ฉนวนกาซา

บทความนี้เกี่ยวกับดินแดน สำหรับเมืองที่เป็นส่วนหนึ่งของดินแดนนี้ ดูที่ นครกาซา สำหรับความหมายอื่น ดูที่ กาซา

ฉนวนกาซา (อังกฤษ: Gaza Strip; อาหรับ: قِطَاعُ غَزَّةَ, [qi.tˤaːʕ ɣaz.zah]; ฮีบรู: רצועת עזה, [r'tsu'at 'áza]) เรียกสั้น ๆ ว่า กาซา เป็นดินแดนแทรกของปาเลสไตน์ที่ชายฝั่งตะวันออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน มีชายแดนทางตะวันตกเฉียงใต้ติดกับอียิปต์ และทางตะวันออกกับเหนือติดกับอิสราเอล ฉนวนกาซากับเวสต์แบงก์เป็นดินแดนที่อ้างสิทธิ์โดยรัฐปาเลสไตน์โดยนิตินัย

ฉนวนกาซา قِطَاعُ غَزَّةَ Qiṭāʿu Ġazzah
ธงชาติปาเลสไตน์
สถานะ	ภายใต้องค์การบริหารแห่งชาติปาเลสไตน์ตามข้อตกลงออสโล บริหารโดยฮามาสโดยพฤตินัยตั้งแต่เดือนกรกฎาคม ค.ศ. 2007 อ้างสิทธิ์โดยรัฐปาเลสไตน์a
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	นครกาซา 31°31′N 34°27′E
ภาษาราชการ	อาหรับ
กลุ่มชาติพันธุ์	ชาวปาเลสไตน์
พื้นที่
• รวม	365 ตารางกิโลเมตร (141 ตารางไมล์)
ประชากร
• 2020 ประมาณ	2,047,969
• ความหนาแน่น	5,046 ต่อตารางกิโลเมตร (13,069.1 ต่อตารางไมล์)
สกุลเงิน	เชเกลใหม่อิสราเอลb (ILS) (ดูเพิ่มที่ปอนด์ปาเลสไตน์)
เขตเวลา	UTC+2 (เวลามาตรฐานปาเลสไตน์)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC+3 (เวลาออมแสงปาเลสไตน์)
รหัสโทรศัพท์	+970
รหัส ISO 3166	PS
มีรัฐสมาชิกของสหประชาชาติ 138 ประเทศกับสันตะสำนักที่ยอมรับรัฐปาเลสไตน์ ใช้ตั้งแต่ ค.ศ. 1986; ในประเทศอิสราเอล ใช้แทนที่เชเกลเก่าอิสราเอล (1980–1985) และลีราอิสราเอล (1967–1980)

ดินแดนนี้มีความยาว 41 กิโลเมตร (25 ไมล์) กว้าง 6 ถึง 12 กิโลเมตร (3.7 ถึง 7.5 ไมล์) และมีพื้นที่รวม 365 ตารางกิโลเมตร (141 ตารางไมล์) ซึ่งมีประชากรชาวปาเลสไตน์ประมาณ 1.85 ล้านคน ในพื้นที่ 362 ตารางกิโลเมตร ทำให้เป็นพื้นที่ที่มีประชากรหนาแน่นมากเป็นอันดับ 3 ของโลก กาซามีอัตราการเติบโตของประชากรรายปีที่ 2.91% (ประมาณ ค.ศ. 2014) ซึ่งอยู่ในอันดับที่ 13 ของโลก และมักระบุว่าแออัดเกินไป

ปัจจุบันยังไม่มีชาติใดให้การรับรองฉนวนกาซาว่าเป็นดินแดนที่มีอำนาจอธิปไตยเป็นของตนเอง บางส่วนได้ถือว่าฉนวนกาซาเป็นดินแดนภายใต้การปกครองของอิสราเอล ซึ่งอิสราเอลได้ให้การปฏิเสธหลังจากถอนทหารไปเมื่อ ค.ศ. 2005 อย่างไรก็ตามอิสราเอลได้ควบคุมการเข้าออกฉนวนกาซาทั้งทางน้ำและทางอากาศ

ภูมิศาสตร์

ในทางภูมิศาสตร์ ฉนวนกาซาถือเป็นดินแดนของปาเลสไตน์ โดยมีอาณาเขตทางตะวันตกเฉียงใต้เป็นความยาวประมาณ 11 กิโลเมตรติดกับประเทศอียิปต์ ทางเหนือและตะวันออกติดกับประเทศอิสราเอลเป็นระยะทางราว 51 กิโลเมตร ทางตะวันตกติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เป็นระยะทางชายฝั่งประมาณ 41 กิโลเมตร

สภาพภูมิอากาศในบริเวณนี้มีความชื้นในอากาศต่ำ และมีช่วงฤดูหนาวที่ค่อนข้างอุ่น และฤดูร้อนอาจจะส่งผลรุนแรงถึงวิกฤตการณ์ภัยแล้งได้ ด้านทรัพยากรณ์ธรรมชาติ รวมถึงพื้นแผ่นดินอันอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก (ประมาณ 1 ใน 3 ของพื้นที่ทั้งหมด) และไม่นานนี้ได้มีการขุดพบก๊าซธรรมชาติด้วย

ประวัติศาสตร์

พรมแดนของฉนวนกาซาถูกแบ่งโดยกองกำลังป้องกันอิสราเอลและอียิปต์หลังจากสงครามอาหรับ-อิสราเอล ค.ศ. 1948 ซึ่งส่งผลทีหลังให้สหราชอาณาจักรเลิกการครอบครองปาเลสไตน์ หลังจากนั้นฉนวนกาซาถูกปกครองโดยอียิปต์ (อิสราเอลได้ครอบครองเป็นเวลาสั้นๆ คือ 4 เดือน ในช่วงวิกฤตการณ์คลองสุเอซ) แต่เมื่ออิสราเอลชนะสงครามหกวัน ใน ค.ศ. 1967 ฉนวนกาซาเป็นหนึ่งในดินแดนที่อียิปต์เสียให้อิสราเอล

ค.ศ. 1993 อิสราเอลและปาเลสไตน์ได้ตกลงกันเซ็นสนธิสัญญาออสโล ซึ่งมีใจความว่าอนุญาตให้ชาวปาเลสไตน์มีอำนาจในการปกครองตัวเอง (อย่างจำกัด) ในเขตฉนวนกาซา ใน ค.ศ. 2005 ภายใต้การนำของประธานาธิบดีอาเรียล ชารอน อิสราเอลได้ดำเนินการถอนทหารและประชาชนชาวอิสราเอล ที่อาศัยอยู่ในฉนวนกาซาทั้งหมด ซึ่งหมายถึงการหมดอำนาจปกครองของอิสราเอลที่ยาวนานมาถึง 36 ปี

ปัจจุบันอิสราเอลยังควบคุมการเข้าออกฉนวนกาซาจากภายนอก ส่วนสถานะทางการเมืองระหว่างประเทศของฉนวนกาซายังไม่ได้ข้อยุติ โดยสามารถมองได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนของชาวปาเลสไตน์ ในวันที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 มีชาวปาเลสไตน์ เสียชีวิต 55 คน จากการประท้วงครั้งใหญ่

ดูเพิ่ม

• เวสต์แบงก์
• ปาเลสไตน์

แหล่งข้อมูลอื่น

• ฉนวนกาซา. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• ฉนวนกาซาในกูเกิล แผนที่