ฟีเดลีโอ

ฟีเดลีโอ, โอปุสที่ 72 (Fidelio, Op. 72) หรือ ลีโอนอร์ (Leonore) เป็นอุปรากรภาษาเยอรมันความยาว 2 องก์ แต่งโดยลูทวิช ฟัน เบทโฮเฟินในปี ค.ศ. 1805 คำร้องภาษาเยอรมันโดย Joseph Sonnleithner ดัดแปลงจากบทละครต้นฉบับภาษาฝรั่งเศสของ Jean-Nicolas Bouilly ซึ่งเคยถูกนำมาแสดงเป็นอุปรากรภาษาฝรั่งเศส ชื่อ Léonore, ou L’amour conjugal ในปี ค.ศ. 1798 และอุปรากรภาษาอิตาลี ชื่อ Leonora ในปี ค.ศ. 1804 ผลงานชิ้นนี้เป็นอุปรากรเพียงชิ้นเดียวที่เบโทเฟินแต่งขึ้น

Fidelio, Playbill of the Worldpremiere, Vienna, Kärntnertortheater, May 23, 1814

เนื่อเรื่องกล่าวถึงความเสียสละของหญิงสาวชื่อ ลีโอนอร์ (Leonore) ซึ่งสามีของเธอชื่อ ฟลอเรสทาน (Florestan) เป็นนักโทษการเมืองที่ถูกตัดสินจำคุกตลอดชีวิต ลีโอนอร์ปลอมตัวเป็นผู้คุมนักโทษชื่อ ฟีเดลีโอ และแอบเข้าไปช่วยให้สามีของเธอได้รับอิสรภาพ เรื่องราวในเรื่องเกิดขึ้นที่คาบสมุทรไอบีเรีย ในสเปน

อุปรากรเรื่องนี้ออกแสดงครั้งแรกที่โรงละคร Theater an der Wien เวียนนา เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน ค.ศ. 1805 ซึ่งในขณะนั้นตกอยู่ภายใต้การยึดครองของทหารฝรั่งเศสโดยการนำของนโปเลียน โดยในการแสดงครั้งแรกเป็นอุปรากรความยาว 3 องก์ แต่เนื่องจากเนื้อหาเกี่ยวข้องกับการเมือง ต่อมาเบโทเฟินจึงได้ตัดทอนความยาวเหลือเพียง 2 องก์ และแต่งท่อนโอเวอร์เชอร์ขึ้นมาใหม่ ออกแสดงครั้งแรกเมื่อวันที่ 29 มีนาคม และ 10 เมษายน ค.ศ. 1806

ต่อมาในปี ค.ศ. 1814 เบโทเฟินได้ปรับปรุงอุปรากรเรื่องนี้อีกครั้ง ออกแสดงครั้งแรกเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1814 ที่โรงละคร Theater am Kärntnertor เวียนนา

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ฟีเดลีโอ
• โน้ตเพลงเสรีของ Fidelio ที่โครงการห้องสมุดดนตรีนานาชาติ (IMSLP)
• ฟังผลงาน Fidelio - Part 1-4 (Op. 72) ที่ มิวโซเพน
• Detailed description of Beethoven's Fidelio เก็บถาวร 2020-05-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน