ข้าวโพดคั่ว หรือ พ็อปคอร์น (อังกฤษ: popcorn) หรือ ตอกคง ในภาษาไทยถิ่นใต้[1] เป็นอาหารว่างอย่างหนึ่ง ผลิตจากเมล็ดข้าวโพด ปัจจุบันเป็นที่รู้จักกันทั่วไปในหลายชนชาติ ต้นกำเนิดข้าวโพดคั่วนั้นอยู่ในดินแดนของอินเดียแดงในทวีปอเมริกา ตั้งแต่เมื่อประมาณ 5,600 ปีที่ผ่านมา[2]

ข้าวโพดคั่วเคลือบคาราเมล

นักโบราณคดีพบหลักฐานเกี่ยวกับข้าวโพดคั่วในซากเมืองโบราณหลายแห่ง เช่น เมืองอินคาทางอเมริกาใต้ เมืองมายาในอเมริกากลาง และเมืองอัซเตกในเม็กซิโก ต่างพบการใช้ข้าวโพดจำนวนมากมาเป็นเวลานานก่อนสมัยที่คริสโตเฟอร์ โคลัมบัสมาเยือนโลกใหม่ ข้าวโพดที่คั่วจนพองขาวแล้วชาวอินเดียแดงในอเมริกาเหนือจะนำมารับประทาน และร้อยสายด้วยหญ้า ทำเป็นเครื่องประดับสำหรับหัวหน้าเผ่าหรือนักรบ รูปเคารพเทพเจ้าฝนของชาวอัซเตก และเทพเจ้าข้าวโพด บางครั้งก็ประดับด้วยข้าวโพด และในบางแห่งของเม็กซิโกในปัจจุบันวันนี้ บางครั้งก็มีการใช้พวงข้าวโพดคั่วประดับเทวรูป

เมื่อนักล่าอาณานิคมชาวอังกฤษสมัยแรก ๆ ได้จัดงานขอบคุณพระเจ้าครั้งแรกขึ้น ชาวอินเดียแดงนามว่า เควเดอควีนา ได้นำอาหารมาในงานเลี้ยง นั่นคือข้าวโพดคั่ว ใส่ถุงหนังกวางขนาดใหญ่ ผู้เข้าร่วมในงานได้ ซึ่งต่อมาก็กลายเป็นส่วนสำคัญและเป็นเอกลักษณ์ในวิถีชีวิตแบบอเมริกา

ข้าวโพดคั่วอินเดียแดง แก้

 
เครื่องผลิตข้าวโพดคั่วในรถเข็นริมถนนปี 1880 ณ เมืองชิคาโก, รัฐอิลลินอย, สหรัฐอเมริกา

ชาวอินคาจะใช้หม้อดินปั้นเป็นพิเศษสำหรับคั่วข้าวโพด (ภาชนะพบได้ในซากปรักหักพังสมัยโบราณของอเมริกาใต้) โดยฝังหม้อในทรายที่ร้อนจัด โรยเมล็ดข้าวโพดลงไป แล้วปิดฝา หรือใช้หม้ออีกใบมาครอบ ความร้อนจากทรายจะทำให้ข้าวโพดแตก กลายเป็นข้าวโพดคั่วได้[3]

ข้าวโพดและข้าวโพดคั่วค่อย ๆ ปรากฏแพร่หลายไปทั่วสหรัฐอเมริกาในฐานะพืชเกษตรกรรมทั่วไป[4][5] และเริ่มปรากฏความสำคัญจนถือเป็นพืชเกษตรกรรมในตลาด เมื่อราว ค.ศ. 1890 นี้เอง ซึ่งมีความนิยมสูง และเริ่มผลิตในเชิงการค้า โดยมีการผลิตเครื่องทำข้าวโพดคั่วขนาดมหึมา ใช้เตาน้ำมันเบนซิน กลายเป็นอุปกรณ์ที่คุ้นตาในงานแห่และงานเทศกาล และเมื่อในปี ค.ศ. 1893[6] ในงานแสดงสินค้าโลกที่ชิคาโก[7] ก็มีการผลิตข้าวโพดคั่วแบบใหม่ เรียกว่า เครเกอร์แจ็ค (Cracker Jack) อันเป็นส่วนผสมของข้าวโพดคั่ว น้ำอ้อย และถั่วลิสง

ข้าวโพดคั่วในโรงภาพยนตร์ แก้

 
การจำหน่ายข้าวโพดคั่วในโรงภาพยนตร์

จากความเติบโตของธุรกิจภาพยนตร์เมื่อต้นคริสต์ศตวรรษที่ยี่สิบ[8][9] และการเปิดโรงภาพยนตร์จำนวนนับไม่ถ้วน ทำให้ข้าวโพดคั่วกลายเป็นส่วนหนึ่งของความบันเทิงแบบใหม่ ในช่วงต้น เครื่องผลิตข้าวโพดคั่วมักจะอยู่นอกโรงภาพยนตร์ ผู้ควบคุมเครื่องมักจะต้องเช่าสถานที่จากเจ้าของโรงภาพยนตร์ สมัยที่เป็นหนังเงียบ บางครั้งมีเสียงดนตรีคลอ ในช่วงบรรเลงดนตรีนั้น ยังมีเสียงกรุบกรับของผู้ชมที่สนุกกับข้าวโพดคั่วพอ ๆ กับความสนุกกับภาพยนตร์

เครื่องผลิตข้าวโพดคั่วแบบไฟฟ้าเสร็จสมบูรณ์และนำออกจำหน่ายประมาณปี ค.ศ. 1925 เป็นเครื่องแก้วมันวาวและเครื่องไฟฟ้าสีโครเมียม ทำให้ข้าวโพดคั่วได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นไปอีก

มีสถิติว่า ในปี ค.ศ. 1922 สหรัฐอเมริกาเพาะปลูกข้าวโพดสำหรับใช้ทำข้าวโพดคั่วประมาณ 15,000 เอเคอร์ เมื่อมีเครื่องผลิตข้าวโพดคั่วแบบไฟฟ้า ข้าวโพดคั่วนำรายได้มาสู่ผู้ปลูกพอสมควร จนได้รับสมญานามว่า "ทิวทองแห่งท้องทุ่ง" (prairie gold) และเมื่อปี ค.ศ. 1967 ผลผลิตต่อปีของข้าวโพดมีค่าประมาณ 432 ล้านปอนด์ รัฐอินเดียนา, ไอโอวา, อิลลินอยส์, โอไฮโอ, และเคนทักกี เป็นผู้นำในการผลิตข้าวโพดคั่วของสหรัฐอเมริกา

เมื่อต้นคริสต์ทศวรรษ 1950 เมื่อโทรทัศน์แพร่หลายมากขึ้น ข้าวโพดคั่วไม่ได้นิยมรับประทานเฉพาะในโรงภาพยนตร์เท่านั้น แต่ยังแพร่หลายไปรับประทานกันหน้าจอโทรทัศน์ และเริ่มมีการโฆษณาข้าวโพดคั่วในช่วงโฆษณาของรายการ ในบางพื้นที่มีข้าวโพดคั่วขายในห่อฟอยล์ ซึ่งใช้คั่วแล้วทิ้งได้

กลไกเบื้องหลังข้าวโพดคั่ว แก้

กลไกเบื้องหลังข้าวโพดคั่ว ก็คือ เมล็ดข้าวโพดนั้นมีความชื้นอยู่ภายใน เมื่อได้รับความร้อน จะเกิดไอน้ำขึ้นภายในเมล็ด และเกิดแรงดันผลักให้เมล็ดแตกบานออก แรงดันในฉับพลันนั้นก็ดันเมล็ดภายในออกมา

วิธีการคั่วข้าวโพดมีอยู่สองวิธี คือคั่วแห้ง และคั่วเปียก

  • วิธีคั่วแห้ง ทำได้โดยนำข้าวโพดใส่ตะกร้าสานแล้วเขย่าเหนือถ่านหินร้อน กระทั่งเมล็ดเต้นและแตกพองอยู่ในตะกร้าสาน จากนั้นเทข้าวโพดลงชาม และ เติมเครื่องปรุงรส จำพวกเกลือและเนย
  • วิธีคั่วเปียกนั้น เป็นวิธีที่นิยมใช้ทุกวันนี้ โดยการคั่วข้าวโพดในภาชนะก้นหนา ใส่น้ำมันเล็กน้อย เมล็ดข้าวโพดเมื่อถูกเขย่าจะเคลือบน้ำมัน ทำให้ความร้อนถึงจุดที่แตกตัว ในเครื่องทำข้าวโพดคั่วมักจะใช้น้ำมันมะพร้าว แต่น้ำมันปรุงอาหารชนิดอื่น ๆ ก็ใช้ได้เหมือนกัน

ประโยชน์อันหลากหลาย แก้

นอกเหนือจากการใช้เป็นอาหารแล้ว ข้าวโพดคั่วยังมีประโยชน์อื่น ๆ อีกมากมาย เช่นการนำมาใช้เป็นวัสดุกันกระแทกในการขนส่งสินค้าเปราะบาง ซึ่งได้ผลดีมากกว่ากระดาษลูกฟูก จากการทดลองบรรจุขวดแก้วลงในหีบ ซึ่งหีบหนึ่งใช้ข้าวโพดคั่วรอง และอีกหีบใช้กระดาษลูกฟูก เมื่อโยนหีบดังกล่าวจากหลังคาโกดังลงบนพื้นยางมะตอยด้วยความสูง 50-60 ฟุต ขวดที่บรรจุในหีบบุข้าวโพดคั่วนั้นไม่แตก ขณะที่อีกหีบมีขวดแตกไปเกือบหนึ่งในสาม

นอกจากนี้ยังมีการทดลองนำไปปรับใช้ทำอาหารตำรับต่าง ๆ เช่น ข้าวโพดคั่วกับเครื่องเทศ น้ำมะนาว และน้ำผึ้ง และรับประทานกับครีมเป็นอาหารว่าง หากผสมกับหัวหอม ผักชี และเครื่องปรุงรสอื่น ๆ จะนำไปยัดไส้ไก่ได้ ไม่ต่างกับเครื่องปรุงขนมปังหรือขนมปังข้าวโพดเลย

ทุกวันนี้นักวิทยาศาสตร์กำลังหาวิธีต่าง ๆ ที่จะใช้ประโยชน์จากข้าวโพดคั่วนี้ นับเป็นเส้นทางอันยาวนานไกลจากถิ่นฐานชาวอินคาเมื่อหลายศตรรษก่อน ผู้รู้จักคั่วข้าวโพดด้วยวิธีง่าย ๆ ในหม้อดิน ไปสู่ห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์อันซับซ้อนในปัจจุบัน

เกร็ด แก้

  • มีการขายข้าวโพดทั่วในโรงภาพยนตร์ตั้งแต่ ค.ศ. 1912
  • ข้าวโพดคั่วเนยมียอดการขายสูงกว่าข้าวโพดคั่วธรรมดา
  • อุณหภูมิในการคั่วข้าวโพดนั้น อยู่ที่ประมาณ 175 องศาเซลเซียส (347 องศาฟาเรนไฮต์)
  • เครื่องคั่วข้าวโพดเครื่องแรก ประดิษฐ์โดยนายชาลส์ เครเตอส์ ในเมืองชิคาโก รัฐอิลลินอยส์ สหรัฐอเมริกา เมื่อ ค.ศ. 1885
  • ข้าวโพดคั่วสามารถนำเข้าไมโครเวฟได้

อ้างอิง แก้

  1. "วิเคราะห์คอลัมนิสต์ 17 05 59". ฟ้าวันใหม่. 17 May 2016. สืบค้นเมื่อ 18 May 2016.
  2. "History of Popcorn | The History Kitchen". PBS Food (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2013-10-29.
  3. "Learn All About the History of Popcorn From Caves to Microwaves". The Spruce Eats (ภาษาอังกฤษ).
  4. "The History of Popcorn". Popcorn for the People (ภาษาอังกฤษ).
  5. "History of Popcorn". popcorn.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-07-12. สืบค้นเมื่อ 2021-07-12.
  6. "Five Food And Drink Legacies Of The 1893 World's Fair". WBEZ Chicago (ภาษาอังกฤษ). 2019-05-19.
  7. "New Products". The 1893 World's Fair.
  8. "Why do popcorn and movies go together? | Orville Redenbacher's". www.orville.com (ภาษาอังกฤษ). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-07-12. สืบค้นเมื่อ 2021-07-12.
  9. "A Brief History Of Movie Theater Popcorn". LAist (ภาษาอังกฤษ). 2016-11-04. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-07-12. สืบค้นเมื่อ 2021-07-12.

แหล่งข้อมูลอื่น แก้