ถนนอิสรภาพ
ถนนอิสรภาพ (อักษรโรมัน: Thanon Itsaraphap) เป็นถนนสำคัญสายหนึ่งทางฝั่งธนบุรี กรุงเทพมหานคร
| ถนนอิสรภาพ | |
|---|---|
.jpg) ถนนอิสรภาพบริเวณแยกลาดหญ้า | |
| ข้อมูลของเส้นทาง | |
| ความยาว | 4.18 กิโลเมตร (2.60 ไมล์) |
| ทางแยกที่สำคัญ | |
| จาก | ถนนลาดหญ้า ในเขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร |
| |
| ถึง | ถนนรถไฟ / ถนนสุทธาวาส ในเขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร |
ลักษณะ แก้
ถนนอิสรภาพมีลักษณะเป็นถนนขนาด 4 ช่องทางจราจร ไม่มีเกาะกลาง เขตถนนกว้าง 21–23.50 เมตร ระยะทางยาวประมาณ 4.18 กิโลเมตร[1] เริ่มต้นจากสามเหลี่ยมลาดหญ้าซึ่งเป็นจุดตัดกับถนนลาดหญ้าและถนนท่าดินแดงในพื้นที่เขตคลองสาน มุ่งไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ตัดกับถนนประชาธิปกและผ่านแนวคลองวัดน้อยที่ทางแยกบ้านแขก เข้าพื้นที่เขตธนบุรี ผ่านแนวคลองสมเด็จเจ้าพระยา ข้ามสะพานเจริญพาศน์ (คลองบางกอกใหญ่) และเข้าพื้นที่เขตบางกอกใหญ่ ตัดกับถนนวังเดิมที่ทางแยกโพธิ์สามต้น ผ่านแนวคลองวัดอรุณ ข้ามคลองมอญและเข้าพื้นที่เขตบางกอกน้อย เมื่อผ่านกองบัญชาการกองทัพเรือจึงเริ่มโค้งขึ้นไปทางทิศเหนือ ตัดกับซอยอิสรภาพ 39 (วัดดงมูลเหล็ก) และซอยอิสรภาพ 44 (แสงศึกษา) ที่ทางแยกวัดดงมูลเหล็ก ตัดกับถนนพรานนกและถนนวังหลังที่ทางแยกพรานนก ไปสิ้นสุดที่ทางแยกบ้านเนินซึ่งเป็นจุดตัดกับถนนรถไฟและถนนสุทธาวาส
ประวัติ แก้
ถนนอิสรภาพเป็น "ถนนสายที่ 3" ในโครงการตัดและขยายถนน 11 สายในจังหวัดธนบุรีและจังหวัดพระนครเพื่อรองรับการก่อสร้างสะพานปฐมบรมราชานุสรณ์ (สะพานพระพุทธยอดฟ้า) เมื่อปี พ.ศ. 2472 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการจัดซื้อที่ดินและอสังหาริมทรัพย์อย่างอื่น เพื่อตัดและขยายถนนฝั่งจังหวัดธนบุรีและจังหวัดพระนคร พ.ศ. 2473 ได้กำหนดแนวเส้นทางถนนสายที่ 3 ไว้ตั้งแต่ถนนสายที่ 2 (ปัจจุบันคือถนนอรุณอมรินทร์) ที่วัดอมรินทราราม ไปทางทิศตะวันตก เลี้ยวลงมาทางทิศใต้ ซ้อนทับแนวถนนที่มีอยู่แล้วตั้งแต่บริเวณใต้วัดลครทำจนถึงสะพานเจริญพาศน์[2] จากนั้นไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ผ่านถนนสายที่ 1 ที่จัตุรัส (ปัจจุบันคือถนนประชาธิปกและทางแยกบ้านแขก) ไปบรรจบถนนสายที่ 4 (ปัจจุบันคือถนนลาดหญ้า)
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงตั้งชื่อถนนสายต่าง ๆ ในโครงการดังกล่าวถวาย สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงแบ่งถนนสายที่ 3 ออกเป็น 2 ช่วง ช่วงแรกตั้งแต่วัดอมรินทรารามถึงโค้งบ้านเนินค่ายหลวง ทรงตั้งชื่อถวายว่า "ถนนปากพิง" เพื่อเป็นอนุสรณ์ถึงมหาชัยเมื่อปี พ.ศ. 2328 คราวที่สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์ ทรงนำกองทัพไทยตีกองทัพพม่าแตกที่ปากพิง ริมแม่น้ำน่าน[3] อย่างไรก็ตาม ชื่อถนนปากพิงไม่มีการนำมาใช้จริง โดยถนนช่วงดังกล่าวน่าจะเป็นถนนสายเดียวกับถนนรถไฟในปัจจุบัน[4] ส่วนช่วงที่ 2 ตั้งแต่โค้งบ้านเนินค่ายหลวงถึงถนนสายที่ 4 ทรงเสนอชื่อ "ถนนเจ้ากรุงธน" และ "ถนนธนราช" เพื่อเป็นการแสดงว่าราชวงศ์จักรีนับถือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช[5] เมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชวินิจฉัยแล้วได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อถนนช่วงนี้ว่า ถนนเจ้ากรุงธน[5]
อย่างไรก็ตาม ถนนเจ้ากรุงธนเพิ่งมาสร้างเสร็จตลอดทั้งสายในสมัยหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ซึ่งสภาพบ้านเมืองได้เปลี่ยนแปลงไปจากแต่ก่อน ประกอบกับทางราชการมีโครงการจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ณ กลางวงเวียนใหญ่ และได้เปลี่ยนชื่อ (โครงการ) ถนนประชาธิปกตัดใหม่เป็น "ถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน" เพื่อให้เกี่ยวเนื่องกับพระบรมราชานุสาวรีย์ ทำให้ชื่อถนนเจ้ากรุงธนมีความหมายพ้องกับชื่อถนนดังกล่าว ทางราชการจึงเห็นสมควรให้เปลี่ยนชื่อถนนเจ้ากรุงธนเป็น ถนนอิสรภาพ เพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชผู้ทรงกอบกู้อิสรภาพของชาติไทยและทรงสถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานี และเพื่อเป็นอนุสรณ์ทางประวัติศาสตร์แก่ชนรุ่นหลัง[6] โดยทำพิธีเปิดถนนสายนี้พร้อมกับถนนพรานนก (เปลี่ยนชื่อมาจากถนนวังหลัง) เมื่อวันที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2482[6] ภายหลังได้มีการตัดถนนระยะสั้น ๆ ต่อจากโค้งบ้านเนินค่ายหลวงไปถึงบริเวณทางรถไฟสายใต้
ทางแยกสำคัญ แก้
| จังหวัด | กม.ที่ | ชื่อจุดตัด | ซ้าย | ขวา | |
|---|---|---|---|---|---|
.svg){kind=small} ลาดหญ้า–บ้านเนิน (ถนนอิสรภาพ)
| |||||
| กรุงเทพมหานคร | 0+000 | แยกลาดหญ้า | เชื่อมต่อจาก:  ถนนลาดหญ้า
| ||
| ถนนท่าดินแดง ไปถนนลาดหญ้า | ถนนท่าดินแดง ไปท่าดินแดง | ||||
| แยกบ้านแขก | ถนนประชาธิปก ไปวงเวียนใหญ่ | ถนนประชาธิปก ไปสะพานพระปกเกล้า | |||
| สะพานเจริญพาศน์ ข้ามคลองบางกอกใหญ่ | |||||
| แยกโพธิ์สามต้น | ไม่มี | ถนนวังเดิม ไปถนนอรุณอมรินทร์ | |||
| สะพาน ข้ามคลองมอญ | |||||
| แยกวัดดงมูลเหล็ก | ซอยอิสรภาพ 39 ไปถนนจรัญสนิทวงศ์ | ซอยอิสรภาพ 44 ไปถนนอรุณอมรินทร์ | |||
| แยกพรานนก | ถนนพรานนก ไปถนนกาญจนาภิเษก | ถนนวังหลัง ไปศิริราช | |||
| แยกบ้านเนิน | เชื่อมต่อจาก: ถนนรถไฟ จากศิริราช, สถานีธนบุรี | ||||
| ตรงไป: ถนนสุทธาวาส ไปถนนจรัญสนิทวงศ์ | |||||
| สะพาน กำลังก่อสร้างหรือโครงการในอนาคต | |||||
สถานที่สำคัญ แก้
- กองบัญชาการกองทัพเรือ พื้นที่วังนันทอุทยาน
- ฐานทัพเรือกรุงเทพ
- มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี
- สถานีอิสรภาพ ของรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล
เชิงอรรถและอ้างอิง แก้
- ↑ กองนโยบายและแผนงาน. สำนักผังเมือง. กรุงเทพมหานคร. รายงานการศึกษา เรื่อง โครงข่ายถนนและทางพิเศษในเขตกรุงเทพมหานคร. [ม.ป.ท.], 2551.
- ↑ แนวถนนช่วงดังกล่าวปรากฏอยู่ในแผนที่กรุงเทพฯ ตอนใน ฉบับปี พ.ศ. 2453 ซึ่งเป็นช่วงรอยต่อระหว่างรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว; กรมแผนที่ทหาร. กองบัญชาการทหารสูงสุด. แผนที่กรุงเทพฯ พ.ศ. 2431-2474 = Maps of Bangkok, A.D. 1888-1931. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: กรมแผนที่ทหาร, 2542.
- ↑ ปัจจุบันบริเวณปากพิงอยู่ในท้องที่ตำบลงิ้วงามและตำบลวังน้ำคู้ ทางตอนใต้ของอำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
- ↑ พจนานุกรมวิสามานยนามไทย : วัด วัง ถนน สะพาน ป้อม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ระบุว่าถนนปากพิงคือ "แนวถนนอิสรภาพส่วนที่หักเลี้ยวตัดตรงไปถึงวัดอมรินทราราม กรุงเทพมหานคร"; กนกวลี ชูชัยยะ. พจนานุกรมวิสามานยนามไทย : วัด วัง ถนน สะพาน ป้อม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2548, หน้า 187.
- ↑ 5.0 5.1 กนกวลี ชูชัยยะ. พจนานุกรมวิสามานยนามไทย : วัด วัง ถนน สะพาน ป้อม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2548, หน้า 56.
- ↑ 6.0 6.1 สำนักงานปกครองและทะเบียน. สำนักปลัดกรุงเทพมหานคร. "โปรแกรมจัดทำข้อมูลถนน ตรอก ซอย วงเวียน ทางแยก คลอง สะพาน และสถานที่สำคัญในเขตกรุงเทพมหานคร." [โปรแกรมประยุกต์]. [ม.ป.ป.]. สืบค้น 20 สิงหาคม 2559.
 | บทความการเดินทาง การคมนาคม และการขนส่งนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |