ศ. 2544[4]
10 สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (ประสิทธิ์ เขมงฺกโร) พ.ศ. 2544 พ.ศ. 2564
11 พระธรรมวชิรโมลี (ทองสูรย์ สุริยโชโต) พ.ศ. 2564 ปัจจุบัน

อ้างอิง แก้ไข

  1. "สำนักสถาปัตยกรรม ห่วงฐานานุศักดิ์ ของ...สถาปัตยกรรมไทย". โพสต์ทูเดย์. 16 ตุลาคม 2554.
  2. "ลำดับเจ้าอาวาสวัดยานนาวา". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-20. สืบค้นเมื่อ 2021-09-20.
  3. https://sangkhatikan.com/monk_view.php?ID=14906 พระธรรมราชานุวัตร (ไสว ฐิติธมฺโม ป.ธ.๗)
  4. https://sangkhatikan.com/monk_view.php?ID=14909 พระพรหมโมลี (วิลาศ ญาณวโร ป.ธ.๙)

แหล่งข้อมูลอื่น แก้ไข

พิกัดภูมิศาสตร์: 13°43′1″N 100°30′49″E / 13.71694°N 100.51361°E / 13.71694; 100.51361