พระเจ้านรปติที่ 1 แห่งอังวะ
พระเจ้านรปติที่ 1 แห่งอังวะ (พม่า: နရပတိ (အင်းဝ), ออกเสียง: [nəɹa̰pətḭ]; 7 มิถุนายน 1413 – 24 กรกฎาคม 1468) กษัตริย์ลำดับที่ 10 แห่ง อาณาจักรอังวะ จาก ค.ศ. 1442 ถึง ค.ศ. 1468 พระองค์ขึ้นสืบราชบัลลังก์ภายหลังจากการสวรรคตแบบกะทันหันโดยไร้รัชทายาทของ มังรายกะยอชวาที่ 1 แห่งอังวะ กษัตริย์ลำดับที่ 9 ผู้เป็นพระเชษฐาเมื่อ ค.ศ. 1442
| พระเจ้านรปติที่ 1 แห่งอังวะ နရပတိ (အင်းဝ) | |
|---|---|
| กษัตริย์แห่งอังวะ | |
| ครองราชย์ | 25 เมษายน ค.ศ. 1442 – 24 กรกฎาคม ค.ศ. 1468 |
| ก่อนหน้า | มังรายกะยอชวาที่ 1 แห่งอังวะ |
| ต่อไป | พระเจ้าสีหสุระแห่งอังวะ |
| อุปราชแห่งแปร | |
| ครองราชย์ | ค.ศ. 1429 – 1442 |
| ก่อนหน้า | มังมหาแห่งแปร |
| ถัดไป | มังรายกะยอชวา |
| ประสูติ | 7 มิถุนายน ค.ศ. 1413 วันพุธ ขึ้น 10 ค่ำ ต้นเดือน Waso 775 ME โม่ญี่น |
| สวรรคต | 24 กรกฎาคม ค.ศ. 1468 (55 ปี) วันอาทิตย์ ขึ้น 5 ค่ำ เดือนWagaung 830 ME[1] แปร |
| ชายา | พระนางอตุลสิริมหาราชเทวี[2] |
| พระราชบุตร | โอรสสามองค์และธิดาห้าคน รวมไปถึง: พระเจ้าสีหสุระแห่งอังวะ มังกะยอชวาแห่งแปร พระเจ้าตะโดเมงสอแห่งแปร |
| ราชวงศ์ | โม่ญี่น |
| พระราชบิดา | พระเจ้าโม่ญี่นตะโด้ |
| พระราชมารดา | Shin Myat Hla |
| ศาสนา | พุทธเถรวาท |
พระราชประวัติ แก้
พระเจ้านรปติที่ 1 ประสูติเมื่อวันที่ 7 มิถุนายน ค.ศ. 1413 เป็นพระราชบุตรองค์ที่ 2 จากทั้งหมด 4 พระองค์ของ พระเจ้าโมญีนตะโด กษัตริย์ลำดับที่ 8 ที่ประสูติแต่พระนาง Shin Myat Hla โดยพระเจ้านรปติมีพระเชษฐา 1 พระองค์คือ พระเจ้ามังรายกะยอชวาที่ 1 แห่งอังวะ และพระขนิษฐาอีก 2 พระองค์
อุปราชแห่งเมืองแปร แก้
ใน ค.ศ. 1429 พระองค์ได้รับการสถาปนาจากพระราชบิดาให้เป็นอุปราชแห่งเมืองแปรซึ่งเป็นเมืองสำคัญทางใต้ของอังวะพร้อมกับได้รับพระอิสริยยศเป็น สีหตู ขณะมีพระชนมายุเพียง 16 พรรษาซึ่งพระเจ้านรปติปกครองเมืองแปรต่อมาจนกระทั่งพระราชบิดาเสด็จสวรรคตเมื่อ ค.ศ. 1439 โดยมีพระเชษฐาของพระองค์ซึ่งเป็นรัชทายาทคือ มังรายกะยอชวา ขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมา
ขึ้นสืบราชบัลลังก์ แก้
ในเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1442 พระเจ้ามังรายกะยอชวาที่ 1 เสด็จสวรรคตอย่างกะทันหันซึ่งในเวลานั้นกองทัพอังวะกำลังเดินทางไปล้อมเมืองโมกองเมืองของรัฐชานแห่งโมกอง เมื่อพระเจ้ามังรายกะยอชวาเสด็จสวรรคตบรรดาเสนาบดีแห่งอังวะจึงเสนอพระนามของพระเทวัน (น้องเขย) ของพระเจ้ามังรายกะยอชวาคือ เจ้าชายสีหบดี ซึ่งขณะนั้นกำลังรบติดพันอยู่ที่โมกองกลับมายังอังวะเพื่อขึ้นสืบราชบัลลังก์ แต่เจ้าชายสีหบดีได้ปฏิเสธโดยให้เหตุผลว่าพระองค์ไม่ได้เป็นพระโอรสหรือพระอนุชาของกษัตริย์ผู้ล่วงลับ และเสนอให้เหล่าเสนาบดีไปทูลเชิญพระอนุชาของพระเจ้ามังรายกะยอชวาคือ สีหตู ที่ครองเมืองแปรอยู่แทน เหล่าเสนาบดีจึงไปทูลเชิญ สีหตู แห่งแปรกลับมายังอังวะเพื่อขึ้นสืบราชบัลลังก์โดยได้มีการเถลิงพระนามใหม่ว่า พระเจ้านรปติที่ 1 เมื่อวันที่ 25 เมษายน ค.ศ. 1442
สวรรคต แก้
เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน ค.ศ. 1467 พระเจ้านรปติถูกแทงโดยพระนัดดาซึ่งเกิดจากที่พระองค์เคยตำหนิเรื่องการแอบรักกันกับลูกพี่ลูกน้อง หลังถูกทำร้ายพระเจ้านรปติหลบหนีไปยังเมืองแปรซึ่ง มังกะยอชวา พระโอรสพระองค์หนึ่งปกครองอยู่ พระองค์เสด็จสวรรคตที่นั่นในอีกหนึ่งปีต่อมาเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม ค.ศ. 1468