รถพยาบาล (อังกฤษ: ambulance) เป็นยานพาหนะสำหรับเคลื่อนย้ายผู้ป่วยหรือผู้บาดเจ็บไปยัง ไปจากหรือระหว่างสถานที่รักษาโรคหรือการบาดเจ็บ[1] และในบางกรณีอาจใช้เพื่อทำการดูแลรักษาอาการป่วยนอกโรงพยาบาล

รถพยาบาลของศูนย์การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
รถพยาบาลสมัยใหม่ของหน่วยรถพยาบาลโบฮีเมียใต้ ประเทศเช็กเกีย เป็นรถดัดแปลงจากรถตู้โฟล์กสวาเกนคราฟต์เตอร์

คำนี้มักใช้ในบริบทของรถพยาบาลฉุกเฉินที่ใช้บนถนน อันเป็นส่วนหนึ่งของบริการการแพทย์ฉุกเฉิน ดูแลอาการป่วยหรือบาดเจ็บเฉียบพลันกับผู้มีปัญหาสุขภาพอย่างร้ายแรง แต่บริบทสามารถขยายไปนอกเหนือจากรถที่มีไฟฉุกเฉินและไซเรน เป็นต้นว่ารถพยาบาลไม่ฉุกเฉินสำหรับขนส่งผู้ป่วย หรือยานพาหนะประเภทฉุกเฉินและไม่ฉุกเฉินอื่น ๆ เช่นรถบรรทุก รถตู้ จักรยาน จักรยานยนต์ รถเก๋งยาว รถบัส เฮลิคอปเตอร์ อากาศยานปีกตรึง เรือเล็ก หรือเรือพยาบาล

คำว่า Ambulance มีรากศัพท์จาก ภาษาละตินว่า "ambulare" แปลว่า "เดินหรือเคลื่อนไปเรื่อย ๆ"[2] ซึ่งชี้ให้เห็นว่าการแพทย์ในระยะแรกเป็นกรณีที่ผู้ป่วยถูกเคลื่อนย้ายหรือเข็นไป โดยความหมายเดิมหมายถึงโรงพยาบาลเคลื่อนที่ที่ติดตามกำลังพลไปในการรบ[3] ในช่วงสงครามกลางเมืองอเมริกัน ใน ค.ศ. 1870 พาหนะที่ใช้ขนผู้บาดเจ็บไปจากสมรภูมิจะเรียกว่าดู้พยาบาล[4] ในสงครามฝรั่งเศส-ปรัสเซีย โรงพยาบาลสนามก็ยังถูกเรียกว่าเป็นรถพยาบาล[5] รวมถึงในสงครามเซอร์เบีย-ตุรกี ค.ศ. 1876[6] แม้ตู้พยาบาลจะถูกเรียกว่าเป็นรถพยาบาลตั้งแต่ปี ค.ศ. 1854 ในสงครามไครเมียก็ตาม[7]

นอกจากนี้ยังมีรถพยาบาลแบบอื่น เช่น รถพยาบาลเคลื่อนย้าย (ambulette ก็เรียก) ซึ่งมักจะไม่มี (แต่ก็อาจมี) อุปกรณ์ช่วยชีวิตและมีเจ้าหน้าที่ที่คุณสมบัติน้อยกว่าเจ้าหน้าที่ในรถพยาบาลปกติ เนื่องจากใช้เพื่อขนส่งผู้ป่วยไปมาหรือระหว่างสถานที่รักษาเท่านั้น รถเคลื่อนย้ายในเกือบทุกประเทศจะมีไฟฉุกเฉินหรือไซเรน บางประเทศอาจมีรถพยาบาลที่ดัดแปลงเพื่อให้มีคนพยาบาลไปด้วยหนึ่งคนเพื่อปฐมพยาบาล แต่ไม่ได้ใช้เพื่อขนส่ง[8] ในกรณีดังกล่าวผู้ป่วยที่จำเป็นต้องไปโรงพยาบาลจะต้องใช้รถพยาบาลสำหรับผู้ป่วย ควบคู่ไปกับรถของหน่วยเคลื่อนที่เร็วด้วย

อ้างอิงและหมายเหตุ แก้

  1. Skinner, Henry Alan. 1949, "The Origin of Medical Terms". Baltimore: Williams & Wilkins
  2. "How Products Are Made: Ambulance". How products are made. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-03-25. สืบค้นเมื่อ 2 June 2007.
  3. Oxford English Dictionary ambulance definition 1
  4. "Civil War Ambulance Wagons". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-17. สืบค้นเมื่อ 2014-08-16.
  5. The memoirs of Charles E. Ryan With An Ambulance Personal Experiences And Adventures With Both Armies 1870–1871 [1] เก็บถาวร 2016-04-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน and of Emma Maria Pearson and Louisa McLaughlin Our Adventures During the War of 1870 [2] เก็บถาวร 2008-04-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  6. Emma Maria Pearson and Louisa McLaughlin Service in Servia Under the Red Cross [3] เก็บถาวร 2008-07-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  7. Oxford English Dictionary ambulance definition 2a
  8. "Essex Ambulance Response Cars". Car Pages. 24 July 2004. สืบค้นเมื่อ 27 June 2007.

แหล่งข้อมูลอื่น แก้