ภาษาอีโลกาโน
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
ภาษาอีโลกาโนเป็นภาษาที่มีผู้พูดมากเป็นลำดับสามในฟิลิปปินส์ เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนซึ่งใกล้เคียงกับภาษาอินโดนีเซีย ภาษามลายู ภาษาฟิจิ ภาษาเมารี ภาษาฮาวาย ภาษามาลากาซี ภาษาซามัว ภาษาตาฮิติ ภาษาชาร์โมโร ภาษาเตตุมและภาษาไปวัน
ภาษาอีโลกาโน | |
---|---|
ประเทศที่มีการพูด | ฟิลิปปินส์ |
ภูมิภาค | ลูซอนเหนือ |
จำนวนผู้พูด | 7.7 ล้านคน, ประมาณ 2.3 ล้านคนใช้เป็นภาษาที่ 2 = ทั้งหมด 10 ล้านคน (ไม่พบวันที่) |
ตระกูลภาษา | |
ระบบการเขียน | อักษรละติน; เคยเขียนด้วย อักษรบายบายิน |
รหัสภาษา | |
ISO 639-2 | ilo |
ISO 639-3 | ilo |
ไวยากรณ์แก้ไข
ภาษาอีโลกาโนมีรากศัพท์และการลงวิภัติปัจจัยที่ซับซ้อน มีทั้งเติมข้างหน้า ตรงกลางและท้ายคำ รวมถึงการซ้ำบางส่วนของคำด้วย ตัวอย่างเช่น รากศัพท์ของคำว่าอาบน้ำคือ digos ผันได้เป็น Agdigos = อาบน้ำ Agdigdigos = การอาบน้ำ Agdigdigosak = กำลังอาบน้ำ Agindidigosak = แกล้งทำเป็นอาบน้ำ Nagdigosak = อาบน้ำแล้ว
คำสรรพนามแก้ไข
การกสมบูรณ์ | การกเกี่ยวพัน | การกกรรม | ||
---|---|---|---|---|
อิสระ | ภายใน (-ak) | ภายใน (-ko | อิสระ | |
บุรุษที่ 1 เอกพจน์ | siák | -ak | -k (o) | kaniák |
บุรุษที่ 1 ทวิพจน์ | datá, sitá | -ta | -ta | kadatá |
บุรุษที่ 2 เอกพจน์ | siká | -ka | -m (o) | kenká |
บุรุษที่ 3 เอกพจน์ | isú (na) | -Ø | -na | kenkuána |
บุรุษที่ 1 พหูพจน์ รวมผู้ฟัง | datayó, sitayó | -tayó | -tayó | kadatayó |
บุรุษที่ 1 พหูพจน์ ไม่รวมผู้ฟัง | dakamí, sikamí | -kamí | -mi | kadakamí |
บุรุษที่ 2 พหูพจน์ | dakayó, sikayó | -kayó | -yo | kadakayó |
บุรุษที่ 3 พหูพจน์ | isúda | -da | -da | kadakuáda |
คำสรรพนามรูปสมบูรณ์แบ่งเป็น 2 รูปคือรูปสมบูรณ์และรูปภายใน รูปสมบูรณ์จะไม่เชื่อมต่อกับคำอื่น ส่วนรูปภายในจะต่อท้ายคำอื่นเช่น
- Siák' ti gayyem ni Juan = ฉันคือเพื่อนของฮวน
- Dakamí ti napan idiay Laoag = นั่นคือเราผู้ไปยัง Laoag
Gumatgatangak iti saba = ฉันกำลังซื้อกล้วย Agawidkayonto kadi intono Sabado? = พวกคุณทั้งหมดจะกลับบ้านวันเสาร์ใช่ไหม คำสรรพนามแสดงความเป็นเจ้าของต่อกับคำนามที่เป็นเจ้าของหรือคำกริยาเพื่อแสดงการกเกี่ยวข้อง คำสรรพนาม -mo และ -ko ถูกลดลงเหลือ-m และ -k เมื่อตามหลังสระ เข่น
- Napintas ti balaymo = บ้านของคุณสวย
- Ayanna daydiay asok = หมาของฉันอยู่ที่ไหน
- Basbasaenda ti diario = พวกเขากำลังอ่านหนังสือพิมพ์
สรรพนามรูปกรรมมักใช้แสดงความหมายเพื่อหรือสำหรับใครบางคน เช่น
- Intedna kaniak = เขาให้มันแก่ฉัน
- Imbagan kaniana = คุณบอกเธอ!
คำยืมแก้ไข
คำศัพท์ภาษาอีโลกาโนใกล้เคียงกับภาษาในเกาะบอร์เนียว คำยืมจากภาษาอื่นได้แก่ ภาษาสเปน ภาษาจีนฮกเกี้ยน ภาษาอาหรับและภาษาสันสกฤต ตัวอย่างเช่น
คำ | ที่มา | ความหมายเดิม | ความหมายในภาษาอีโลกาโน |
---|---|---|---|
arak | ภาษาอาหรับ | เครื่องดื่มคล้ายไวน์ | เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั่วไป |
karma | ภาษาสันสกฤต | กรรม | สปิริต |
Sanglay | ภาษาจีนฮกเกี้ยน | ส่งสินค้า | ส่งสินค้า/พ่อค้าจีน |
agbuldos | ภาษาอังกฤษ | ขู่เข็ญ | ขู่เข็ญ |
kuarta | ภาษาสเปน | เหรียญทองแดง | เงิน |
kumusta | ภาษาสเปน | เป็นอย่างไรบ้าง | เป็นอย่างไรบ้าง |