แผนดินปืน
แผนดินปืน (อังกฤษ: Gunpowder Plot) ใน ค.ศ. 1605 ซึ่งในศตวรรษก่อนมักเรียก แผนกบฏดินปืนหรือกบฏเยสุอิต เป็นความพยายามลอบปลงพระชนม์พระเจ้าเจมส์ที่ 1 แห่งอังกฤษและที่ 6 แห่งสกอตแลนด์ที่ล้มเหลว โดยกลุ่มคาทอลิกอังกฤษ อันมีรอเบิร์ต เคตส์บี (Robert Catesby) เป็นผู้นำ
 รายงานแผนดินปืนในช่วงปลายศตวรรษที่ 17 หรือต้นศตวรรษที่ 18 | |
| วันที่ | 5 พฤษจิกายน ค.ศ. 1605 |
|---|---|
| ที่ตั้ง | ลอนดอน ราชอาณาจักรอังกฤษ |
| ผู้เข้าร่วม | โรเบิร์ต แคตส์บี, จอห์นกับคริสโตเฟอร์ ไรต์, โรเบิร์ตกับโทมัส วินทัวร์, โทมัส เพอร์ซี, กาย ฟอกส์, โรเบิร์ต คียส์, โทมัส เบตส์, จอห์น แกรนต์, แอมโบรส รูควูด, เซอร์ เอเวอราร์ด ดิกบี และฟรานซิส เทรแชม |
| ผล | ล้มเหลว, ผู้วางแผนถูกประหารชีวิต |
แผนคือ ระเบิดสภาขุนนางระหว่างการพิธีเปิดประชุมรัฐสภาอังกฤษในวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1605 เป็นการนำกบฏประชาชนในมิดแลนส์ซึ่งเจ้าหญิงเอลิซาเบธ พระราชธิดาวัยเก้าพรรษาของพระเจ้าเจมส์ จะถูกยกเป็นพระมหากษัตริย์คาทอลิก เคตส์บีอาจเริ่มแผนหลังความหวังในอันจะได้ความอดกลั้นทางศาสนามากขึ้นภายใต้พระเจ้าเจมส์เสื่อมลง ปล่อยให้ชาวอังกฤษคาทอลิกจำนวนมากผิดหวัง ผู้ร่วมคบคิด ได้แก่ จอห์น ไรต์, ทอมัส วินเทอร์ (Thomas Wintour), ทอมัส เพอร์ซี, กาย ฟอกส์, ทอมัส เบตส์, รอเบิร์ต วินเทอร์, คริสโตเฟอร์ ไรต์, จอห์น แกรนต์, แอมโบรส รุกวุด, เซอร์เอเวอราด ดิกบีและฟรานซิส เทรชัม ฟอกส์ซึ่งมีประสบการณ์ทหารสู้รบในเนเธอร์แลนด์ของสเปนเพื่อปราบกบฏดัตช์ 10 ปี ได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบระเบิด
แผนดังกล่าวรั่วสู่ทางการในจดหมายนิรนามส่งถึงวิลเลียม พาร์กเกอร์ บารอนมอนทีเกิลที่ 4 เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 1605 ระหว่างการค้นสภาขุนนางเมื่อเวลาราวเที่ยงคืนของวันที่ 4 พฤศจิกายน ค.ศ. 1605 ฟอกส์ถูกพบว่ากำลังเฝ้าดินปืน 36 ถัง ซึ่งมากพอระเบิดสภาขุนนางเป็นซาก และถูกจับกุม ผู้ก่อการส่วนมากหนีออกจากกรุงลอนดอนเมื่อทราบการตรวจพบแผน โดยพยายามหาการสนับสนุนตามทาง หลายคนปักหลักสู้กับนายอำเภอวอร์เซเตอร์และบริวารที่ไล่กวดที่บ้านฮอลเบกี (Holbeche House) ในการต่อสู้ที่เกิดตามมา เคสต์บีเป็นผู้หนึ่งที่ถูกยิงเสียชีวิต ในการพิจารณาคดีในศาลเมื่อวันที่ 26 มกราคม ค.ศ. 1606 ผู้รอดชีวิตแปดคน รวมทั้งฟอกส์ ถูกพิพากษาลงโทษและตัดสินให้ถูกแขวนคอ, ควักไส้และผ่าสี่