มิลินทปัญหา

มิลินทปัญหา (บาลี: Milinda Pañha, มิลินฺทปญฺห), นาคเสนภิกษุสูตร (สันสกฤต: Nāgasenabhiksusūtra, นาคเสนภิกฺษุสูตร) หรือ ปัญหาพระยามิลินท์ เป็นเอกสารทางศาสนาพุทธช่วง 100 ปีก่อนคริสต์ศักราชจนถึงคริสต์ศักราช 200 อ้างถึงบทบันทึกการสนทนาระหว่างพระนาคเสน (Nāgasena, นาคเสน) นักบวชทางพุทธศาสนา กับพระยามิลินท์ (Milinda, มิลินฺท) หรือพระเจ้าเมนันเดอร์ที่ 1 แห่งแบ็กเตรีย กษัตริย์ชาวโยนก (คือชาวกรีก) ผู้ครองกรุงสาคละ (Sagala; ปัจจุบันคือเมืองซีอัลโกต ประเทศปากีสถาน) โดยเนื้อหาจะกล่าวถึงการปุจฉาวิสัชนาเกี่ยวกับปัญหาหลักธรรมต่าง ๆ ตั้งแต่หลักธรรมพื้นฐานไปจนถึงหลักธรรมชั้นสูงคือการบรรลุนิพพาน ผู้อ่านสามารถเข้าใจหลักธรรมทางพุทธศาสนาได้โดยง่าย

พระยามิลินท์ขณะมีพระราชปุจฉาต่อพระนาคเสน

มิลินทปัญหา ได้รับการยกย่องอย่างมากในประเทศพม่า โดยถูกรวมไว้ในพระไตรปิฎกภาษาบาลีหมวดขุททกนิกาย ส่วนฉบับย่อถูกรวมไว้ในพระคัมภีร์ของนิกายมหายานฉบับภาษาจีน ในประเทศไทยเพิ่งมีการแปล มิลินทปัญหา จากภาษาสิงหลเป็นไทยครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว แต่ไม่ปรากฏชื่อผู้แปล

ในเอกสารฉบับจีนมี นาคเสนภิกษุสูตร ซึ่งเนื้อหาสอดคล้องกับสามบทแรกของ มิลินทปัญหา ถูกแปลในยุคราชวงศ์จิ้นตะวันออก ตรงกับ ค.ศ. 317–420

อ้างอิง

เชิงอรรถ

บรรณานุกรม

• Kelly, John (2005), Milindapañha: The Questions of King Milinda (excepts), Access to Insight
• Rhys Davids, Thomas (1894), The questions of King Milinda, Part 2, The Clarendon press