อำเภอท่าเรือ

อำเภอในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ประเทศไทย

ท่าเรือ เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เดิมชื่อ อำเภอนครน้อย ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชื่ออำเภอดังเช่นปัจจุบัน[1]

อำเภอท่าเรือ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Tha Ruea
คำขวัญ: 
ถิ่นกำเนิดหลวงพ่อโต แดนตะโกดัดงาม
เย็นสายน้ำนามป่าสัก วิวสวยนักเขื่อนพระรามหก
แผนที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เน้นอำเภอท่าเรือ
แผนที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เน้นอำเภอท่าเรือ
พิกัด: 14°33′6″N 100°43′39″E / 14.55167°N 100.72750°E / 14.55167; 100.72750
ประเทศ ไทย
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
พื้นที่
 • ทั้งหมด106.189 ตร.กม. (41.000 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2566)
 • ทั้งหมด45,379 คน
 • ความหนาแน่น427.34 คน/ตร.กม. (1,106.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 13130
รหัสภูมิศาสตร์1402
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอท่าเรือ เลขที่ 133 หมู่ที่ 1 ตำบลท่าเจ้าสนุก อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 13130
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต แก้

อำเภอท่าเรือตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ประวัติศาสตร์ แก้

  • วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดสระบุรี กับจังหวัดพระนครศรีอยุธยา โอนพื้นที่ตำบลบ้านร่อม อำเภอหนองโดน (อำเภอบ้านหมอในปัจจุบัน) จังหวัดสระบุรี มาขึ้นกับ อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา[2]
  • วันที่ 16 มกราคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 5,6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลโคกมะนาว ไปขึ้นกับตำบลท่าเรือ[3]
  • วันที่ 15 พฤษภาคม 2482 เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอท่าเรือ (1,2,3,4,5,6)[4]
    • (1) โอนพื้นที่หมู่ 6 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าเจ้าสนุก ไปขึ้นกับตำบลบ้านร่อม
    • (2) ยุบตำบลสวนพริก แล้วโอนพื้นที่หมู่ 1,2,3 (ในขณะนั้น) ของตำบลสวนพริก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลท่าเจ้าสนุก และโอนพื้นที่หมู่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลสวนพริก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลหนองขนาก
    • (3) ยุบตำบลบ้านแขก แล้วโอนพื้นที่หมู่ 1,2 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านแขก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลท่าเจ้าสนุก และโอนพื้นที่หมู่ 3,4,5,6 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านแขก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลศาลาลอย
    • (4) รวมตำบลบ้านบึง เข้ากับตำบลวังแดง แล้วจัดตั้งเป็น ตำบลวังแดง
    • (5) โอนพื้นที่หมู่ 5,6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลจำปา ไปขึ้นกับตำบลหนองขนาก
    • (6) ยุบตำบลโคกมะนาว แล้วโอนพื้นที่หมู่ 1,2,3,4,8,9 (ในขณะนั้น) ของตำบลโคกมะนาว (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลจำปา และโอนพื้นที่หมู่ 5,6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลโคกมะนาว (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลท่าเรือ
  • วันที่ 26 ธันวาคม 2487 จัดตั้งเทศบาลตำบลท่าเรือ ในท้องที่บางส่วนตำบลท่าเรือ[5]
  • วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลท่าเจ้าสนุก แยกออกจากตำบลท่าเรือ ตั้งตำบลโพธิ์เอน แยกออกจากตำบลปากท่า[6]
  • วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2499 โอนพื้นที่หมู่ 9,10 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองขนาก อำเภอท่าเรือ ไปขึ้นตำบลดอนหญ้านาง อำเภอภาชี[7]
  • วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลไก่จ้น ในท้องที่อำเภอท่าเรือ[8]
  • วันที่ 11 เมษายน 2504 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลไก่จ้น อำเภอท่าเรือ เป็น ตำบลท่าหลวง[9]
  • วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2506 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลไก่จ้น อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจัดตั้งสุขาภิบาลท่าหลวง ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่าหลวง บางส่วนของตำบลท่าเรือ และบางส่วนของตำบลจำปา[10]
  • วันที่ 21 ตุลาคม 2517 โอนพื้นที่ตำบลท่าเรือที่อยู่นอกเขตเทศบาลตำบลท่าเรือ (ในสมัยนั้น) ไปขึ้นกับตำบลจำปา[11]
  • วันที่ 25 ธันวาคม 2524 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลท่าเรือ ให้ครอบคลุมตำบลท่าเรือทั้งหมด[12]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลท่าหลวง เป็นเทศบาลตำบลท่าหลวง

การแบ่งเขตการปกครอง แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค แก้

อำเภอท่าเรือแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 10 ตำบล 84 หมู่บ้าน

1. ท่าเรือ (Tha Ruea) - 6. วังแดง (Wang Daeng) 8 หมู่บ้าน
2. จำปา (Champa) 9 หมู่บ้าน 7. โพธิ์เอน (Pho En) 6 หมู่บ้าน
3. ท่าหลวง (Tha Luang) 10 หมู่บ้าน 8. ปากท่า (Pak Tha) 8 หมู่บ้าน
4. บ้านร่อม (Ban Rom) 9 หมู่บ้าน 9. หนองขนาก (Nong Khanak) 10 หมู่บ้าน
5. ศาลาลอย (Sala Loi) 15 หมู่บ้าน 10. ท่าเจ้าสนุก (Tha Chao Sanuk) 9 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้

ท้องที่อำเภอท่าเรือประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลท่าเรือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าเรือทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลท่าหลวง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลจำปาและตำบลท่าหลวง
  • องค์การบริหารส่วนตำบลจำปา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจำปา (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าหลวง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลท่าหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าหลวง (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าหลวง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านร่อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านร่อมทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลศาลาลอย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศาลาลอยทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลวังแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังแดงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์เอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพธิ์เอนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลปากท่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากท่าทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองขนากครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองขนากทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลท่าเจ้าสนุก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าเจ้าสนุกทั้งตำบล

เศรษฐกิจ แก้

อำเภอท่าเรือแต่เดิมเป็นเขตเกษตรกรรมมีการเพาะปลูกข้าวและการเพาะเลี้ยงพันธุ์ปลาจากสายน้ำแห่งแม่น้ำป่าสัก มีเขื่อนพระราม 6 ซึ่งเป็นแหล่งดึงดูดนักท่องเที่ยว

สถานที่ท่องเที่ยว แก้

อำเภอท่าเรือมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจและเป็นที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวได้แก่

  1. เขื่อนพระราม 6 เป็นเขื่อนทดน้ำเพื่อการเกษตรแห่งแรกของประเทศไทย
  2. วัดสะตือ พุทธไสยาสน์ ซึ่งเป็นสถานที่สมเด็จพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังสี เกิดในเรือซึ่งอยู่บริเวณใกล้เคียงกับวัดแห่งนี้ จึงได้มีการอัญเชิญพระพุทธรูปของสมเด็จพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังสี ประดิษฐานปางไสยาสน์อยู่ในวัดแห่งนี้
  3. วัดบึงลัฏฐิวัล เป็นวัดสายปฏิบัติธรรม มีพระธาตุเจดีย์ศรีอยุธยาสัมมาสัมโพธิญาณ และมีบรรยากาศร่มรื่นเหมาะแก่การปฏิบัติธรรม
  4. วัดหนองแห้ว วัดตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลท่าเรือมีพระองค์ใหญ่ไม่มีการตั้งชื่ออย่างเป็นทางการ โดยชาวบ้านเรียกว่า'หลวงพ่อใหญ่'ตั้งอยู่ในบริเวณวัดเป็นที่เคารพและนับถือของชาวบ้าน
  5. วัดไม้รวก วัดนี้สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 มีภาพจิตรกรรมฝาผนังโบราณ มีพระพุทธรูปปางป่าเลไลย์และพระพุทธรูปปางไสยาสน์จำลองประดิษฐานอยู่ภายในวัด
  6. วัดศาลาลอย ตั้งอยู่ในตำบลศาลาลอย เดิมมีชื่อว่าวัดศิลาลอยเนื่องจากมีศิลาลอยน้ำมาชาวบ้านจึงช่วยกันอันเชิญศิลาขึ้นมาแต่ไม่สำเร็จ ปัจจุบันศิลานั้นประดิษฐานอยู่ที่วัดเทพจันทร์ลอย อำเภอนครหลวง สิ่งที่น่าสนใจของวัดนี้คือพระองค์ใหญ่ที่ประดิษฐานในวิหาร
  7. วัดไก่จ้น เป็นถิ่นกำเนิดสมเด็จพระพุฒาจารย์มีรูปปั้นจำลงอสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต  พรหมรังสี) และพระพุทธรูปปางป่าเลไลย์ ประดิษฐานในวิหาร
  8. Sriayuthaya Lion Park ศรีอยุธยาไลอ้อนปาร์ค

คมนาคม แก้

อำเภอท่าเรือ มีสถานีรถไฟ จำนวน 2 แห่ง ป้ายหยุดรถ 1แห่ง คือ

1. สถานีรถไฟท่าเรือ เป็นสถานีรถไฟระดับ ชั้น 1 อยู่ห่างจากสถานีรถไฟกรุงเทพเป็นระยะทาง 102 กม.

2. สถานีรถไฟหนองวิวัฒน์ เป็นสถานีรถไฟระดับ ชั้น 3 อยู่ห่างจากสถานีรถไฟกรุงเทพเป็นระยะทาง 96 กม.

ป้ายหยุดรถ

1.ป้ายหยุดรถบ้านปลักแรด

เส้นทางรถ แก้

  • ถนนสายภาชี - ท่าเรือ
  • ถนนสายนครหลวง - ท่าเรือ
  • ถนนสายท่าเรือ-พระพุทธบาท
  • ถนนสายท่าเรือ - ท่าลาน

ขนมขึ้นชื่อประจำอำเภอ แก้

ขนมบ้าบิ่น เป็นขนมที่มีชื่อเสียงชนิดหนึ่งของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ขนมบ้าบิ่นที่ขึ้นชื่อนั้นเป็นขนมบ้าบิ่นของอำเภอท่าเรือ ซึ่งเป็นขนมที่มีรสชาติหวานมันหอม ในปัจจุบันนี้ผู้ผลิตได้พัฒนาให้มีถึง 3 ชนิด คือ ชนิดสีขาวทำจากมะพร้าวอ่อน ชนิดสีเขียวทำมาจากใบเตย ชนิดสีดำหรือสีม่วงทำมาจากข้าวเหนียวดำ ชาวบ้าน ทำไว้สำหรับบริโภคภายในครัวเรือนและแลกเปลี่ยนกับเพื่อนบ้าน และเป็นอาชีพที่ ทำรายได้แก่ประชาชนชาวอำเภอท่าเรือ อีกอย่างหนึ่งด้วย[ต้องการอ้างอิง]

สถานศึกษา แก้

โรงเรียนมัธยมศึกษา แก้

สถานที่ราชการและสถานที่สำคัญ แก้

วัดราษฏร์ในอำเภอท่าเรือ แก้

วัดราษฏร์มหานิกาย แก้

วัดราษฏร์ธรรมยุติกนิกาย แก้

เหตุการณ์สำคัญ แก้

ในวันอาทิตย์ที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2508 ขณะนั้นเป็นเวลาประมาณ 16.20 น. เกิดเหตุการณ์คนร้ายจำนวน 17 คน ได้เข้ายึดตลาดเทศบาลตำบลท่าเรือ เพื่อทำการปล้นและชิงทรัพย์ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต4คน ภายหลังเกิดเหตุคนร้าย6คนถูกวิสามัญฆาตกรรม หลบหนี2คนและถูกจับกุม8คน โดยถูกประหารด้วยการยิงเป้าชีวิต6คนตามมาตรา 17 ของรัฐบาลจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ที่สนามโรงเรียนท่าเรือนิตยานุกุล จำคุกตลอดชีวิต1คน ส่วนอีกคนถูกจับกุมได้ในภายหลังเเละถูกประหารชีวิตด้วยการยิงเป้าที่เรือนจำกลางบางขวาง เป็นเหตุการณ์หนึ่งที่ชาวท่าเรือไม่เคยลืมเลือน[13][ต้องการอ้างอิง]

อ้างอิง แก้

  1. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ. เก็บถาวร 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 34 ตอนที่ ๐ก วันที่ 29 เมษายน 2460
  2. [1] เก็บถาวร 2012-05-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัด พุทธศักราช ๒๔๗๙
  3. [2]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  4. [3]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  5. "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พุทธศักราช ๒๔๘๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 61 (77 ก): 1167–1171. 26 ธันวาคม 2487.
  6. [4]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  7. [5]พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในท้องที่จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดแพร่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจังหวัดพัทลุง พ.ศ. ๒๔๙๙
  8. [6]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]
  9. [7] เก็บถาวร 2012-01-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนชื่ออำเภอและตำบลบางแห่ง พ.ศ. ๒๕๐๔
  10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลท่าหลวง อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (17 ง): 439–441. 15 กุมภาพันธ์ 2506.
  11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (180 ง): 3926–3927. 29 ตุลาคม 2517.
  12. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. ๒๕๒๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (211 ก): (ฉบับพิเศษ) 7-11. 24 ธันวาคม 2524.
  13. โจรผยองปิดตลาดปล้น! นายกฯใช้ ม.๑๗ สั่งปล้นที่ไหนยิงเป้าที่นั่นโดย ๖ นาย ตร.ประกบ ๖ โจร!!

แหล่งข้อมูลอื่น แก้