กระดูกเอทมอยด์

กระดูกเอทมอยด์; (Ethmoid bone)
	กระดูกหุ้มสมอง
	กระดูก 7 ชิ้นที่ประกอบกันเป็นเบ้าตา กระดูกเอทมอยด์เป็นหนึ่งในนั้นซึ่งแสดงด้วยสีน้ำตาล
รายละเอียด
ตัวระบุ
ภาษาละติน	os ethmoidale
MeSH	D005004
TA98	A02.1.07.001
TA2	721
FMA	52740
	ศัพท์ทางกายวิภาคของกระดูก [แก้ไขบนวิกิสนเทศ]

กระดูกเอทมอยด์ (อังกฤษ: ethmoid bone; กรีก: ethmos แปลว่า ตะแกรง) เป็นกระดูกที่ประกอบเป็นกะโหลกศีรษะซึ่งกั้นระหว่างโพรงจมูก (nasal cavity) และสมอง (brain) ตั้งอยู่ที่เพดานของจมูก ระหว่างเบ้าตาทั้งสองข้าง กระดูกชิ้นนี้มีน้ำหนักเบาเนื่องจากมีโครงสร้างเป็นกระดูกเนื้อโปร่ง

ส่วนต่างๆ ของกระดูก แก้

กระดูกเอทมอยด์ประกอบด้วยส่วนต่างๆ ทั้งหมด 4 ส่วน

แผ่นกระดูกพรุน (Cribriform plate; ภาษาละติน lamina cribrosa) แผ่นแนวนอน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของฐานกระดูกหุ้มสมอง
แผ่นตั้งฉาก (Perpendicular plate; ภาษาละติน lamina perpendicularis) แผ่นแนวตั้งซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของผนังกลางจมูก (nasal septum)
แลบิรินธ์ของกระดูกเอทมอยด์ (Labyrinth of ethmoid) ซึ่งเป็นส่วนด้านข้างของกระดูก

ข้อต่อ แก้

กระดูกเอทมอยด์เกิดข้อต่อกับกระดูกทั้งหมด 15 ชิ้น ได้แก่

กระดูกหุ้มสมอง 4 ชิ้น คือ กระดูกหน้าผาก (frontal) , กระดูกสฟีนอยด์ (sphenoid) , และสฟีนอยดัล คองคี (sphenoidal conchae) 23 ชิ้น
กระดูกใบหน้า 11 ชิ้น คือ กระดูกจมูก (nasal) 2 ชิ้น, กระดูกขากรรไกรบน (maxilla) 33 ชิ้น, กระดูกแอ่งถุงน้ำตา (lacrimal) 23 ชิ้น, กระดูกเพดานปาก (palatine) 2 ชิ้น, กระดูกก้นหอยของจมูกชิ้นล่าง (inferior nasal concha) 3 ชิ้น, และกระดูกโวเมอร์ (vomer) (vomer)

การบาดเจ็บ แก้

กระดูกเอทมอยด์เป็นกระดูกที่มีความบอบบางและบาดเจ็บได้ง่ายเมื่อมีของแข็งแหลมคมแทงเข้าไปด้านบนโพรงจมูก หรือสูดหายใจเอาของแหลมคมเข้าไปในจมูกอย่างรวดเร็ว เช่นจากอุบัติเหตุทางถนน ผู้บาดเจ็บอาจสูดหายใจเอาเศษกระจกแผงหน้าปัดรถยนต์เข้าไป แรงกระแทกอาจทำให้เศษชิ้นส่วนของกระดูกทะลุผ่านแผ่นกระดูกพรุนเข้าไปในเยื่อหุ้มสมองหรือเนื้อเยื่อสมอง ซึ่งบางครั้งอาจทำให้น้ำหล่อสมองไขสันหลัง (cerebrospinal fluid) ซึมออกมาสู่โพรงจมูก หรืออาจมีของเหลวจากจมูกรั่วเข้าไปในสมอง

การบาดเจ็บดังกล่าวอาจเกิดการฉีกขาดของเส้นประสาทรับกลิ่น (olfactory nerves) ซึ่งเป็นเส้นประสาทที่ผ่านกระดูกเอทมอยด์ และทำให้ภาวะเสียการรู้กลิ่น (anosmia) ซึ่งรวมถึงการสูญเสียการรับรส (ซึ่งต้องอาศัยการรับกลิ่น) ภาวะดังกล่าวไม่เฉพาะทำให้ขาดอรรถรสในการรับสัมผัส แต่ยังอาจเป็นอันตรายต่อชีวิตเพราะผู้ป่วยจะไม่ได้รับกลิ่นควัน แก๊ส สารพิษ หรืออาหารที่เน่าเสีย

การแตกของกระดูกส่วนลามินา พาพีราซี (lamina papyracea) หรือแผ่นด้านข้างของแลบิรินธ์ของกระดูกเอทมอยด์ ซึ่งเป็นทางติดต่อระหว่างโพรงจมูกและเบ้าตาข้างเดียวกันอาจทำให้เกิดภาวะมีอากาศในเบ้าตา (orbital emphysema) การเพิ่มความดันภายในโพรงจมูก เช่นระหว่างการจาม อาจทำให้ตาโปน (exophthalmos) ชั่วคราว

บทบาทในการรับรู้สนามแม่เหล็ก แก้

ในนกบางชนิดและสัตว์อพยพจะมีแร่แมกนีไทต์ (แร่แม่เหล็ก) ชีวภาพอยู่ภายในกระดูกเอทมอยด์ ซึ่งช่วยในการนำทิศทางโดยอาศัยสนามแม่เหล็กโลก สำหรับในมนุษย์ก็มีแมกนีไทต์อยู่ในกะโหลกเช่นกัน แต่เชื่อว่าน่าจะเป็นเพียงโครงสร้างเหลือค้าง (vestigial structure) ^[1]