ภาษายูราร์เทีย
ภาษายูราร์เทีย เป็นภาษาที่ใช้พูดในราชอาณาจักรยูราร์ตู ทางตะวันออกเฉียงใต้ของอนาโตเลีย (ปัจจุบันคือประเทศตุรกี) เป็นภาษารูปคำติดต่อซึ่งไม่อยู่ในภาษาตระกูลอินโด-ยุโรเปียนและภาษากลุ่มเซมิติก แต่ถือว่าอยู่ในกลุ่มฮูร์โร-ยูราร์เทีย พบในจารึกจำนวนมากในบริเวณราชอาณาจักรยูราร์ตู เขียนด้วยอักษรรูปลิ่มของอัสซีเรีย มีรูปแบบที่เขียนด้วยไฮโรกลิฟด้วยซึ่งใช้ในทางศาสนา
| ภาษายูราร์เทีย | |
|---|---|
| ภูมิภาค | ยูราร์ตู, ที่ราบสูงอาร์เมเนีย |
| สูญหาย | ประมาณ 57 ปีก่อนพุทธศักราช |
| ตระกูลภาษา | |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-2 | mis |
| ISO 639-3 | xur |
การจัดจำแนก แก้
ภาษายูร์ราเทียเป็นภาษารูปคำติดต่อและใช้การกเกี่ยวพันซึ่งไม่อยู่ในตระกูลภาษาเซมิติกหรือตระกูลภาษาอินโด-ยุโรเปียนแต่อยู่ในตระกูลภาษาฮูร์โร-อูราเทีย ภาษานี้เหลือรอดในรูปของจารึกจำนวนมากที่พบในบริเวณอาณาจักรอูราตู เขียนด้วยอักษรรูปลิ่มอัสซีเรียแต่นักวิชาการบางกลุ่มจัดว่าภาษานี้อักษรภาพเป็นของตัวเองเรียกว่าเฮียโรกลิฟแบบยูร์ราเทีย
ภาษายูร์ราเทียใกล้เคียงกับภาษาฮูร์เรียซึ่งเป็นภาษาที่ใช้ในยุคก่อนหน้าและไม่คาบเกี่ยวกัน ในช่วง 1,457 ปี ถึง 657 ปีก่อนพุทธศักราช โดยเขียนด้วยผู้ที่พูดภาษานี้เป็นภาษาแม่ถึงประมาณ 807 ปีก่อนพุทธศักราช ทั้งสองภาษาพัฒนาอย่างเป็นอิสระแก่กัน[1][2] จนถึงประมาณ 1,457 ปีก่อนพุทธศักราช แม้ว่าภาษายูราร์เทียไม่ได้เป็นสำเนียงของภาษาฮูร์เรีย[3] แต่มีลักษณะบางอย่างที่พัฒนาการร่วมกับภาษาฮูร์เรีย ความใกล้ชิดนี้เป็นไปได้ว่าเกิดจากการมีผู้รู้ภาษายูราร์เทียและภาษาฮูร์เรียทั้งสองภาษา
การถอดความ แก้
นักวิชาการชาวเยอรมัน F. E. Schulz ผู้ค้นพบจารึกทะเลสาบวานและจารึกอูราร์ตูใน พ.ศ. 2369 ได้ทำสำเนาจารึกจำนวนมาก แต่ไม่ได้พยายามถอดความ หลังจากที่ถอดความอักษรรูปลิ่มอัสซีเรียได้ในราว พ.ศ. 2393 สำเนาของ Schulz กลายเป็นพื้นฐานสำหรับการถอดความภาษายูราร์เทีย ปัจจุบันเป็นที่แน่นอนว่าภาษานี้ไม่มีความเกี่ยวข้องกับภาษาที่รู้จักกันอยู่ และการพยายามถอดความโดยใช้ภาษาที่เป็นที่รู้จักกันแล้วในบริเวณนั้น ประสบความล้มเหลว จารึกเหล่านี้ถอดความได้ใน พ.ศ. 2425 โดย A. H. Sayce จารึกที่เก่าที่สุดมีอายุราวสมัยซาร์ดูรีที่ 1 แห่งอูราร์ตู
การถอดความได้ก้าวหน้ามากขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 เมื่อมีการพบจารึกภาษายูราร์เทีย-อัสซีเรียที่ Kelišin และ Topzawä ใน พ.ศ. 2509 มีการตีพิมพ์ไวยากรณ์ภาษายูราร์เทียเขียนโดย G. A. Melikishvili ในรัสเซียและแปลเป็นภาษาเยอรมันใน พ.ศ. 2514 และในเวลาเดียวกันนี้มีการตีพิมพ์เกี่ยวกับความคล้ายคลึงกับภาษาฮูร์เรียโดย I. M. Diakonoff
จารึกที่เก่าที่สุดพบในสมัยซาร์ดูรีที่ 1 มีอายุราว 357 ปีก่อนพุทธศักราช[4]และมีจารึกต่อเนื่องมาจนถึงการล่มสลายของอาณาจักรอูราร์ตูในอีก 200 ปีต่อมา มีจารึกที่เขียนด้วยภาษายูราร์เทียมากกว่าสองพันชิ้นที่เขียนด้วยอักษรรูปลิ่มดัดแปลง[5]
การเขียน แก้
อักษรรูปลิ่ม แก้
อักษรรูปลิ่มของภาษายูราร์เทียมีมาตรฐานเช่นเดียวกับอักษรรูปลิ่มอัสซีเรียใหม่ แต่ที่ต่างจากของอัสซีเรียคือสัญลักษณ์ 1 ตัวแทนเสียงเดียว เช่น u-gi-iš-ti หมายถึง Uīšdi
เฮียโรกลิฟ แก้
ภาษายูราร์เทียบางส่วนเขียนด้วยเฮียโรกกลิฟแบบอนาโตเลียที่ใช้กับภาษาลูเวีย นอกจากนั้นยังมีเฮียโรกลิฟเป็นของตัวเองด้วย
อ้างอิง แก้
- ↑ Wilhelm 1982: 5
- ↑ Wilhelm, Gernot. 2008. Hurrian. In Woodard, Roger D. (ed.) The Ancient Languages of Asia Minor. P.105
- ↑ Academic American Encyclopedia - Page 198
- ↑ Urartu - Page 65 by Boris Borisovich Piotrovskiĭ
- ↑ The international standard Bible encyclopedia - Page 234 by Geoffrey William Bromiley
 | บทความภาษานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |