วัดยานนาวา
วัดยานนาวา พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ สังกัดมหานิกาย ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ติดถนนเจริญกรุง แขวงยานนาวา เขตสาทร กรุงเทพมหานคร เป็นวัดโบราณมีมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา เดิมชื่อ "วัดคอกควาย" เนื่องจากมีชาวทวายมาลงหลักปักฐานอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก และชาวทวายจะนำกระบือที่เลี้ยงไว้มาทำการซื้อขายแลกเปลี่ยนกัน หมู่บ้านบริเวณนั้นจึงได้ชื่อเรียกกันต่อมาว่า "บ้านคอกควาย" ปัจจุบันมี พระธรรมวชิรโมลี (ทองสูรย์ สุริยโชโต) ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาส
| วัดยานนาวา | |
|---|---|
 พระเจดีย์บนเรือสำเภาสร้างในสมัยรัชกาลที่ 3 | |
 | |
| ชื่อสามัญ | วัดยานนาวา |
| ที่ตั้ง | ถนนเจริญกรุง แขวงยานนาวา เขตสาทร กรุงเทพมหานคร 10120 |
| ประเภท | พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ |
| นิกาย | เถรวาท สังกัดมหานิกาย |
| เจ้าอาวาส | พระธรรมวชิรโมลี (ทองสูรย์ สุริยโชโต ป.ธ.8 ,ดร.) |
| ความพิเศษ | พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา | |
ในสมัยกรุงธนบุรีได้รับการยกฐานะวัดคอกควายขึ้นเป็นพระอารามหลวง เรียกชื่อใหม่ว่า "วัดคอกกระบือ" ต่อมารัชกาลที่ 1 ทรงสร้างพระอุโบสถใหม่ ครั้นถึงรัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์และสร้างเรือสำเภาพระเจดีย์แทนพระสถูปเจดีย์ทั่วไป เพื่อให้คนรุ่นหลังได้เห็นรูปแบบเรือสำเภาซึ่งกำลังจะหมดไปจากเมืองไทย จึงได้เปลี่ยนชื่อจากวัดคอกกระบือเป็น "วัดยานนาวา"
ด้านในมีพระบรมสารีริกธาตุพระพุทธเจ้าให้สักการะ
อาคารเสนาสนะ แก้
สำเภายานนาวา มีความยาววัดจากหงอนข้างบนถึงท้ายบาหลี มีห้องขนาดเล็ก 21 วา 2 ศอก ความยาวส่วนล่างวัดที่พื้นดิน 18 วา 1 ศอกเศษ ความกว้างตอนกลางลำเรือ 4 วา 3 ศอก ความสูงตอนกลางลำเรือ 2 วา 3 ศอก นอกจากนี้ยังมีพระเจดีย์องค์ใหญ่และเล็กอยู่ในลำสำเภารวม 2 องค์ ที่ห้องบาหลีมีรูปหล่อของพระเวสสันดรกับพระกัญหาบริเวณท้ายเรือชาลีประดิษฐานอยู่ อันเนื่องมาจากเนื้อความในมหาชาติคำหลวง ที่พระเวสสันดรโน้มน้าวใจพระโอรสธิดาให้อุทิศตนร่วมกับพระบิดาสร้างมหากุศล เสมือนเรือสำเภาใหญ่พามนุษยชาติข้ามโอฆสงสารไปสู่พระนิพพาน โดยปรากฏเรื่องราวในหนังสือ เรื่องคติของฝรั่งเข้ามาเมืองไทย (2493) ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ระบุเรื่องราวของเรือสำเภาวัดยานนาวาไว้ ความว่า "...เรื่องนี้มีอนุสาวรีย์ที่แปลกประหลาดปรากฏอยู่ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๓ ทรงพระราชดำริห์ว่าต่อไปภายหน้าสำเภาจีนจะต้องเลิก เพราะสู้เรือกำปั่นของฝรั่งไม่ได้ และครั้งนั้นกำลังทรงปฏิสังขรณ์ (Restoration) วัดคอกกระบือซึ่งอยู่เหนืออู่บางกอกเดี๋ยวนี้ จึงโปรดฯ ให้สร้างรูปเรือสำเภาจีนเป็นฐานเปนฐานพระเจดีย์ขึ้นไว้ที่วัดนั้น ดำรัสต่อไปถึงชั้นลูกหลานไม่รู้ว่าเรือสำเภาจีนเปนอย่างไร จะได้ไปดูที่วัดนั้น และให้เรียกชื่อวัดว่าวัดยานนาวา ท่านทั้งหลายยังจะดูได้จนทุกวันนี้"[1]
ด้านหลังบานประตูในพระอุโบสถ (ซึ่งสร้างในสมัยรัชกาลที่ 1) มีภาพจิตรกรรมสำคัญที่รัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯ ให้วาดขึ้น คือรูปกระทงใหญ่ ตามแบบที่ทำในพระราชพิธีลอยพระประทีป และโถยาคูตามแบบอย่างที่ทำเลี้ยงพระในพระราชพิธีสารทในรัชสมัยของพระองค์
ในปี พ.ศ. 2530 วัดก่อสร้างอาคารมหาเจษฎาบดินทร์ ในวาระมหามงคลครบรอบ 200 ปี พระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นอาคารอเนกประสงค์ทรงไทย สูง 3 ชั้น ประดับด้วยยอดปราสาท 5 ยอด ใช้เป็นศาลาการเปรียญ บำเพ็ญกุศล ปฏิบัติธรรม และเป็นหอประชุม นอกจากนั้นสร้างหอพระไตรปิฎกเป็นอาคารทรงไทย 3 ชั้น ประดับยอดปราสาท 3 ยอด ใช้เป็นห้องสมุด มีทั้งหนังสือทั่วไปและหนังสือธรรมะ และยังเก็บรักษาตู้พระไตรปิฎกเขียนลวดลายลงรักปิดทองของโบราณ[2]
ลำดับเจ้าอาวาส แก้
นับตั้งแต่สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ วัดยานนาวามีเจ้าอาวาสมาแล้ว 11 รูป ดังนี้[3]
| ลำดับที่ | รายนาม | เริ่มวาระ | สิ้นสุดวาระ |
| 1 | พระโพธิวงศ์ (มี) | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล |
| 2 | พระครูแก้ว | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล |
| 3 | พระครูน้อย | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล |
| 4 | พระครูอ้ำ | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล |
| 5 | พระครูพรหมจริยาจารย์ (โหมด) | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล |
| 6 | พระครูพรหมจริยาจารย์ (ยิ้ม) | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล |
| 7 | พระราชธรรมจริยาจารย์ (เทียน) | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล |
| 8 | พระธรรมราชานุวัตร (ไสว ฐิติธมโม) | พ.ศ. 2508 | พ.ศ. 2530[4] |
| 9 | พระพรหมโมลี (วิลาศ ญาณวโร) | พ.ศ. 2531 | พ.ศ. 2544[5] |
| 10 | สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (ประสิทธิ์ เขมงฺกโร) | พ.ศ. 2544 | พ.ศ. 2564 |
| 11 | พระธรรมวชิรโมลี (ทองสูรย์ สุริยโชโต) | พ.ศ. 2564 | ปัจจุบัน |
อ้างอิง แก้
- ↑ ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. เรื่องคติฝรั่งเข้ามาเมืองไทย. พระนคร : ฉัตรา, 2493. หน้า 17
- ↑ "สำนักสถาปัตยกรรม ห่วงฐานานุศักดิ์ ของ...สถาปัตยกรรมไทย". โพสต์ทูเดย์. 16 ตุลาคม 2554.
- ↑ "ลำดับเจ้าอาวาสวัดยานนาวา". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-20. สืบค้นเมื่อ 2021-09-20.
- ↑ https://sangkhatikan.com/monk_view.php?ID=14906 พระธรรมราชานุวัตร (ไสว ฐิติธมฺโม ป.ธ.๗)
- ↑ https://sangkhatikan.com/monk_view.php?ID=14909 พระพรหมโมลี (วิลาศ ญาณวโร ป.ธ.๙)
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- เว็บไซต์ธรรมไทย
- ชมรมรักษ์พระบรมธาตุ เก็บถาวร 2007-10-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- เว็บไซต์วัดยานนาวา เขตสาทร กรุงเทพมหานคร
13°43′1″N 100°30′49″E / 13.71694°N 100.51361°E
 | บทความวัดหรือพุทธศาสนสถานนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |