แม่น้ำสะแกกรัง เป็นแม่น้ำสายสำคัญของจังหวัดนครสวรรค์และจังหวัดอุทัยธานี ต้นน้ำเกิดจากเขาปลายห้วยขาแข้งในเขตอำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์[1] ไหลลงทางทิศเหนือแล้ววกไปทางทิศตะวันออก เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์ กับอำเภอปางศิลาทองและอำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร ไหลลงทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ กลับเข้าเขตอำเภอแม่วงก์และเข้าเขตอำเภอลาดยาว เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์ กับอำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี เข้าเขตอำเภอสว่างอารมณ์ เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอสว่างอารมณ์กับอำเภอทัพทัน เข้าเขตอำเภอทัพทัน แล้วเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ กับอำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี เข้าเขตอำเภอเมืองอุทัยธานี ไปลงแม่น้ำเจ้าพระยาที่บ้านหนองปลามัน ตำบลท่าซุง มีความยาวประมาณ 225 กิโลเมตร[1]

แม่น้ำสะแกกรัง
ห้วยผาแดง, ห้วยเดื่อ, ห้วยแม่วงก์, แม่น้ำแม่วงก์, น้ำแม่วงก์, น้ำวังม้า, ห้วยวังม้า, แม่น้ำวังม้า, แควตากแดด, แม่น้ำตากแดด, แม่น้ำแควตากแดด
แม่น้ำสะแกกรังในเขตตำบลอุทัยใหม่ อำเภอเมืองอุทัยธานี
ที่ตั้ง
ประเทศ ไทย
จังหวัดนครสวรรค์, กำแพงเพชร, อุทัยธานี
ลักษณะทางกายภาพ
ต้นน้ำเขาปลายห้วยขาแข้ง
 • ตำแหน่งตำบลแม่เล่ย์ อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์
ปากน้ำแม่น้ำเจ้าพระยา
 • ตำแหน่ง
ตำบลท่าซุง อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
 • พิกัด
15°17′50.0″N 100°04′41.5″E / 15.297222°N 100.078194°E / 15.297222; 100.078194
ความยาว225 กิโลเมตร (140 ไมล์)
ลุ่มน้ำ
ระบบแม่น้ำลุ่มน้ำสะแกกรัง
ลำน้ำสาขา 
 • ซ้ายห้วยอ้อมอ้อ, ห้วยเขาแหลม, คลองปลาอ้าว, คลองวังซ่าน 2, คลองวังซ่าน 1, คลองสำลี, คลองหนองอีเติ่ง, คลองวัดขุมทรัพย์, คลองผีเผา
 • ขวาคลองตลิ่งสูง, ห้วยทราย, คลองวังน้ำขาว, คลองขี้นาค, คลองโพ, ห้วยยา, ห้วยขมิ้น, คลองล่องประพาน, คลองระแวง, คลองท่าโพ, คลองยาง

แม่น้ำสะแกกรังมีหลายชื่อตามท้องถิ่นที่แม่น้ำไหลผ่าน ได้แก่

  • ห้วยผาแดง และ ห้วยเดื่อ คือช่วงที่ไหลจากต้นน้ำขึ้นไปทางทิศเหนือก่อนวกไปทางทิศตะวันออก
  • ห้วยแม่วงก์ แม่น้ำแม่วงก์ และ น้ำแม่วงก์ คือช่วงที่ไหลเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างจังหวัดกำแพงเพชรกับจังหวัดนครสวรรค์ ไปจนถึงช่วงที่ไหลผ่านเขตอำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์
  • น้ำวังม้า ห้วยวังม้า และ แม่น้ำวังม้า คือช่วงที่ไหลผ่านเขตอำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์ และอำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี
  • แควตากแดด แม่น้ำตากแดด หรือ แม่น้ำแควตากแดด คือช่วงไหลผ่านเขตอำเภอสว่างอารมณ์ อำเภอทัพทัน และอำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี ไปจนถึงปากคลองหนองอีเติ่ง
  • แม่น้ำสะแกกรัง คือช่วงตั้งแต่ปากคลองหนองอีเติ่ง (ที่บ้านหนองอีเติ่ง ตำบลเนินแจง และบ้านจักษา ตำบลสะแกกรัง) ไปจนถึงแม่น้ำเจ้าพระยา

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เล่ม ๔ (อักษร ย-ฮ) ฉบับราชบัณฑิตยสภา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, 2561.