การปฏิวัติเซาร์
การปฏิวัติเซาร์ (อังกฤษ: Saur Revolution, Sawr Revolution; ดารี: إنقلاب ثور; ปาทาน: د ثور انقلاب) เป็นการปฏิวัติที่นำโดยพรรคประชาธิปไตยประชาชนอัฟกานิสถาน (PDPA) เพื่อโค่นล้มรัฐบาลของโมฮัมเหม็ด ดาวูด ข่าน เกิดขึ้นระหว่างวันที่ 27–28 เมษายน ค.ศ. 1978 คำว่า "เซาร์" เป็นคำในภาษาดารี หมายถึงเดือนที่สองในปฏิทินเปอร์เซีย ซึ่งเป็นเดือนที่เกิดเหตุดังกล่าว[1]
| การปฏิวัติเซาร์ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ส่วนหนึ่งของ สงครามเย็น และ ช่วงก่อนสงครามโซเวียตในอัฟกานิสถาน | |||||||
.jpg) ด้านนอกทำเนียบประธานาธิบดี "แอร์ก" ในกรุงคาบูล หลังการปฏิวัติ | |||||||
| |||||||
| คู่สงคราม | |||||||
|
 สาธารณรัฐประชาธิปไตยอัฟกานิสถาน พรรคประชาธิปไตยประชาชนอัฟกานิสถาน (PDPA) | ||||||
| ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ | |||||||
|
โมฮัมเหม็ด ดาวูด ข่าน † อับดุล ควาดิร์ นูรัสตานี |
โมฮัมหมัด อัสลัม วาทันยาร์ อับดุล ควาดิร์ นูร์ มูฮัมหมัด ตะรากี ฮะฟีซอลลาห์ อะมีน บาบรัค คาร์มัล | ||||||
เบื้องหลัง แก้
พระเจ้าโมฮัมหมัด ซาฮีร์ ชาห์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรอัฟกานิสถานตั้งแต่ ค.ศ. 1933 ในปี ค.ศ. 1973 อดีตนายกรัฐมนตรีอัฟกานิสถานและพระภาดา (ลูกพี่ลูกน้อง) ของพระองค์คือ โมฮัมเหม็ด ดาวูด ข่าน ทำการรัฐประหารยึดอำนาจขณะที่พระองค์เสด็จไปรักษาพระจักษุ (ดวงตา) ที่ประเทศอิตาลี[2] ดาวูด ข่านประกาศให้อัฟกานิสถานเป็นสาธารณรัฐ โดยตัวเองดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีและใช้พระราชวังอาร์กเป็นทำเนียบประธานาธิบดี การปกครองของดาวูด ข่านก่อให้เกิดความขัดแย้งกับพรรคประชาธิปไตยประชาชนอัฟกานิสถาน ซึ่งเป็นพรรคคอมมิวนิสต์ ในปี ค.ศ. 1978 ความขัดแย้งยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นเมื่อมีร์ อัคบาร์ ไคเบอร์ (Mir Akbar Khyber) สมาชิกคนสำคัญคนหนึ่งของพรรคถูกฆาตกรรม ทำให้เริ่มมีการประท้วงต่อต้านรัฐบาล ฮะฟีซอลลาห์ อะมีน ผู้นำคนหนึ่งของพรรคกังวลว่ารัฐบาลของดาวูด ข่านมีแผนจะกำจัดพรรคคอมมิวนิสต์ จึงคิดก่อการปฏิวัติขึ้นก่อน[3]
เหตุการณ์ แก้
ช่วงเช้าของวันที่ 27 เมษายน ค.ศ. 1978 พรรคคอมมิวนิสต์ฝ่ายคัลก์ (Khalq) ได้นำกำลังทหารเข้าโจมตีทำเนียบประธานาธิบดี พรรคคอมมิวนิสต์เลือกวันนี้เพราะเป็นวันที่ผู้บัญชาการทหารและเจ้าหน้าที่รัฐบาลส่วนใหญ่หยุดทำงานเพื่อประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ผู้เห็นเหตุการณ์กล่าวว่าเริ่มมีการยิงปะทะและการใช้รถถังในช่วงเที่ยง ต่อมาในช่วงบ่ายมีการใช้เครื่องบินขับไล่ เมื่อถึงช่วงเย็น ก็มีการประกาศว่ารัฐบาลของดาวูด ข่านถูกโค่นล้มแล้วโดยฝ่ายคัลก์ (การใช้คำว่า "คัลก์" เป็นสิ่งบ่งชี้ว่าพรรคคอมมิวนิสต์เป็นผู้ก่อการปฏิวัติ)[4] การปะทะกันยังคงมีขึ้นจนถึงเที่ยงคืน จนถึงช่วงเช้าวันต่อมา ประธานาธิบดีดาวูด ข่านและครอบครัวพยายามจะหลบหนีออกจากทำเนียบประธานาธิบดี แต่ทั้งหมดถูกสังหาร[5]
หลังการปฏิวัติ นูร์ มูฮัมหมัด ตะรากีได้ขึ้นเป็นผู้นำคนใหม่ และจัดตั้งรัฐบาลที่มาจากฝ่ายคัลก์และฝ่ายพาร์ชัม (Parcham) แต่หลังจากนั้นไม่นาน ตะรากีก็ถูกฮะฟีซอลลาห์ อะมีนโค่นอำนาจ การปกครองของพรรคคอมมิวนิสต์ก่อให้เกิดความขัดแย้งรอบใหม่กับกลุ่มอนุรักษนิยม (มุจญาฮิดีน) และนำไปสู่การแทรกแซงจากสหภาพโซเวียตและสงครามโซเวียตในอัฟกานิสถานในเวลาต่อมา[6]
อ้างอิง แก้
- ↑ Barnett R. Rubin, The Fragmentation of Afghanistan (Yale University Press, 2002), p. 105
- ↑ Countries and Territories of the World
- ↑ "Chapter 5. The Saur Revolution" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-03-08. สืบค้นเมื่อ 2015-11-06.
- ↑ Thompson, Larry Clinton. "Surviving the '78 Revolution in Afghanistan". http://www.hackwriters.com/78RevolutionAfghan.htm, เข้าถึง 6 เมษายน 2011
- ↑ "Afghanland.com Afghanistan Mohammad Daud Khan". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-06. สืบค้นเมื่อ 2015-11-06.
- ↑ BBC News | Analysis | Afghanistan: 20 years of bloodshed
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ การปฏิวัติเซาร์
