ตะพาบสวน
ตะพาบสวน
ส่วนหัวของตะพาบขนาดเล็กที่มีจุดสีเหลืองกระจายไปรอบตัว
สถานะการอนุรักษ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Animalia
ไฟลัม: Chordata
ชั้น: Reptilia
อันดับ: Testudines
วงศ์: Trionychidae
สกุล: Amyda
สปีชีส์: A.  cartilaginea
ชื่อทวินาม
Amyda cartilaginea
(Boddaert, 1770)
ชื่อพ้อง
ชื่อพ้อง
  • Testudo cartilaginea Boddaert, 1770
  • Trionyx cartilagineus (Boddaert, 1770)
  • Trionyx ephippium Theobald, 1875
  • Trionyx nakornsrithammarajensis Nutaphand, 1979
  • Trionyx ornatus Gray, 1861
  • Trionyx phayrei Theobald, 1868

ตะพาบสวน, ตะพาบธรรมดา หรือ ตะพาบไทย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Amyda cartilaginea) เป็นตะพาบชนิดหนึ่ง เป็นตะพาบชนิดที่พบได้บ่อยและทั่วไปที่สุดในประเทศไทย นอกจากนั้นยังพบในประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ลาว, เวียดนาม, กัมพูชา, พม่า, สิงคโปร์, มาเลเซีย, บรูไน, อินโดนีเซีย

จัดเป็นตะพาบเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Amyda ที่ยังคงดำรงเผ่าพันธุ์อยู่จนถึงปัจจุบัน[2]

มีลักษณะสีกระดองสีเขียว ใต้ท้องสีขาว ขนาดกระดองเมื่อโตเต็มที่ประมาณ 75 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 35 กิโลกรัม โดยมีบันทึกว่ามีน้ำหนักสูงสุดถึง 40 กิโลกรัมที่เวียดนาม[3] เมื่อยังเล็กกระดองมีสีเทาเข้มหรือเกือบดำ และมีจุดสีเหลืองเล็ก ๆ ประปรายทั้งกระดอง บนกระดองยังมีลายคล้ายดาว 4 - 5 แห่ง ท้องมีสีขาว มีขนาดเล็กและอ่อนนุ่ม

พบได้ทั่วไปในทุกภาค ในแม่น้ำลำคลองและในท้องร่องสวน ในภาษาอีสานเรียกว่า "ปลาฝา" (Amyda ornata)

สถานภาพปัจจุบัน หาได้น้อยมาก ได้ถูกจัดให้เป็นสัตว์น้ำคุ้มครองตามประกาศของกรมประมง และถูกเลี้ยงเป็นสัตว์เศรษฐกิจ ที่ผู้คนโดยเฉพาะคนจีนนิยมบริโภคมาก เนื่องจากเชื่อว่าเป็นอาหารที่บำรุงร่างกาย แต่การเลี้ยงตะพาบสวนนั้นยังให้ผลผลิตไม่ดีสู้ ตะพาบไต้หวันไม่ได้ เนื่องจากโตช้ากว่า

นอกจากนี้แล้วยังนิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงสวยงามเพื่อความเพลิดเพลิน โดยเฉพาะในตัวที่มีจุดกระเหลืองเป็นจำนวนมาก จะถูกเรียกว่า "ตะพาบข้าวตอก" หรือ "ตะพาบดาว" ซึ่งอาจจะมีจุดเหลืองเหล่านี้จวบจนโตโดยไม่หายไป ซึ่งตะพาบที่มีลักษณะเช่นนี้ จะถูกเรียกชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Trionyx nakornsrithammarajensis (วิโรจน์, 1979) ซึ่งมีรายงานว่าพบในภาคใต้ของไทย เช่นที่ จังหวัดนครศรีธรรมราช[4][5]

ดูเพิ่ม แก้

อ้างอิง แก้

  1. Asian Turtle Trade Working Group 2000. Amyda cartilaginea. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 9 July 2007.
  2. Fritz, Uwe, and Peter Havaš. 2007. Checklist of Chelonians of the World. Vertebrate Zoology 57 (2): 149-368. (Amyda, p. 303.)
  3. [https://web.archive.org/web/20101207093723/http://www.manager.co.th/IndoChina/ViewNews.aspx?NewsID=9530000171611 เก็บถาวร 2010-12-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เวียดเจอตะพาบยักษ์ เชื่ออายุ 30 ปี หนัก 25 กก.จากผู้จัดการออนไลน์]
  4. จากเว็บไซต์กรมประมง
  5. ใครรู้จักตะพาบข้าวตอกบ้างครับ[ลิงก์เสีย]

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

  ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Amyda cartilaginea ที่วิกิสปีชีส์