จิตรกรรมสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาแบบดัตช์และเฟลมิช


สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาแบบดัตช์และเฟลมิช
"พระเยซูแบกกางเขน" (ค.ศ. 1498)
โดยฮีเยโรนีมึส โบส
ประวัติศาสตร์ของจิตรกรรม
ของเนเธอร์แลนด์และเฟลมิช
เนเธอร์แลนด์เริ่มแรก  (ค.ศ. 1400-1500)
เรอแนซ็องส์แบบดัตช์และเฟลมิช  (ค.ศ. 1500-84)
ยุคทองของเนเธอร์แลนด์  (ค.ศ. 1584-1702)
บาโรกแบบเฟลมิช  (ค.ศ. 1585-1700)
รายชื่อจิตรกรชาวดัตช์
รายชื่อจิตรกรชาวเฟลมิช

จิตรกรรมสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาแบบดัตช์และเฟลมิช (อังกฤษ: Dutch and Flemish Renaissance painting) เป็นจิตรกรรมของคริสต์ศตวรรษที่ 16 เป็นศิลปะที่โต้ตอบศิลปะสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาแบบอิตาลีของกลุ่มประเทศแผ่นดินต่ำ ศิลปินกลุ่มนี้ที่เริ่มจากจิตรกรจริตนิยมแอนต์เวิร์ป และฮีเยโรนีมึส โบส เมื่อต้นคริสต์ศตวรรษจนถึงปลายสมัยจิตรกรจริตนิยม เช่น ฟรันส์ โฟลริส (Frans Floris) และกาเริล ฟัน มันเดอร์ (Karel van Mander) ในตอนปลาย ซึ่งเป็นศิลปะที่วิวัฒนาการมาจากการเขียนแบบใหม่ในอิตาลีและงานเขียนแบบท้องถิ่นของจิตรกรสมัยเนเธอร์แลนด์เริ่มแรก แอนต์เวิร์ปกลายเป็นเมืองศูนย์กลางของศิลปะในบริเวณนั้น จิตรกรหลายคนทำงานให้กับราชสำนักในยุโรปรวมทั้งฮีเยโรนีมึส โบส ผู้ที่มีลักษณะการเขียนที่เป็นที่เลื่องลือ, ยัน มาบูซ (Jan Mabuse), มาร์เติน ฟัน เฮมสแกร์ก (Maarten van Heemskerck), ฟรันส์ โฟลริส (Frans Floris) ต่างก็มีบทบาทในการนำแบบการวาดของอิตาลีเข้ามาผสมกับลักษณะการเขียนของตนเอง

นอกจากนั้นจิตรกรดัตช์และเฟลมิชก็ยังมีบทบาทในการริเริ่มหัวข้อการวาดใหม่ เช่น จิตรกรรมภูมิทัศน์ จิตรกรรมชีวิตประจำวัน ตัวอย่างเช่นงานเขียนของโยอาคิม ปาตีนีร์ (Joachim Patinir) ที่มีบทบาทสำคัญในการวิวัฒนาการการเขียนจิตรกรรมภูมิทัศน์ ขณะเดียวกับที่ปีเตอร์ เบรอเคิล (ผู้พ่อ) และปีเตอร์ อาร์ตเซิน (Pieter Aertsen) ช่วยทำให้จิตรกรรมชีวิตประจำวันเป็นที่นิยมกันอย่างแพร่หลาย

วิวัฒนาการ แก้

อิทธิพลของสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาในอิตาลีเริ่มปรากฏในจิตรกรรมเนเธอร์แลนด์เริ่มแรก ราว ค.ศ. 1500 แต่ก็ยังลักษณะการเขียนเดิมอยู่เป็นอันมาก ลัทธิจริตนิยมแบบแอนต์เวิร์ปเป็นคำที่ใช้เรียกจิตรกรที่แสดงอิทธิพลของงานเขียนอิตาลี แต่โดยทั่วไปแล้วยังคงเขียนในลักษณะและหัวเรื่องของจิตรกรสำคัญ ๆ ก่อนหน้านั้นของเนเธอร์แลนด์เอง ฮีเยโรนีมึส โบส เป็นศิลปินที่ไม่เหมือนผู้ใด งานของเขามีลักษณะแปลก เต็มไปด้วยภาพจินตนาการที่นอกกรอบของเหตุผลและยากที่จะตีความหมาย[1] แต่ที่น่าประหลาดใจคือมีลักษณะราวกับเป็นศิลปะสมัยใหม่ที่เขียนเกี่ยวกับโลกของความฝันที่มีความเกี่ยวพันกับศิลปะกอทิกมากกว่าที่จะเป็นลักษณะของศิลปะสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาแบบอิตาลี แต่ภาพพิมพ์จากเวนิสในช่วงเดียวกันก็มีลักษณะบางส่วนที่คล้ายกับงานของโบส จิตรกรยุคโรมันนิยม (Romanism) เป็นจิตรกรกลุ่มต่อมาที่รับอิทธิพลจากอิตาลีอย่างเต็มที่

 
"ภูมิทัศน์และอิคารัสปีกหัก‎" (Landscape with the Fall of Icarus) ปัจจุบันเชื่อกันว่าเป็นงานเลียนแบบปีเตอร์ เบรอเคิล (ผู้พ่อ)

หลังจากปี ค.ศ. 1550 จิตรกรดัตช์และเฟลมิชก็เริ่มแสดงความสนใจในความงามธรรมชาติมากขึ้น ซึ่งนำไปสู่ลักษณะการเขียนที่รวมปัจจัยบางอย่างของศิลปะสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา แต่ก็เป็นลักษณะที่ต่างจากศิลปะสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาที่สละสลวยและเบาของอิตาลี [2] และเป็นการปูทางโดยตรงไปสู่งานของจิตรกรเฟลมิชและดัตช์สมัยบาโรกคนสำคัญ ๆ เป็นงานในหัวข้อภูมิทัศน์ ภาพนิ่ง และภาพชีวิตประจำวัน[1].

วิวัฒนาการนี้จะเห็นได้จากงานของโยอาคิม ปาตีนีร์ และปีเตอร์ อาร์ตเซิน แต่จิตรกรที่สำคัญที่สุดเห็นจะเป็นปีเตอร์ เบรอเคิล (ผู้พ่อ) ผู้มีชื่อเสียงในการวาดภาพธรรมชาติและชีวิตประจำวัน ผู้เลือกที่จะวาดภาพชาวบ้านแทนที่จะวาดเจ้าขุนมูลนาย

"ภูมิทัศน์และอิคารัสปีกหัก‎" ที่ปัจจุบันเชื่อกันว่าเป็นงานเลียนแบบของเบรอเคิล แม้ว่าจะเป็นงานที่ไม่เหมือนงานของผู้ใดรวมลักษณะการเขียนหลายอย่างของสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาตอนเหนือ และเป็นนัยที่แสดงความสนใจใตหัวข้อการวาดของตำนานโบราณ (ตำนานเกี่ยวกับเทพอิคารัส) แต่อิคารัสในภาพนี้ซ่อนอยู่ในฉากหลัง ตัวเอกของภาพคือธรรมชาติและผู้ที่เด่นที่สุดในภาพคือชาวนาผู้ที่มิได้มองขึ้นไปดูเมื่ออิคารัสตกจากฟ้า ซึ่งเป็นลักษณะของการต่อต้านวีรบุรุษ น่าขัน และบางครั้งก็อัปลักษณ์[2]

จิตรกร แก้

 
"นรก" แผงขวาจากภาพแผง "สวนสำราญ" (The Garden of Earthly Delights) โดย ฮีเยโรนีมึส โบส
 
"Cornelis Aerentsz van der Dussen" โดยยัน ฟัน สโกเริล (Jan van Scorel) (ราว ค.ศ. 1535)

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 Janson, H.W. (1997). History of Art (5th, rev. ed.). New York: Harry N. Abrams, Inc. ISBN 0-8109-3442-6. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)
  2. 2.0 2.1 Heughebaert, H. (1998). Artistieke opvoeding. Wommelgem, Belgium: Den Gulden Engel bvba. ISBN 90-5035-222-7. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)

ระเบียงภาพ แก้