ภาษามาดูรา

ภาษามาดูรา (มาดูรา: bhâsa Madhurâ, เปโกน: بۤاسا مادورۤا‎) เป็นภาษาที่ใช้พูดบนเกาะมาดูราและเกาะอื่น ๆ ในประเทศอินโดนีเซีย เช่นเกาะกาเงอัน เกาะซาปูดี และทางตะวันออกของชวาตะวันออก พบในสิงคโปร์ด้วย อยู่ในกลุ่มย่อยซุนดาของภาษากลุ่มมาลาโย-โพลีเนเซียตะวันตก ตระกูลออสโตรนีเซียน เคยเขียนด้วยอักษรชวา ปัจจุบันเขียนด้วยอักษรละติน มีผู้พูด 13,600,000 คนในอินโดนีเซีย (พ.ศ. 2543) ภาษานี้มีรากศัพท์เหมือนกับภาษากาเงอันร้อยละ 75 และเข้าใจกันได้ยาก ภาษานี้มีหลายสำเนียง สำเนียงซูเมอเนิปจัดเป็นสำเนียงมาตรฐาน สำเนียงบังกาลันที่พูดในซูราบายาเป็นสำเนียงที่ใช้ทางการค้ามากที่สุด เป็นสำเนียงที่ใช้ในเมืองและได้รับอิทธิพลจากภาษาอินโดนีเซียมาก และผู้พูดภาษานี้ใช้ภาษาอินโดนีเซียด้วย

ภาษามาดูรา
Bhâsa Madhurâ بۤاسا مادورۤا‎ ꧋ꦧꦱꦩꦢꦸꦫ꧉
ประเทศที่มีการพูด	ประเทศอินโดนีเซีย
ภูมิภาค	เกาะมาดูรา, หมู่เกาะซาปูตี, เกาะชวา, ประเทศสิงคโปร์และประเทศมาเลเซีย (ในฐานะ Boyanese)
ชาติพันธุ์	มาดูรา บาเวอัน
จำนวนผู้พูด	6.7 ล้านคน  (2554)
ตระกูลภาษา	ออสโตรนีเซียน มาลาโย-โพลีเนเซีย มาลาโย-ซุมบาวัน (?) ภาษามาดูรา
ภาษาถิ่น	บาเวอัน บังกาลัน ปาเมอกาซัน ซัมปัง ซาปูดี ซูเมอเนิป
ระบบการเขียน	อักษรละติน อักษรจารากัน อักษรเปโกน
สถานภาพทางการ
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน	จังหวัดชวาตะวันออก (ร่วมกับภาษาชวาและภาษาอินโดนีเซีย)
รหัสภาษา
ISO 639-2	mad
ISO 639-3	mad – มาดูรามาตรฐาน

ภาษามาดูราที่เขียนด้วยอักษรชวา

สัทวิทยา

อักษรโรมันที่ปรากฏในตารางเป็นไปตามอักขรวิธี พ.ศ. 2551

สระ

หน่วยเสียงสระภาษามาดูรา

	หน้า	กลาง	หลัง
			ปากไม่ห่อ	ปากห่อ
ปิด	/i/ ꦆ ⟨i⟩	/ɨ/ ꦆ ⟨e⟩		/u/ ꦈ ⟨u⟩
กลาง	/ɛ/ ꦌ ⟨è⟩	/ə/ ꦄꦼ ⟨e⟩	/ɤ/ ꦄꦼꦴ ⟨â⟩	/ɔ/ ꦎ ⟨o⟩
เปิด		/a/ ꦄ ⟨a⟩

พยัญชนะ

หน่วยเสียงพยัญชนะภาษามาดูรา

		ริมฝีปาก	ฟัน/ ปุ่มเหงือก	ลิ้นม้วน	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน	เส้นเสียง
เสียงนาสิก		/m/ ꦩ ⟨m⟩ ⟨م⟩	/n̪/ ꦤ ⟨n⟩ ⟨ن⟩	/ɳ/ ꦟ ⟨ṇ⟩ ⟨ن⟩	/ɲ/ ꦚ ⟨ny⟩ ⟨ۑ⟩	/ŋ/ ꦔ ⟨ng⟩ ⟨ڠ⟩
เสียงหยุด	ไม่ก้อง	/p/ ꦥ ⟨p⟩ ⟨ڤ⟩	/t̪/ ꦠ ⟨t⟩ ⟨ت⟩	/ʈ/ ꦛ ⟨ṭ⟩ ⟨ڟ⟩	/c/ ꦕ ⟨c⟩ ⟨چ⟩	/k/ ꦏ ⟨k⟩ ⟨ك⟩	/ʔ/ ꦃ ⟨'⟩ ⟨ء⟩
	ก้อง	/b/ ꦧ ⟨b⟩ ⟨ب⟩	/d̪/ ꦢ ⟨d⟩ ⟨د⟩	/ɖ/ ꦣ ⟨ḍ⟩ ⟨ڊ⟩	/ɟ/ ꦗ ⟨j⟩ ⟨ج⟩	/g/ ꦒ ⟨g⟩ ⟨ࢴ⟩
	พ่นลม	/pʰ/ ꦧ ⟨bh⟩ ⟨ب⟩	/t̪ʰ/ ꦢ ⟨dh⟩ ⟨د⟩	/ʈʰ/ ꦣ ⟨ḍh⟩ ⟨ڊ⟩	/cʰ/ ꦗ ⟨jh⟩ ⟨ج⟩	/kʰ/ ꦒ ⟨gh⟩ ⟨ࢴ⟩
เสียงเสียดแทรก			/s/ ꦱ ⟨s⟩ ⟨س⟩				/h/ ꦲ ⟨h⟩ ⟨ه⟩
เสียงรัว			/r/ ꦫ ⟨r⟩ ⟨ر⟩
เสียงเปิด	กลาง				/j/ ꦪ ⟨y⟩ ⟨ي⟩	/w/ ꦮ ⟨w⟩ ⟨و⟩
	ข้างลิ้น		/l/ ꦭ ⟨l⟩ ⟨ل⟩

คำทั่วไป

มาดูรา		อินโดนีเซีย	ไทย
ละติน	Pèghu
lakè’	لاكَيء‎	laki-laki	ชาย
binè’	بِينَيء‎	perempuan	หญิง
iyâ	إيۤا‎	iya	ใช่
enja′	أٓنجاْء‎	tidak	ไม่
aèng [aɛŋ]	أئَيڠ‎	air	น้ำ
arè	أرَي‎	matahari	ดวงอาทิตย์
mata	ماتا‎	mata	ตา
sengko'	سَيڠكَوء‎	aku/saya	ฉัน
bâ'na	بۤاءنا‎	kamu/engkau	คุณ

ตัวเลข

มาดูรา		อินโดนีเซีย	ไทย
ละติน	Pèghu
sèttong	سَيتَّوڠ‎	satu	หนึ่ง
duwâ'	دووۤاء‎	dua	สอง
tello'	تٓلَّوء‎	tiga	สาม
empa'	اۤمڤاء‎	empat	สี่
lèma’	لَيماء‎	lima	ห้า
ennem	اۤنّٓم‎	enam	หก
pètto’	ڤَيتَّوء‎	tujuh	เจ็ด
bâllu’	بۤالّوء‎	delapan	แปด
sanga′	ساڠاء‎	sembilan	เก้า
sapolo	ساڤَولَو‎	sepuluh	สิบ

ตัวอย่างประโยค

จากข้อที่ 1 ของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน

มาดูรา: Sâdhâjâna orèng lahèr mardhika èsarengè dhrâjhât klabân ha'-ha' sè padâ. Sâdhâjâna èparèngè akal sareng nurani bân kodhu areng-sareng akanca kadhi tarètan.

Aksara Pèghu

ساڊۤاجۤانا عَورَيڠ لاهَير مارڊيكا عَيسارۤڠَي ڊ‎رۤاجۤات کلابۤان هاء۲ سَي پادۤا. ساڊۤاجۤانا عَيڤارَيڠَي أکال سارۤڠ نوراني كَوڊو أرۤڠ-سارۤڠ أكانچا كاڊي تارَيتان.‎

ไทย: "มนุษย์ทั้งปวงเกิดมามีอิสระและเสมอภาคกันในศักดิ์ศรี และสิทธิ ต่างในตนมีเหตุผลและมโนธรรม และควรปฏิบัติต่อกันด้วยจิตวิญญาณแห่งภราดรภาพ"

บรรณานุกรม

• Davies, W. D. (2010). A Grammar of Madurese. Berlin: De Gruyter Mouton.
• Kiliaan, H. N. (1897). Madoereesche Spraakkunst (ภาษาดัตช์). Batavia: Landsdrukkerij.

• Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com/.