สุลต่านอับดุล เมจิดที่ 1

สุลต่านอัลดุล เมจิดที่ 1 (Abdul Mejid I; ภาษาตุรกีออตโตมัน: عبد المجيد اول ‘Abdü’l-Mecīd-i evvel) เป็นสุลต่านของจักรวรรดิออตโตมัน ประสูติเมื่อ 25 เมษายน พ.ศ. 2366 ทรงขึ้นครองราชย์เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2382 – 25 มิถุนายน พ.ศ. 2404 ซึ่งเป็นช่วงที่จักรวรรดิออตโตมันอ่อนแอมาก

พระองค์ทรงขึ้นครองราชย์เมื่อพระชนม์เพียง 16 พรรษา ตลอดรัชสมัยของพระองค์ มหาอำนาจตะวันตก ได้แก่ อังกฤษ รัสเซีย ออสเตรีย ปรัสเซีย และฝรั่งเศสต่างขยายอำนาจเข้ามาในจักรวรรดิออตโตมัน ทั้งในด้านอิทธิพลทางการเมืองและทางศาสนา ในการเข้ามาคุ้มครองผู้นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกและกรีกออร์ทอดอกซ์ จนในที่สุดเกิดความขัดแย้งกับรัสเซียจนกลายเป็นสงครามไครเมีย ทั้งนี้ ฝรั่งเศส ออสเตรีย และอังกฤษเข้าช่วยจักรวรรดิออตโตมัน สงครามสิ้นสุดลงโดยฝ่ายจักรวรรดิออตโตมันเป็นฝ่ายชนะ มีการลงนามในสนธิสัญญาปารีส พ.ศ. 2389 โดยมหาอำนาจจะประกันความเป็นเอกราชของออตโตมัน ให้ทะเลดำเป็นน่านน้ำที่เป็นกลาง แต่จักรวรรดิออตโตมันก็ต้องเผชิญกับปัญหาหนี้สินตามมา แม้จะเป็นผู้ชนะ ทำให้มหาอำนาจตะวันตกเข้ามาแทรกแซงได้มากขึ้น

ในสมัยของพระองค์มีการปรับปรุงประเทศหลายอย่าง ส่งเสริมให้เกิดความยุติธรรมทางด้านศาล กฎหมาย การเก็บภาษีและการเกณฑ์ทหารโดยไม่คำนึงถึงเชื้อชาติ และศาสนา ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำได้จริงยากและก่อให้เกิดความแตกแยกในจักรวรรดิตามมา พระองค์พยายามปฏิรูปการศึกษา โดยทรงต้องการให้การศึกษาภาคบังคับเป็นแบบให้เปล่าจนถึงระดับมัธยมศึกษาแต่ก็ต้องล้มเลิกเพราะไม่มีเงินทุน ใน พ.ศ. 2389 ได้จัดตั้งสถาบันอุดมศึกษาขึ้นคือมหาวิทยาลัยอิสตันบูล โดยรวมสถาบันอุดมศึกษาเดิมเข้าด้วยกัน แต่ก็ประสบปัญหามากมาย

รัชสมัยของพระองค์สิ้นสุดลงใน พ.ศ. 2404 พระองค์ประชวรด้วยโรควัณโรคจนสิ้นพระชนม์เมื่อ 25 มิถุนายน พ.ศ. 2404 โดยที่สภาพของประเทศยังไม่ดีขึ้น สุลต่านอับดุล อะซีซผู้เป็นพระอนุชาผู้ครองราชย์ต่อมาก็ต้องประสบปัญหาเช่นเดียวกันจนถูกถอดออกจากราชบัลลังก์ในที่สุด

อ้างอิง แก้

สาคร ช่วยประสิทธิ์. สุลต่านอัลดุล เมจิดที่ 1 ใน สารานุกรมประวัติศาสตร์สากลสมัยใหม่: เอเชีย เล่ม 1 อักษร A-B ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กทม.ราชบัณฑิตยสถาน. 2539. หน้า 15 - 18