พระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร)

พระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร) (22 มิถุนายน พ.ศ. 2415 – 15 ธันวาคม พ.ศ. 2488) ผู้สร้างโรงเรียนเศรษฐบุตรบำเพ็ญและโรงเรียนสตรีเศรษฐบุตรบำเพ็ญ ผู้สร้างโรงแรมปาร์คนายเลิศ และเป็นผู้ริเริ่มรถโดยสารประจำทางในประเทศไทย โดยเปิดบริการรถเมล์นายเลิศ หรือรถเมล์ขาว เมื่อ พ.ศ. 2428 ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาภักดีนรเศรษฐ ถือศักดินา ๑๐๐๐ เมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2468[1]

พระยาภักดีนรเศรษฐ
(เลิศ เศรษฐบุตร)
{{{alt}}}
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด22 มิถุนายน พ.ศ. 2415
บ้านปลายสะพานวัดบพิตรพิมุข ปากคลองโอ่งอ่าง จังหวัดพระนคร
อสัญกรรม15 ธันวาคม พ.ศ. 2488 (73 ปี)
บิดานายชื่น เศรษฐบุตร
มารดานางทิพย์ เศรษฐบุตร
คู่สมรสคุณหญิง สิน เศรษฐบุตร
บุตร-ธิดาท่านผู้หญิง เลอศักดิ์ สมบัติศิริ

ประวัติ แก้

นายเลิศ เศรษฐบุตร เกิดที่บ้านปลายสะพานวัดบพิตรพิมุข ปากคลองโอ่งอ่าง จังหวัดพระนคร เป็นบุตรคนที่ 2 ของนายชื่น และนางทิพย์ เศรษฐบุตร มีพี่ชาย 1 คน คือ มหาอำมาตย์โท พระยานรเนติบัญชากิจ (ลัด เศรษฐบุตร) และน้องสาว 1 คน ชื่อ ละม่อม [2] และเป็นญาติผู้พี่ของพระยาภิรมย์ภักดี (บุญรอด เศรษฐบุตร) และนายสวัสดิ์ เศรษฐบุตร (บิดาของสอ เสถบุตร)[3]

นายเลิศ เป็นที่มาของคำสแลงในสมัยก่อนที่ว่า เลิศสมันเตา ที่แปลว่า วิเศษสุด นายเลิศเคยติดบุหรี่อย่างหนักแต่ต่อมาเลิกได้และเอาเงินที่ประหยัดไปช่วยเหลือนักเขียน [4]

  • สร้างโรงเรียนเศรษฐบุตรบำเพ็ญ , โรงเรียนสตรีเศรษฐบุตรบำเพ็ญ และโรงเรียนวัดหนองจอก (ภักดีนรเศรษฐ)
  • เปิดบริการรถเมล์นายเลิศ หรือรถเมล์ขาว

ยศและบรรดาศักดิ์ แก้

  • 3 ธันวาคม พ.ศ. 2455 นายภักดีนารถ หุ้มแพรผู้ช่วยในกรมมหาดเล็ก ถือศักดินา 300[5]
  • 8 ธันวาคม 2460 – พระภักดีนรเศรษฐ ถือศักดินา 600[6]
  • 12 ธันวาคม พ.ศ. 2460 หุ้มแพร[7]
  • 24 ธันวาคม 2460 – เข้ารับพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์[8]
  • จ่าโท
  • 28 กันยายน พ.ศ. 2461 พันจ่า[9]
  • 23 ธันวาคม พ.ศ. 2462 เรือตรี[10]
  • 27 กุมภาพันธ์ 2467 – เรือโทเสือป่า[11]
  • 19 กันยายน พ.ศ. 2468 จ่าพิเศษ[12]
  • 24 กันยายน พ.ศ. 2468 พระยาภักดีนรเศรษฐ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้

อ้างอิง แก้

  1. พระราชทานบรรดาศักดิ์
  2. ประวัตินายเลิศ เศรษฐบุตร เก็บถาวร 2008-03-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์โรงเรียนเศรษฐบุตรบำเพ็ญ
  3. พิมพวัลคุ์ เสถบุตร, ชีวิตและการต่อสู้ สอ เสถบุตร บุรุษผู้ไม่ยอมก้มหัวให้กับโชคชะตา, สำนักพิมพ์วิชั่น , ISBN 974-88357-6-6
  4. เอนก นาวิกมูล, นึกแล้วว่าต้องอ่าน, นิตยสารสารคดี ฉบับ มกราคม 2548 หน้า 80
  5. พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์
  6. พระราชทานตั้งบรรดาศักดิ์
  7. ประกาศกรมมหาดเล็ก
  8. รายวันพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์
  9. พระราชทานยศเสือป่า
  10. พระราชทานยศนายเสือป่า
  11. พระราชทานยศนายเสือป่า
  12. พระราชทานยศ
  13. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2009-02-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๔๐๔, ๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๕
  14. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๑๐, ๒ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๑
  15. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๔๑ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๔๙๘, ๑ มกราคม ๒๔๖๗