รายชื่อรัฐที่ได้รับการรับรองอย่างไม่สมบูรณ์

บทความรายชื่อวิกิมีเดีย

การขาดการรับรองทางการทูตเป็นอุปสรรคต่อหน่วย (entity) ทางภูมิรัฐศาสตร์ร่วมสมัยซึ่งปรารถนาจะได้รับการรับรองเป็นรัฐเอกราชโดยนิตินัย ในอดีต เคยมีหน่วยที่คล้ายกัน และปัจจุบันมีหน่วยที่ประกาศอิสรภาพ ซึ่งมีการควบคุมดินแดนของตนโดยพฤตินัย โดยมีการรับรองแปรผันตั้งแต่ได้รับการรับรองจากรัฐที่ได้รับการรับรองอื่นแทบทั้งหมดไปจนถึงแทบไม่มีรัฐใดรับรองเลย

  รัฐสมาชิกสหประชาชาติ ไม่ได้รับการรับรองจากรัฐสมาชิกอย่างน้อยหนึ่งประเทศ
  ประเทศที่ไม่ใช่สมาชิกสหประชาชาติที่ได้รับการรับรองจากสมาชิกอย่างน้อยหนึ่งประเทศ
  ได้รับการรับรองเฉพาะจากประเทศที่มิใช่สมาชิกสหประชาชาติ

มีสองลัทธิแต่เดิมที่มให้การตีความว่าเมื่อใดรัฐเอกราชโดยนิตินัยควรได้รับการรับรองเป็นสมาชิกประชาคมระหว่างประเทศ ทฤษฎี "ประกาศ" (declarative) นิยามรัฐเป็นบุคคลในกฎหมายระหว่างประเทศหากเป็นไปตามเกณฑ์ต่อไปนี้: 1) มีดินแดนแน่นอน 2) มีประชากรถาวร 3) มีรัฐบาล และ 4) มีความสามารถสร้างความสัมพันธ์กับรัฐอื่น ตามทฤษฎีประกาศ สภาพเป็นรัฐของหน่วยไม่ขึ้นอยู่กับการรับรองของรัฐอื่น ทว่า ทฤษฎี "ก่อตั้ง" นิยามรัฐว่าเป็นบุคคลในกฎหมายระหว่างประเทศหากได้รับการรับรองจากรัฐอื่นซึ่งเป็นสมาชิกประชาคมระหว่างประเทศอยู่แล้ว

หลายหน่วยอ้างลัทธิข้างต้นหนึ่งหรือทั้งสองลัทธิเพื่ออ้างความชอบของการอ้างสิทธิ์สภาพเป็นรัฐของหน่วย ตัวอย่างเช่น มีหน่วยที่เป็นไปตามเกณฑ์ทฤษฎีประกาศ (คือ มีการควบคุมเหนือดินแดนที่อ้างสิทธิ์อย่างสมบูรณ์หรือบางส่วนโดยพฤตินัย มีรัฐบาลและประชากรถาวร) แต่สภาพเป็นรัฐของหน่วยเหล่านั้นไม่ได้รับการรับรองจากรัฐอย่างน้อยหนึ่งรัฐ การไม่รับรองมักเป็นผลแห่งข้อขัดแย้งกับประเทศอื่นซึ่งอ้างว่าหน่วยเหล่านั้นเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของตน ในกรณีอื่น หน่วยที่ได้รับการรับรองบางส่วนสองหน่วยหรือกว่านั้นอาจอ้างสิทธิ์เหนือพื้นที่เดียวกัน ซึ่งแต่ละหน่วยมีการควบคุมบางส่วนของพื้นที่นั้นโดยพฤตินัย (เช่นในกรณีสาธารณรัฐประชาชนจีนและสาธารณรัฐจีน และเกาหลีเหนือและเกาหลีใต้) หน่วยซึ่งได้รับการรับรองจากรัฐส่วนน้อยของโลกปกติอ้างอิงลัทธิประกาศเพื่อสร้างความชอบธรรมแก่การอ้างสิทธิ์ของตน

รายชื่อ แก้

รัฐสมาชิกสหประชาชาติ แก้

รัฐ ปีที่ประกาศ สถานะ อ้างสิทธิโดย ไม่ได้รับรองโดย หมายเหตุ
  รัฐอิสราเอล ค.ศ. 1948 รัฐอิสราเอลสถาปนาขึ้นตั้งแต่ ค.ศ. 1948 และเป็นรัฐสมาชิกสหประชาชาติตั้งแต่ ค.ศ. 1949   ซีเรีย อ้างสิทธิการปกครองเหนือบริเวณที่ราบสูงโกลัน
  ปาเลสไตน์ อ้างว่าตนคือรัฐบาลที่ถูกต้องของพื้นที่เวสต์แบงก์
  อัฟกานิสถาน
  แอลจีเรีย
  บังกลาเทศ
  บรูไน
  คอโมโรส
  คิวบา
  จิบูตี
  อินโดนีเซีย
  อิหร่าน
  อิรัก
  เกาหลีเหนือ
  คูเวต
  เลบานอน
  ลิเบีย
  มาเลเซีย
  มัลดีฟส์
  มาลี
  มอริเตเนีย
  ไนเจอร์
  โอมาน
  ปากีสถาน
  กาตาร์
  ซาอุดีอาระเบีย
  โซมาเลีย
  ซีเรีย
  ตูนิเซีย
  เวเนซุเอลา
  เยเมน
  เวสเทิร์นสะฮารา
[1][2]
  สาธารณรัฐเกาหลี ค.ศ. 1948 สาธารณรัฐเกาหลีเป็นอิสรภาพจากสหรัฐตั้งแต่ ค.ศ. 1948 ได้รับสถานะผู้สังเกตการณ์สหประชาชาติใน ค.ศ. 1949 และเป็นรัฐสมาชิกตั้งแต่ ค.ศ. 1991   เกาหลีเหนือ อ้างว่าตนคือรัฐบาลที่แท้จริงเพียงหนึ่งเดียวของประเทศเกาหลี แต่เกาหลีใต้ควบคุมพื้นที่ทางภาคใต้ไว้   เกาหลีเหนือ [3][4]
  สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี ค.ศ. 1948 สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีเป็นอิสรภาพจากสหภาพโซเวียตตั้งแต่ ค.ศ. 1948 ได้รับสถานะผู้สังเกตการณ์สหประชาชาติใน ค.ศ. 1973 และเป็นรัฐสมาชิกตั้งแต่ ค.ศ. 1991   เกาหลีใต้ อ้างว่าตนคือรัฐบาลที่แท้จริงเพียงหนึ่งเดียวของประเทศเกาหลี แต่เกาหลีเหนือควบคุมพื้นที่ทางภาคเหนือไว้   บอตสวานา
  เอสโตเนีย
  ฝรั่งเศส
  อิสราเอล
  ญี่ปุ่น
  เกาหลีใต้
  สหรัฐ
  นครรัฐวาติกัน
  ไต้หวัน
[5][6][7][5]
  สาธารณรัฐประชาชนจีน ค.ศ. 1949 สาธารณรัฐประชาชนจีนสถาปนาขึ้นตั้งแต่ ค.ศ. 1949 โดยถือว่าเป็นรัฐสืบทอดของสาธารณรัฐจีนภายหลังสงครามกลางเมืองจีน และเป็นรัฐสมาชิกสหประชาชาติตั้งแต่ ค.ศ. 1971 มีการบังคับใช้นโยบายจีนเดียว   ไต้หวัน อ้างว่าตนคือรัฐบาลที่แท้จริงเพียงหนึ่งเดียวของประเทศจีน   เบลีซ
  ภูฏาน
  เอสวาตินี
  กัวเตมาลา
  เฮติ
  หมู่เกาะมาร์แชลล์
  ปาเลา
  ปารากวัย
  เซนต์คิตส์และเนวิส
  เซนต์ลูเชีย
  เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์
  ตูวาลู
  นครรัฐวาติกัน
  ไต้หวัน
[8]
  สาธารณรัฐไซปรัส ค.ศ. 1960 สาธารณรัฐไซปรัสเป็นเอกราชจากจักรวรรดิบริติช และเป็นรัฐสมาชิกสหประชาชาติตั้งแต่ ค.ศ. 1960   นอร์เทิร์นไซปรัส อ้างสิทธิการปกครองเหนือพื้นที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของเกาะไซปรัส   ตุรกี
  นอร์เทิร์นไซปรัส
[9][10][11]
  สาธารณรัฐอาร์เมเนีย ค.ศ. 1991 สาธารณรัฐอาร์เมเนียเป็นเอกราชจากสหภาพโซเวียตตั้งแต่ ค.ศ. 1991 และเป็นรัฐสมาชิกสหประชาชาติตั้งแต่ ค.ศ. 1992 ไม่มี   ปากีสถาน [12][13]

รัฐสังเกตการณ์สหประชาชาติ แก้

รัฐ ปีที่ประกาศ สถานะ อ้างสิทธิโดย ไม่ได้รับรองโดย หมายเหตุ
  รัฐปาเลสไตน์ ค.ศ. 1988 รัฐปาเลสไตน์สถาปนาขึ้นตั้งแต่ ค.ศ. 1988 และได้รับสถานะผู้สังเกตการณ์สหประชาชาติตั้งแต่ ค.ศ. 2012   อิสราเอล อ้างว่าพื้นที่ดินแดนปาเลสไตน์เป็นพื้นที่พิพาท   สหรัฐ
  อันดอร์รา
  อาร์มีเนีย
  ออสเตรเลีย
  ออสเตรีย
  บาฮามาส
  บาร์เบโดส
  เบลเยียม
  บริเตนใหญ่
  แคเมอรูน
  แคนาดา
  โครเอเชีย
  เดนมาร์ก
  เอริเทรีย
  เอสโตเนีย
  ฟีจี
  ฟินแลนด์
  ฝรั่งเศส
  เยอรมนี
  กรีซ
  ไอร์แลนด์
  อิสราเอล
  อิตาลี
  จาเมกา
  ญี่ปุ่น
  คิริบาส
  เกาหลีใต้
  ลัตเวีย
  ลีชเทินชไตน์
  ลิทัวเนีย
  ลักเซมเบิร์ก
  เม็กซิโก
  หมู่เกาะมาร์แชลล์
  ไมโครนีเชีย
  โมนาโก
  พม่า
  นาอูรู
  เนเธอร์แลนด์
  นิวซีแลนด์
  มาซิโดเนียเหนือ
  นอร์เวย์
  ปานามา
  ปาเลา
  โปรตุเกส
  ซามัว
  ซานมารีโน
  สิงคโปร์
  สโลวีเนีย
  หมู่เกาะโซโลมอน
  สเปน
  สวิตเซอร์แลนด์
  ตองงา
  ตรินิแดดและโตเบโก
  ตูวาลู
  ไต้หวัน
[14][15]

รัฐที่มิใช่ทั้งสมาชิกและผู้สังเกตการณ์ซึ่งรับรองโดยสมาชิกสหประชาชาติ แก้

รัฐ ปีที่ประกาศ สถานะ อ้างสิทธิเหนือ รับรองโดย หมายเหตุ
  สาธารณรัฐจีน ค.ศ. 1912 สาธารณรัฐจีนสถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 1912 โดยถือเป็นรัฐสืบทอดของจักรวรรดิชิงภายหลังการปฏิวัติซินไฮ่ และได้เข้าเป็นรัฐสมาชิกผู้ก่อตั้งสหประชาชาติใน ค.ศ. 1945 ภายหลังได้แพ้ในสงครามกลางเมืองจีนจนถอยร่นไปยังเกาะไต้หวัน ท้ายที่สุดถูกถอนสมาชิกภาพสหประชาชาติใน ค.ศ. 1971 ปัจจุบันบังคับใช้หลักการจีนเดียว   พื้นที่ทั้งหมดของประเทศจีน (โดยเฉพาะบริเวณเกาะไต้หวันและพื้นที่โดยรอบ)   เบลีซ
  เอสวาตินี
  กัวเตมาลา
  เฮติ
  หมู่เกาะมาร์แชลล์
  ปาเลา
  ปารากวัย
  เซนต์คิตส์และเนวิส
  เซนต์ลูเชีย
  เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์
  ตูวาลู
  นครรัฐวาติกัน
  โซมาลีแลนด์
[16]
  สาธารณรัฐประชาธิปไตยอาหรับซาห์ราวี ค.ศ. 1976 สาธารณรัฐประชาธิปไตยอาหรับซาห์ราวีสถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 1976 หลังจากสเปนถอนกำลังออกไป ดินแดนสะฮาราตะวันตก (ปัจจุบันประเทศโมร็อกโกยึดครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของดินแดนนี้   แอลจีเรีย
  แองโกลา
  เบลีซ
  โบลิเวีย
  บอตสวานา
  กัมพูชา
  โคลอมเบีย
  คอสตาริกา
  คิวบา
  เอกวาดอร์
  เอธิโอเปีย
  กานา
  กายอานา
  ฮอนดูรัส
  อิหร่าน
  เคนยา
  เกาหลีเหนือ
  ลาว
  เลโซโท
  ไลบีเรีย
  ลิเบีย
  มาลี
  มอริเตเนีย
  มอริเชียส
  เม็กซิโก
  โมซัมบิก
  นามิเบีย
  นิการากัว
  ไนจีเรีย
  ปานามา
  เปรู
  รวันดา
  เซียร์ราลีโอน
  แอฟริกาใต้
  ซูดานใต้
  ซีเรีย
  แทนซาเนีย
  ติมอร์-เลสเต
  ตรินิแดดและโตเบโก
  ยูกันดา
  อุรุกวัย
  วานูวาตู
  เวเนซุเอลา
  เวียดนาม
  เยเมน
  ซิมบับเว
  เซาท์ออสซีเชีย
[17]
  สาธารณรัฐตุรกีแห่งไซปรัสเหนือ ค.ศ. 1983 สาธารณรัฐตุรกีแห่งไซปรัสเหนือสถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 1983 โดยแยกตัวออกจากประเทศไซปรัสภายหลังการรุกรานไซปรัสของตุรกี   พื้นที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไซปรัส   ตุรกี [18]
  สาธารณรัฐออสซีเชียใต้–รัฐอาลาเนีย ค.ศ. 1991 สาธารณรัฐออสซีเชียใต้–รัฐอาลาเนียสถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 1991 โดยแยกตัวออกจากประเทศจอร์เจียภายหลังความขัดแย้งจอร์เจีย-ออสซีเซีย   พื้นที่ทางตอนเหนือของประเทศจอร์เจีย   นาอูรู
  นิการากัว
  รัสเซีย
  ซีเรีย
  เวเนซุเอลา
  อับฮาเซีย
  เวสเทิร์นสะฮารา
  ทรานส์นีสเตรีย
[19][20][21][22]
  สาธารณรัฐอับฮาเซีย ค.ศ. 1999 สาธารณรัฐอับฮาเซียสถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 1999 โดยแยกตัวออกจากประเทศจอร์เจียภายหลังความขัดแย้งอับฮาเซีย-จอร์เจีย   สาธารณรัฐปกครองตนเองอับฮาเซีย ประเทศจอร์เจีย   นาอูรู
  นิการากัว
  รัสเซีย
  ซีเรีย
  เวเนซุเอลา
  เซาท์ออสซีเชีย
  ทรานส์นีสเตรีย
[23][19][20][22]
  สาธารณรัฐคอซอวอ ค.ศ. 2008 สาธารณรัฐคอซอวอสถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 2008 โดยแยกตัวออกจากประเทศเซอร์เบียภายหลังสงครามคอซอวอ   จังหวัดปกครองตนเองคอซอวอและเมโทฮียา ประเทศเซอร์เบีย   สหรัฐ
  อันดอร์รา
  แอนทีกาและบาร์บิวดา
  อัฟกานิสถาน
  แอลเบเนีย
  สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์
  ออสเตรีย
  ออสเตรเลีย
  บาห์เรน
  บังกลาเทศ
  บาร์เบโดส
  เบลเยียม
  เบลีซ
  เบนิน
  บรูไน
  บูร์กินาฟาโซ
  บัลแกเรีย
  แคนาดา
  ชาด
  โคลอมเบีย
  คอสตาริกา
  โครเอเชีย
  เช็กเกีย
  เดนมาร์ก
  จิบูตี
  สาธารณรัฐโดมินิกัน
  อียิปต์
  เอลซัลวาดอร์
  เอสโตเนีย
  เอสวาตินี
  ฟีจี
  ฟินแลนด์
  ฝรั่งเศส
  กาบอง
  แกมเบีย
  เยอรมนี
  บริเตนใหญ่
  กินี
  กินี-บิสเซา
  กายอานา
  เฮติ
  ฮอนดูรัส
  ฮังการี
  ไอซ์แลนด์
  ไอร์แลนด์
  อิสราเอล
  อิตาลี
  โกตดิวัวร์
  ญี่ปุ่น
  จอร์แดน
  คิริบาส
  เกาหลีใต้
  คูเวต
  ลัตเวีย
  ไลบีเรีย
  ลิเบีย
  ลีชเทินชไตน์
  ลิทัวเนีย
  ลักเซมเบิร์ก
  มาเลเซีย
  มาลาวี
  มัลดีฟส์
  มอลตา
  หมู่เกาะมาร์แชลล์
  ไมโครนีเชีย
  โมนาโก
  มอนเตเนโกร
  มอริเตเนีย
  เนเธอร์แลนด์
  นิวซีแลนด์
  ไนเจอร์
  มาซิโดเนียเหนือ
  นอร์เวย์
  ปากีสถาน
  ปานามา
  เปรู
  โปแลนด์
  โปรตุเกส
  กาตาร์
  เซนต์คิตส์และเนวิส
  เซนต์ลูเชีย
  ซานมารีโน
  ซามัว
  ซาอุดีอาระเบีย
  สิงคโปร์
  สโลวีเนีย
  โซมาเลีย
  สวีเดน
  สวิตเซอร์แลนด์
  แทนซาเนีย
  ไทย
  ติมอร์-เลสเต
  ตูวาลู
  วานูวาตู
  เยเมน
  ไต้หวัน
[24][25]

รัฐที่มิใช่ทั้งสมาชิกและผู้สังเกตการณ์ซึ่งไม่ได้รับรองโดยสมาชิกสหประชาชาติ แก้

รัฐ ปีที่ประกาศ สถานะ อ้างสิทธิเหนือ รับรองโดย หมายเหตุ
  สาธารณรัฐมอลเดเวียพรีดเนสโตรวี ค.ศ. 1990 สาธารณรัฐมอลเดเวียพรีดเนสโตรวีสถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 1990 โดยแยกตัวออกจากสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตมอลเดเวียภายหลังสงครามทรานส์นีสเตรีย   เขตปกครองตนเองทรานส์นีสเตรีย ประเทศมอลโดวา   อับฮาเซีย
  เซาท์ออสซีเชีย
[26]
  สาธารณรัฐโซมาลีแลนด์ ค.ศ. 1991 สาธารณรัฐโซมาลีแลนด์สถาปนาขึ้นใน ค.ศ. 1991 โดยแยกตัวออกจากประเทศโซมาเลียภายหลังสงครามกลางเมืองโซมาเลีย   พื้นที่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศโซมาเลีย   ไต้หวัน [27]

หมายเหตุ แก้

ไม่รวมรายการดังต่อไปนี้ไว้ในรายชื่อ

  • คณะเสนาธิปัตย์แห่งมอลตา ปัจจุบันมิใช่รัฐอธิปไตยซึ่งมีดินแดนในปกครอง แต่เป็นองค์กรที่ให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ทั้งยังมีความสัมพันธ์ทางการทูตกับ 110 รัฐสมาชิกสหประชาชาติและองค์กรระหว่างประเทศต่าง ๆ และได้รับสถานะองค์กรผู้สังเกตการณ์ถาวรประจำสหประชาชาติ
  • กลุ่มชุมชนหรือชนเผ่าที่ไม่เป็นที่รู้จักและไม่สามารถกำหนดสถานะที่ชัดเจนได้
  • เขตการปกครองในประเทศต่าง ๆ ซึ่งเป็นอิสระโดยพฤตินัย โดยรัฐบาลกลางมีบทบาทไม่มากก็น้อยในพื้นที่นั้น และไม่ได้มีการประกาศอิสรภาพอย่างชัดเจน
  • ประเทศจำลอง แม้ว่าจะมีการประกาศอิสรภาพที่ชัดเจนและอ้างว่ามีอธิปไตยสมบูรณ์ แต่แตกต่างจากขบวนการแบ่งแยกดินแดนเป็นอย่างมาก ไม่ได้รับการรับรองจากรัฐชาติหรือองค์การระหว่างประเทศใด ๆ และเป็นที่กังขาว่าสามารถรักษาอธิปไตยที่ตนอ้างไว้ได้หรือไม่
  • ดินแดนที่อยู่ในภาวะสงครามกลางเมืองหรือสถานการณ์อื่น ๆ ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการสืบทอดตำแหน่งรัฐบาล โดยที่ความขัดแย้งเพิ่งเกิดขึ้นไม่นานหรือไม่มีเสถียรภาพมากพอที่จะสามารถกำเนิดรัฐได้
  • กลุ่มกบฏที่ประกาศเอกราชและควบคุมพื้นที่บางส่วน ซึ่งไม่สามารถอธิบายได้ภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ แม้ว่าจะได้รับการรับรองบางส่วนในระดับสากลก็ตาม
  • รัฐบาลพลัดถิ่นและขบวนการเรียกร้องดินแดน ซึ่งไม่ถือว่ามีอำนาจอธิปไตยที่ครบถ้วน
  • รัฐสมาชิกสหประชาชาติที่สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตช้าจึงไม่ได้รับการรับรองอย่างชัดเจน แต่มิได้มีข้อพิพาทหรือข้อขัดแย้งต่อกัน

อ้างอิง แก้

  1. Government of Israel (1948-05-14). "Declaration of Israel's Independence 1948". Yale University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-02-13. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  2. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-07-27. สืบค้นเมื่อ 2009-09-19.
  3. US Library of Congress (2000-10-07). "World War II and Korea". Country Studies. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  4. Sterngold, James (1994-09-03). "China, Backing North Korea, Quits Armistice Commission". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2008-02-29.
  5. 5.0 5.1 "Treaty on Basic Relations between Japan and the Republic of Korea". สืบค้นเมื่อ 2008-10-27.
  6. "Declaration of Independence". TIME. 1966-08-19. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-11-06. สืบค้นเมื่อ 2008-02-29. {{cite web}}: ข้อความ "author" ถูกละเว้น (help)
  7. Scofield, David (2005-01-04). "Seoul's double-talk on reunification". Asia Times. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-19. สืบค้นเมื่อ 2008-02-29.
  8. "Constitution of the People's Republic of China". International Human Rights Treaties and Documents Database. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-03-25. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  9. CIA World Factbook (2008-02-28). "Cyprus". Central Intelligence Agency. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-12-26. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  10. "Cyprus exists without Turkey's recognition: president". XINHUA. 2005-10-01. สืบค้นเมื่อ 2008-03-07.
  11. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-08-29. สืบค้นเมื่อ 2009-09-19.
  12. Pakistan Worldview - Report 21 - Visit to Azerbaijan เก็บถาวร 2009-02-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Senate of Pakistan - Senate foreign relations committee, 2008
  13. Nilufer Bakhtiyar: "For Azerbaijan Pakistan does not recognize Armenia as a country" 13 September 2006 [14:03] - Today.Az
  14. "3.10 - How many countries recognize Palestine as a state?". Institute for Middle East Understanding. 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-04-13. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  15. "สำเนาที่เก็บถาวร". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2006-04-04. สืบค้นเมื่อ 2006-04-04.
  16. Lewis, Joe (2002-08-04). "Taiwan Independence". Digital Freedom Network. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1998-12-02. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  17. Sahrawi Arab Democratic Republic (1976-02-27). "Sahrawi Arab Democratic Republic". Western Sahara Online. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-04-29. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  18. Hadar, Leon (2005-11-16). "In Praise of 'Virtual States'". AntiWar. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  19. 19.0 19.1 Russia recognises Georgian rebels - BBC, 2008-08-26[1]
  20. 20.0 20.1 "Venezuela's Chavez draws closer to Moscow". Washington Post. 2009-09-10. สืบค้นเมื่อ 2009-09-10.[ลิงก์เสีย]
  21. Stojanovic, Srdjan (2003-09-23). "OCHA Situation Report". Center for International Disaster Information. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  22. 22.0 22.1 "South Ossetia opens embassy in Abkhazia The Tiraspol Times". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-22. สืบค้นเมื่อ 2009-09-19.
  23. Clogg, Rachel (2001). "Abkhazia: Ten Years On". Conciliation Resources. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-02-05. สืบค้นเมื่อ 2008-02-26.
  24. "Kosovo MPs proclaim independence". BBC News. 2008-02-17. สืบค้นเมื่อ 2008-02-28.
  25. http://www.unmikonline.org/press/reports/N9917289.pdf
  26. "Abkhazia: Ten Years On". BBC 2. 2001. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-11-19. สืบค้นเมื่อ 2008-06-16.
  27. BBC Country Profiles: Regions and territories: Somaliland, accessed 14 September 2009

ดูเพิ่ม แก้