เมวาร์ (อักษรโรมัน: Mewar) หรือ เมวาฑ (อักษรโรมัน: Mewad) เป็นภูมิภาคในแถบใต้ถึงกลางของรัฐราชสถาน ประเทศอินเดีย ปัจจุบันกินพื้นที่ของอำเภอภิลวาฑา, จิตโตรครห์, ปรตาปครห์, ราชสมันท์, อุทัยปุระ และบางส่วนของฌลวาร์ ในรัฐราชสถาน กับ อำเภอนีมูจ และ มันทสาวร์ ในรัฐมัธยประเทศ กับบางส่วนของรัฐคุขราต

แผนที่แสดงภูมิภาคเมวาร์

ศัพทมูล แก้

คำว่า "เมวาร์" เป็นรูปพื้นถิ่นของคำว่า "เมทปาฏะ" (IAST: Medapāṭa) ซึ่งเป็นชื่อโบราณของภูมิภาคนี่ ปรากฏหลักฐานการใช้คำว่า "เมทปาฏะ" เก่าแก่ที่สุดในจารึกจาก ค.ศ. 996–997 ที่ค้นพบในพีชปุระ คำว่า "ปาฏ" หรือ "ปาฏก" เป็นคำเรียกเขตการปกครองแบบหนึ่ง นักประวัติศาสตร์ จี ซี รายเจาธุรี (G. C. Raychaudhuri) ระบุว่าเมทปาฏะมาจากชื่อของชนเผ่าเมดา (Meda tribe) ซึ่งปรากฏกล่าวถึงใน พฤหัตสังหีต (Brihat-Samhita) ของวราหมิหิระ[1] จารึกจากปี 1460 ที่พบในกุมภัลครห์ เชื่อมโยงชาวเมดาเข้ากับวรรธนคีรี (Vardhana-giri, ปัจจุบันอยู่ในพัทโนร์ ซึ่งก็อยู่ในภูมิภาคเมวาร์)[2] ในขณะที่นักประวัติศาสตร์ ซาชี ภูษาณ เจาธุรี (Sashi Bhusan Chaudhuri) เชื่อโยงชาวเมดาโบราณเข้ากับชาวเมร์ในยุคปัจจุบัน[3]

อ้างอิง แก้

  1. G. C. Raychaudhuri (1940). History of Mewar from the Earliest Times to 1303 A.D. Kanjilal, Calcutta University Press. p. 8. OCLC 917040797.
  2. Dineschandra Sircar (1963). The Guhilas of Kiṣkindhā. Sanskrit College. p. 38. OCLC 161579.
  3. Sashi Bhusan Chaudhuri (1955). Ethnic settlements in ancient India. Calcutta: General. p. 26. OCLC 2278769.