สมเด็จพระปทุมสุริยวงษ์ราชามหาอุปโยราช หรือ สมเด็จพระอุไทย (ឧទ័យរាជាទី១; 2120-5 มกราคม 2185) เจ้าชายแห่งกัมพูชาซึ่งเป็น ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ระหว่างปี พ.ศ. 2171 ถึง พ.ศ. 2185

สมเด็จพระอุไทย
ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินกัมพูชา
พระมหาอุปราชแห่งกัมพูชา
ครองราชย์พ.ศ. 2161-2170
ผู้สำเร็จราชการพระไชยเชษฐาที่ 2
พระมหาอุปโยราชแห่งกัมพูชา
ครองราชย์พ.ศ. 2170-2185
ผู้สำเร็จราชการพระศรีธรรมราชาที่ 2
พระองค์ทองราชา
พระปทุมราชา
ประสูติพ.ศ. 2120
สวรรคตพ.ศ. 2185
พระนามเต็ม
สมเด็จพระปทุมสุริยวงษ์ราชา
พระนามเดิม
สมเด็จพระอุไทย
ราชวงศ์ราชวงศ์วรมัน
ราชสกุลราชสกุลตระซ็อกประแอม
พระราชบิดาพระบรมราชาที่ 7
พระราชมารดาสมเด็จพระภัควดีสุชาติชาตามหากษัตรี

พระอุไทยเป็นพระราชโอรสองค์เล็กของ พระบรมราชาที่ 7 หรือ พระศรีสุพรรณมาธิราช พระองค์ได้รับการสถาปนาเป็น พระมหาอุปราช (รัชทายาทหรืออุปราช) ในปี พ.ศ. 2161 พระองค์ได้รับการแต่งตั้งเป็น ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทนพระองค์ หลังการเสด็จสวรรคตของ พระไชยเชษฐาที่ 2 ในพระอิสริยยศที่ พระมหาอุปโยราช (ឧភយោរាជ)

พระอุไทยอภิเษกกับอดีตพระคู่หมั้นของ พระศรีธรรมราชาที่ 2 ซึ่งพระศรีธรรมราชาที่ 2 พยายามก่อกบฏต่อสู้กับพระองค์แต่พ่ายแพ้และถูกสำเร็จโทษพร้อมกับอดีตพระคู่หมั้น ในปี พ.ศ. 2174 พระองค์ทองราชา (พญาหนู) พระอนุชาของพระศรีธรรมราชาที่ 2 จึงขึ้นสืบราชบัลลังก์เป็นกษัตริย์องค์ต่อมา พระองค์ทองราชาเสด็จสวรรคตอย่างมีเงื่อนงำในเดือนมิถุนายน ปี พ.ศ. 2183 เจ้าพระยาจันท์ พระราชโอรสของ พระไชยเชษฐาที่ 2 ที่ประสูติแต่พระสนมมีสิทธิที่จะได้ขึ้นเป็นกษัตริย์องค์ต่อไป แต่พระอุไทยก็ได้บีบให้เจ้าพระยาจันท์มอบราชบัลลังก์ให้กับพระโอรสของพระองค์คือ พระปทุมราชา

กับความช่วยเหลือของทหารรับจ้างชาว จาม และ มาเลย์ เจ้าพระยาจันท์ปลงพระชนม์พระอุไทยเมื่อวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2185[1] ในเวลาเดียวกัน พระปทุมราชา เสด็จออกไปล่าสัตว์เจ้าพระยาจันท์ตามไปกุมพระองค์พระปทุมราชาและนำมาสำเร็จโทษที่ อุดงมีชัย และเจ้าพระยาจันท์ได้ขึ้นเสด็จขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมาพระนามว่า สมเด็จพระรามาธิบดี

อ้างอิง แก้

  • Bernard Philippe Groslier avec la collaboration de C.R. Boxer Angkor et le Cambodge au XVIe siècle d'après les sources portugaises et espagnoles, p. 26 Tableau III « Succession d'Ang Chan » P.U.F (Paris) 1958;
  • Chroniques Royales du Cambodge de 1594 à 1677. École française d'Extrême Orient. Paris 1981 ISBN 2855395372
  • Achille Dauphin-Meunier Histoire du Cambodge Presses universitaires de France, Paris 1968 Que sais-je ? n° 916.