ทฤษฎีแคลอริก

ทฤษฎีแคลอริก (อังกฤษ: Caloric theory) เป็นทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ยุคเก่าซึ่งปัจจุบันใช้การไม่ได้แล้ว ทฤษฎีนี้กล่าวว่า ความร้อน ประกอบด้วยของไหลที่มีชื่อว่า แคลอริก ที่สามารถไหลจากที่ร้อนกว่าไปยังที่เย็นกว่า ข้อสมมุติฐานเดิมคือ แคลอริกเป็นก๊าซซึ่งไม่มีน้ำหนัก และสามารถเคลื่อนที่ผ่านเข้าออกได้ทั้งในของเหลวและของแข็ง ทฤษฎีแคลอริกถูกล้มล้างไปในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 หลังการนำเสนอทฤษฎีของความร้อน แต่ก็ยังคงปรากฏอยู่ในบทความวิทยาศาสตร์อีกมากมายจนกระทั่งถึงปลายคริสตศตวรรณที่ 19

ผู้นำเสนอทฤษฎีแคลอริกคือ อองตวน ลาวัวซิเยร์ (Antoine Lavoisier) ซึ่งเป็นผู้ค้นพบหลักการเผาไหม้ที่อาศัยออกซิเจนในช่วงทศวรรษ 1770 ในบทความเรื่อง "Réflexions sur le phlogistique" (ค.ศ. 1783) ลาวัวซิเยร์เห็นว่า ทฤษฎี phlogiston ขัดแย้งกับผลการทดลองของเขา จึงได้นำเสนอว่ามี "ของไหลบางๆ" ชนิดหนึ่ง ชื่อว่า แคลอริก เป็นตัวแทนของความร้อน ตามทฤษฎีนี้กล่าวว่า ปริมาณของแคลอริกมีค่าคงที่ตลอดทั้งจักรวาล และจะไหลจากที่ร้อนกว่าไปยังที่เย็นกว่าเสมอ

ดูเพิ่ม

• อุณหพลศาสตร์