สมิงมะราหู
สมิงมะราหู (พม่า: သမိန်မရူး, ออกเสียง: [θəmèɪ̯ɰ̃ məɹú] หรือ [θəmèɪ̯ɰ̃ məjú]; ถึงแก่กรรม 5 มกราคม 1384) นายพลแห่งกองทัพอาณาจักรหงสาวดี และเป็นผู้อ้างสิทธิในราชบัลลังก์หงสาวดี เขาเป็นบุตรชายของ ไชยสุระ ขุนนางผู้ใหญ่ในราชสำนัก สมิงมะราหูก้าวเข้าสู่สังคมชั้นสูงในราชสำนักหงสาวดีด้วยการอภิเษกกับตละแม่ศรี พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ของพระยาอู่
สมิง มะราหู သမိန်မရူး | |
|---|---|
| เกิด | ป. คริสต์ทศวรรษ 1350 เมาะตะมะ?, อาณาจักรเมาะตะมะ |
| เสียชีวิต | 5 มกราคม ค.ศ. 1384 วันอังคาร ขึ้น 13 ค่ำ เดือน Tabodwe 745 ME พะโค อาณาจักรหงสาวดี |
| รับใช้ | กองทัพอาณาจักรหงสาวดี |
| ประจำการ | ป. ค.ศ. 1372–1384 |
| ชั้นยศ | แม่ทัพ |
| การยุทธ์ | ยุทธการที่สิเรียม (ป. ค.ศ. 1372) ยุทธการที่ดาโกน (ค.ศ. 1383) |
| คู่สมรส | ตะละแม่ศรี (ป. ค.ศ. 1372–1384) |
เขาเป็นที่ปรึกษาที่สนิทของ พระมหาเทวี พระเชษฐภคินีร่วมพระมารดาเดียวกับพระยาอู่ ทำให้ถูกกลุ่มขุนนางในราชสำนักซึ่งอยู่ฝ่ายตรงข้าม กล่าวหาว่าเขาเป็นชู้กับพระมหาเทวีเพื่อลดอิทธิพลของพระนางและสนับสนุนให้ พระยาน้อย พระโอรสของพระยาอู่อีกพระองค์ก่อกบฎ ในเวลาต่อมาสมิงมะราหูถูกประหารชีวิตตามพระบัญชาของพระเจ้าราชาธิราช กษัตริย์องค์ที่ 9 เมื่อวันที่ 5 มกราคม ค.ศ. 1384 ภายหลังจากพ่ายแพ้ในสงคราม
ประวัติย่อ แก้
บทความนี้อาจต้องการตรวจสอบต้นฉบับ เพราะใช้โปรแกรมแปล คุณสามารถช่วยพัฒนาบทความได้ |
มะราหูไม่ได้เป็นกษัตริย์ แต่เป็นลูกชายของข้าราชสำนักชั้นสูงกับผู้บัญชาการทหาร[1] มะราหูกลายเป็นคนรวยในช่วงต้นคริสต์ทศวรรษ 1370 เมื่อเขาขอความช่วยเหลือจากเจ้าหญิงตะละแม่ศรี พระราชธิดาของพระยาอู่ (พระองค์เสด็จกลับจากเชียงใหม่หลังหย่ากับพญากือนาแห่งอาณาจักรล้านนา) กล่าวกันว่า เขาเสนอค่าสินสอดด้วยทอง 5 วิสส์ (viss; เท่ากับ 8.16 กิโลกรัม)[2] พระยาอู่ พระบิดาของตะละแม่ศรีมีความทรงจำที่ดีเกี่ยวกับพ่อของมะราหู ผู้เสียชีวิตในหน้าที่ ต่อมาจึงมีการจัดพิธีเสกสมรสที่หรูหราระหว่างมะราหูกับเจ้าหญิงเป็นเวลา 7 วัน[1]
แม้ว่าเขาไม่ได้เป็นทหาร มะราหูกลายเป็นผู้บัญชาการกองทัพ เขาเป็นรองผู้บัญชาการกองทัพในการปราบกบฏสมิงสามปราบ (Than-Byat) แห่งสิเรียม[3] ปฏิบัติการครั้งมีเจ้าหญิงมหาเทวี พระเชษฐภคินีของกษัตริย์ เป็นผู้บงการ ในปีถัดมา เขากลายเป็นพันธมิตรที่มีอำนาจมากของเจ้าหญิง รายงานจากพงศาวดาร ยาซาดะริต อเยดอว์บอง สามปีหลังแต่งงานกับตะละแม่ศรี เขามีส่วนเกี่ยวข้องกับเจ้าหญิง ซึ่งตอนนั้นอยู่ในช่วงพระชนมายุ 50 พรรษา[4][5] ไม่กี่ปีต่อมา เจ้าหญิงได้อำนาจมากขึ้น เพราะสภาพพระวรกายของพระอนุชาทรุดโทรม กุญแจสำคัญอยู่ในสภาพะโคนำโดยสมิงชีพรายอัครมหาเสนาบดี ต่อต้านฝ่ายมหาเทวี–มะราหู และพวกเขาพยายามทำลายอิทธิพลของมหาเทวีโดยการเผยแพร่เรื่องนี้[4] ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ฝ่ายมหาเทวี–มะราหูอยู่ในอำนาจอย่างหนักแน่นในช่วงต้นคริสต์ทศวรรษ 1380 ใน ค.ศ. 1382 พระองค์กลายเป็นผู้นำโดยพฤตินัย[6]
จุดจบของมะราหูเกิดในช่วงปลาย ค.ศ. 1383 ในเดือนตุลาคม มหาเทวี ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินถามมะราหูกับสมิงชีพรายให้นำกองทัพพะโคไปกำจัดกองกบฏของเจ้าชายพระยาน้อยที่เมืองตะเกิง[7] อย่างไรก็ตาม สมิงชีพรายแอบสนับสนุนฝ่ายกบฏของพญาน้อย และให้ข่าวกรองที่ค่ายของพญาน้อย ในวันที่ 19 พฤศจิกายน ทหารกองหน้าของมะราหูถูกตีกลับไป[8][9] หลังพระยาอู่สวรรคตในวันที่ 2 มกราคม ค.ศ. 1384 มะราหูพยายามชุมนุมที่สภาเพื่อแต่งตั้งเขาเป็นกษัตริย์ เมื่อไม่มีใครสนับสนุน เขากับภรรยาจึงพยายามหลบหนี แต่ถูกจับได้ในวันที่ 5 มกราคม ค.ศ. 1384[note 1] พญาน้อย ผู้กลายเป็นกษัตริย์ในวันก่อน ทรงมีรับสั่งให้ประหารชีวิตมะราหูทันทีก่อนดำเนินพระราชพิธีราชาภิเษก[10] (ภรรยาของมะราหู ตะละแม่ศรี น่าจะหลบหนีไปได้ พงศาวดารไม่ได้บันทึกว่ากษัตริย์องค์ใหม่ ผู้จะใช้พระนาม ราชาธิราช มีรับสั่งประหารชีวิตหรือไม่)[10]
หมายเหตุ แก้
- ↑ พงศาวดาร ยาซาดะริต อเยดอว์บอง (Pan Hla 2005: 158) บันทึกว่า พิธีราชาภิเษกจัดขึ้นในวันอังคาร ขึ้น 1 ค่ำ เดือนดะโบ่-ดแว มรันมาศักราช 745 หนึ่งวันหลังสภาเลือกพญาน้อยเป็นกษัตริย์ แต่คำว่า ขึ้น 1 ค่ำ เป็นข้อผิดพลาดในการพิมพ์ จากพงศาวดารฉบับภาษาพม่า (Pan Hla 2005: 356, หมายเหตุ 1) บันทึกว่า พระเจ้าราชาธิราชทรงเป็นกษัตริย์ในวันจันทร์ ขึ้น 12 ค่ำ เดิอนดะโบ่-ดแว มรันมาศักราช 745 (วันจันทร์ที่ 4 มกราคม ค.ศ. 1384) นั่นหมายความว่า พิธีราชาภิเษกจัดขึ้นในวันอังคาร ขึ้น 13 ค่ำ เดือนดะโบ่-ดแว มรันมาศักราช 745 (5 มกราคม ค.ศ. 1384) และมะราหูเสียชีวิตในวันนั้น
อ้างอิง แก้
บรรณานุกรม แก้
- Fernquest, Jon (Spring 2006). "Rajadhirat's Mask of Command: Military Leadership in Burma (c. 1348–1421)" (PDF). SBBR. 4 (1). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-08-01. สืบค้นเมื่อ 2021-05-21.
- Pan Hla, Nai (1968). Razadarit Ayedawbon (ภาษาพม่า) (8th printing, 2005 ed.). Yangon: Armanthit Sarpay.