หนี้สาธารณะ
หนี้สาธารณะ (อังกฤษ: Public debt) หรือ หนี้ของรัฐบาล (อังกฤษ: Government debt) คือหนี้ที่ถือโดยรัฐบาลกลาง, หน่วยการปกครองส่วนท้องถิ่น, องค์กรของรัฐ รวมไปถึง รัฐวิสาหกิจ ตลอดจนการค้ำประกันหนี้สินโดยรัฐบาล ซึ่งการเกิดขึ้นของหนี้สาธารณะส่วนใหญ่ของรัฐบาลทั่วโลก มาจากการดำเนินนโยบายของรัฐแบบขาดดุล หรือก็คือรายได้ของรัฐน้อยกว่ารายจ่ายของรัฐ ทำให้ต้องมีการกู้เพื่อชดเชยการขาดดุลในแต่ละรอบปีงบประมาณ
การกู้เงินของรัฐบาล มีได้หลายช่องทาง รัฐอาจกู้จากสถาบันการเงินภายในประเทศ (เช่น ธนาคารพาณิชย์ และ ธนาคารกลาง), สถาบันการเงินต่างประเทศ, เอกชน, รัฐบาลต่างประเทศ หรือ องค์กรทางการเงินระหว่างประเทศ อาทิ กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ), องค์การความร่วมมือระหว่างประเทศแห่งญี่ปุ่น (ไจก้า) เป็นต้น
คนทั่วไปมักมองว่ารัฐบาลไม่ควรก่อหนี้สาธารณะ เพราะหนี้สาธารณะนั้นจะนำมาซึ่งความสูญเสียเสถียรภาพทางการคลังและการเงินของประเทศ ซึ่งท้ายที่สุดจะทำให้ประเทศเกิดวิกฤติการทางการเงิน ทัศนคตินี้ไม่เป็นจริงเสมอไปหากรัฐบาลมีการบริหารจัดการสภาพคล่องของรัฐให้ดี มีวัตถุประสงค์ในการใช้เงินที่เหมาะสม และรักษาสัดส่วนหนี้ในประเทศและต่างประเทศให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เนื่องจากหนี้ในประเทศมีความยืดหยุ่นในการบริหารและความเสี่ยงต่ำกว่าหนี้ต่างประเทศ เพราะรัฐบาลที่มีอำนาจรัฐสามารถเจรจากับเจ้าหนี้ ซึ่งอยู่ใต้อำนาจรัฐได้ ทั้งยังสามารถหลีกเลี่ยงความผันผวนของค่าเงิน ตลอดจนสถานการณ์ของโลก นอกจากนี้ความสามารถในการบริหารสภาพคล่องและหนี้สาธารณะ ยังเป็นปัจจัยสำคัญ ต่อการยกอันดับความน่าเชื่อถือของประเทศ ซึ่งจะช่วยให้ประเทศสามารถจัดหาแหล่งทุนจากต่างประเทศได้ในอัตราดอกเบี้ยที่ถูกลง
การผิดนัดชำระหนี้สาธารณะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหนี้สาธารณะต่างประเทศนั้น ถือเป็นเรื่องใหญ่มาก เนื่องจากอาจนำมาซึ่งการถูกลดอันดับความน่าเชื่อถือของประเทศและส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อระบบเศรษฐกิจภาพรวม ทำให้สถานการณ์ที่แย่อยู่แล้วแย่ลงไปอีก ดังนั้นเมื่อประเทศเผชิญหน้ากับความเสี่ยงที่จะผิดนัดชำระหนี้ หรือบริหารสภาพคล่องไม่ทัน วิธีที่นิยมคือการขอกู้เงินจากแหล่งใหม่เพื่อไปใช้หนี้แก่เจ้าหนี้รายเก่า อย่างไรก็ตาม การกู้เงินจากแหล่งใหม่โดยเฉพาะจากต่างประเทศในสถานการณ์ที่ย่ำแย่ มักจะถูกฝ่ายผู้ให้กู้ตั้งเงื่อนไขที่เป็นพันธสัญญาให้รัฐบาลผู้ขอกู้ต้องปฏิบัติตาม อาทิ มาตรการรัดเข็มขัด (ลดรายจ่าย)
สำหรับหนี้สาธารณะของประเทศไทยนั้น สามารถตรวจสอบได้ที่เว็บไซด์สำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ (http://www.pdmo.go.th/index.php) ซึ่งสถานะหนี้สาธารณะล่าสุดของไทยอยู่ที่ 173.98 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็น 45.34% ของจีดีพี [1]
รายประเทศ แก้
| ประเทศ | หนี้สาธารณะ (พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) |
% ของจีดีพี | ต่อหัว (ดอลลาร์สหรัฐ) | % ของหนี้สาธาณะทั้งโลก |
|---|---|---|---|---|
| โลก | 56,308 | 64% | 7,936 | 100.00% |
 สหรัฐ* |
17,607 | 73.60% | 55,630 | 31.27% |
 ญี่ปุ่น |
9,872 | 214.30% | 77,577 | 17.53% |
 จีน |
3,894 | 31.70% | 2,885 | 6.91% |
 เยอรมนี |
2,592 | 81.70% | 31,945 | 4.60% |
 อินเดีย |
995 | 51.90% | 830 | 1.75% |
 อิตาลี |
2,334 | 126.10% | 37,956 | 4.14% |
 ฝรั่งเศส |
2,105 | 89.90% | 31,915 | 3.74% |
 สหราชอาณาจักร |
2,064 | 88.70% | 32,553 | 3.67% |
 บราซิล |
1,324 | 54.90% | 6,588 | 2.35% |
 สเปน |
1,228 | 85.30% | 25,931 | 2.18% |
 แคนาดา |
1,206 | 84.10% | 34,902 | 2.14% |
 เม็กซิโก |
629 | 35.40% | 5,416 | 1.12% |
 เกาหลีใต้ |
535 | 33.70% | 10,919 | 0.95% |
 ตุรกี |
489 | 40.40% | 6,060 | 0.87% |
 เนเธอร์แลนด์ |
488 | 68.70% | 29,060 | 0.87% |
 อียิปต์ |
479 | 85% | 5,610 | 0.85% |
 กรีซ |
436 | 161.30% | 40,486 | 0.77% |
 โปแลนด์ |
434 | 53.80% | 11,298 | 0.77% |
 เบลเยียม |
396 | 99.60% | 37,948 | 0.70% |
 สิงคโปร์ |
370 | 111.40% | 67,843 | 0.66% |
 ไต้หวัน |
323 | 36% | 13,860 | 0.57% |
 อาร์เจนตินา |
323 | 41.60% | 7,571 | 0.57% |
 อินโดนีเซีย |
311 | 24.80% | 1,240 | 0.55% |
 รัสเซีย |
308 | 12.20% | 2,159 | 0.55% |
 โปรตุเกส |
297 | 119.70% | 27,531 | 0.53% |
 ไทย |
292 | 43.30% | 4,330 | 0.52% |
 ปากีสถาน |
283 | 50.40% | 1,462 | 0.50% |
* CIA's World Factbook จัดอันดับเฉพาะตาม % ของจีดีพี, มูลค่าหนี้ทั้งหมดและมูลค่าหนี้ต่อหัวถูกคำนวณมาจากข้อมูลจีดีพี (อำนาจซื้อ) และจำนวนประชากรในรายงานฉบับเดียวกัน
| ประเทศ | หนี้สาธาณะ (พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) |
% ของจีดีพี | ต่อหัว (ดอลลาร์สหรัฐ) | หมายเหตุ (ประมาณการ ปี 2008) (พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) |
|---|---|---|---|---|
| สหรัฐ |
$ 9,133 | 62% | $ 29,158 | ($ 5,415, 38%) |
| ญี่ปุ่น |
$ 8,512 | 198% | $ 67,303 | ($ 7,469, 172%) |
| เยอรมนี |
$ 2,446 | 83% | $ 30,024 | ($ 1,931, 66%) |
| อิตาลี |
$ 2,113 | 119% | $ 34,627 | ($ 1,933, 106%) |
| อินเดีย |
$ 2,107 | 52% | $ 1,489 | ($ 1,863, 56%) |
| จีน |
$ 1,907 | 19% | $ 1,419 | ($ 1,247, 16%) |
| ฝรั่งเศส |
$ 1,767 | 82% | $ 27,062 | ($ 1,453, 68%) |
| สหราชอาณาจักร |
$ 1,654 | 76% | $ 26,375 | ($ 1,158, 52%) |
| บราซิล |
$ 1,281 | 59% | $ 6,299 | ($ 775, 39%) |
| แคนาดา |
$ 1,117 | 84% | $ 32,829 | ($ 831, 64%) |
| สเปน |
$ 823 | 60% | $ 17,598 | ($ 571, 41%) |
| เม็กซิโก |
$ 577 | 37% | $ 5,071 | ($ 561, 36%) |
| กรีซ |
$ 454 | 143% | $ 42,216 | ($ 335, 97%) |
| เนเธอร์แลนด์ |
$ 424 | 63% | $ 25,152 | ($ 392, 58%) |
| ตุรกี |
$ 411 | 43% | $ 5,218 | ($ 362, 40%) |
| เบลเยียม |
$ 398 | 101% | $ 38,139 | ($ 350, 90%) |
| อียิปต์ |
$ 398 | 80% | $ 4,846 | ($ 385, 87%) |
| โปแลนด์ |
$ 381 | 53% | $ 9,907 | ($ 303, 45%) |
| เกาหลีใต้ |
$ 331 | 23% | $ 6,793 | ($ 326, 24%) |
| สิงคโปร์ |
$ 309 | 106% | $ 65,144 | |
| ไต้หวัน |
$ 279 | 34% | $ 12,075 |
อ้างอิง แก้
- ↑ http://www.pdmo.go.th/popup_money_data.php?m=money&ts2_id=1
- ↑ "Country Comparison :: Public debt". cia.gov. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-12-24. สืบค้นเมื่อ May 16, 2013.
- ↑ "Country Comparison :: Public debt". cia.gov. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-06-13. สืบค้นเมื่อ November 8, 2011.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- The IMF Public Financial Management Blog บล็อกของไอเอ็มเอ็ฟ (อังกฤษ)
- รายงานหนี้สาธารณะ สำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ, กระทรวงการคลัง ราชอาณาจักรไทย (ไทย)
- European national debt clocks หนี้สาธารณะของเหล่าประเทศยุโรปตามช่วงเวลา (อังกฤษ)
- French public debt clock หนี้สาธารณะของฝรั่งเศสตามช่วงเวลา (อังกฤษ)
- UK national debt clock หนี้สาธารณะของสหราชอาณาจักรตามช่วงเวลา (อังกฤษ)
- Japan's national debt เก็บถาวร 2010-08-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน หนี้สาธารณะของญี่ปุ่น
- Riksgäldskontoret – Swedish national debt office หนี้สาธารณะของสวีเดน