ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สภาสูง"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Heuristics (คุย | ส่วนร่วม)
เพิ่มเนื้อหา
Manop (คุย | ส่วนร่วม)
นำโครงออกตาม ระดับการเขียนบทความ
บรรทัด 1:
{{ลิงก์ไปภาษาอื่น}}
'''สภาสูง''' ([[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: ''upper house'') เป็นหนึ่งในสองสภาของ[[ระบบสองสภา]] อีกสภาหนึ่งได้แก่ [[สภาล่าง]] ในแต่ละประเทศ สภาสูงจะมีชื่อเรียกแตกต่างกันออกไป ตัวอย่างสภาสูงเช่น [[วุฒิสภา]]
 
== ลักษณะเฉพาะที่อาจเป็นไปได้ ==
'''สภาสูง'''มีลักษณะแตกต่างที่เด่นชัดจาก[[สภาล่าง]]ดังนี้:
* มีอำนาจน้อยกว่าสภาล่างโดยเงื่อนไขพิเศษ เช่น มีอำนาจพิจารณา[[กฎหมาย]]เฉพาะที่เสนอโดยรายบุคคล ไม่มีอำนาจพิจารณา[[กฎหมายงบประมาณ]]หรือการเงิน ไม่ถือหรือไม่อ้างอิงการครบจำนวนองค์ประชุม
เส้น 13 ⟶ 14:
* เลือกที่ละกึ่งหนึ่งของจำนวนที่นั่งเพื่อให่มีการคร่อมวาระ
 
== อำนาจ ==
=== ระบบรัฐสภา ===
 
[[Image:CAsenate.jpg|right|thumb|สภาสูงของ [[:en:Parliament Hill|Parliament Hill]] ใน [[ออตตาวา]]]]
ในระบบ[[รัฐสภา]] มักถือว่าสภาสูงเป็นสภาที่ปรึกษา หรือสภา "ปรับปรุงแก้ไข" ด้วยเหตุนี้ อำนาจโดยตรงของสภาสูงจึงถูกลดระดับลงอย่างใดอย่างหนึ่ง ข้อจำกัดที่มักใช้กับสภาสูงมักเป็นดังนี้:
* ไม่มีอำนาจควบคุม[[ฝ่ายบริหาร]]
เส้น 29 ⟶ 30:
 
 
=== ระบบประธานาธิบดี ===
ใน[[ระบบประธานาธิบดี]] สภาสูงมักได้รับอำนาจอื่นเพื่อชดเชยข้อจำกัด เช่น:
* มีอำนาจในการลงนามท้ายการแต่งตั้งของฝ่ายบริหารที่นำเสนอ[[คณะรัฐมนตรี]]หน่วยงานอื่น
* มักมีอำนาจบ็ดเสร็จในการให้[[สัตยาบรรณ]] หรือเพื่อการประณาม[[สนธิสัญญา]]ต่างๆ
 
== โครงสร้างสถาบัน ==
มีความหลากหลายเป็นอย่างมากในการได้มาซึ่งองค์สภาสูง ซึ่งอาจทำได้ทั้งทางตรงและทางอ้อมด้วยวิธี[[เลือกตั้ง]] แต่งตั้ง เลือกผ่านการสืบตระกูลหรือแบบผสมของระบบ ''บุนเดสแท''ของ[[เยอรมัน]] ([[:en:German Bundesrat|German Bundesrat]]) มีวิธีการเฉพาะที่แยบยลโดยสมาชิกสภาสูงต้องมาจากคณะรัฐมนตรีของรัฐต่างๆ ซึ่งเกือบทั้งหมดจะเป็นนายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีว่าการของรัฐ ซึ่งถือเป็นตัวแทนของรัฐซึ่งอาจเปลี่ยนได้ตลอดเวลา
 
เส้น 46 ⟶ 47:
 
 
== การล้มเลิกสภาสูง ==
'''เขตอำนาจตามกฎหมาย'''หลายแห่ง เช่น[[เดนมาร์ก]] [[สวีเดน]] [[โครเอเชีย]] [[เปรู]] [[เวเนซุเอลา]] [[นิวซีแลนด์]] และเกือบทุกจังหวัดของ[[แคนาดา]] ต่างเคยมีสภาสูงแต่ได้ล้มเลิกไปแล้ว โดยหันมาใช้[[ระบบสภาเดียว]] จังหวัด[[นิวฟาวด์แลนด์]]ซึ่งมีสมัชชานิติบัญญัติมาก่อนการก่อตั้งประเทศแคนาดา เช่นเดียวกับจังหวัด[[ออนทาริโอ]]ที่เคยเป็น''แคนาดาบน''มาก่อน [[เนบราสกา]]เป็นรัฐเดียวของสหรัฐฯ ที่ใช้ระบบสภาเดียวซึ่งเกิดจากการยุบเลิกสภาสูงเมื่อ [[พ.ศ. 2478]] รัฐ[[ควีนส์แลนด์]]ของ[[ออสเตรเลีย]]ก็เคยมีสมัชชานิติบัญญัติมาก่อนที่จะเลิกล้มเมื่อ [[พ.ศ. 2465]] ซึ่งเป็นช่วงที่พบว่าสมาชิกสมัชชานิติบัญญัติไม่ได้มาจาก[[การเลือกตั้ง]]ของประชาชนจึงถือว่าไม่เป็น[[ประชาธิปไตย]]จึงขัดต่อ[[รัฐธรรมนูญ]] แต่เหตุการณ์ดังกล่าวถือเป็นเรื่องภายใน รัฐอื่นๆ จึงยังคงใช้[[ระบบสองสภา]]ต่อไป
 
 
== ชื่อต่างๆ ของสภาสูง ==
=== ชื่อเรียกโดยทั่วไป ===
* วุฒิสภา ([[:en:Senate|Senate]]) - เป็นชื่อที่ใช้มากที่สุดรวมทั้งประเทศไทย
* สมัชชานิติบัญญัติ ([[:en:Legislative Council]])
* สมัชชาแห่งรัฐ (ใช้ในสหพันธรัฐ) - ([[:en:Federation Council of Russia|Federation Council of Russia]]) -[[รัสเซีย]]) , ([[:en:Bundesrat|Bundesrat]]) ([[เยอรมัน]], [[ออสเตรีย]]) , ([[:en:Council of States|Council of States]]) ([[สวิตเซอร์แลนด์]]) , '' ([[:en:Rajya Sabha|Rajya Sabha]]) '' (or "สมัชชาแห่งรัฐ," [[อินเดีย]]) , '' ([[:en:Sangi-in|Sangi-in]]) '' (หรือ "สมัชชาคณะมนตรี" - House of Councillors [[ญี่ปุ่น]]).
* รัฐสภาโซเวียต ([[:en:Supreme Soviet|Supreme Soviet]] - อดีต-[[สหภาพโซเวียต]])
 
 
=== ชื่อเฉพาะ ===
* สภาซีแนด "อรีแอนน์ ([[:en:Seanad Éireann|Seanad Éireann]]) (ภาษา[[ไอริช]] สำหรับ 'วุฒิสภาไอร์แลนด์') ใช้ในสาธารณรัฐไอร์แลนด์ตั้งแต่ [[พ.ศ. 2462]] - ปัจจุบัน
 
* สภาขุนนาง [[:en:House of Lords|House of Lords]] - มีเฉพาะใน [[สหราชอาณาจักร]], แต่ก่อนเคยมีสภาขุนนางไอริช [[:en:Irish House of Lords|Irish House of Lords]]
* ชองเบรเดอแปร์ ([[:en:Chambre des Pairs|Chambre des Pairs]]) ([[ภาษาฝรั่งเศส]] สำหรับสภาขุนนางหรือ 'Chamber of Peers') ในฝรั่งเศสภายระบบฟื้นฟูราชสำนักกษัตริย์บูร์บอง
* [[:en:Főrendiház|Főrendiház]] หรือสภาแมกเนตส์ในราชอาณาจักร์ ฮังการี ([[:en:Kingdom of Hungary|Kingdom of Hungary]]) เดิม หรือเรียกง่ายๆ ว่า Felsőház คือสภาสูง
* สภาที่ปรึกษาทางการเมืองแห่งประชาชนจีน ([[:en:Chinese People's Political Consultative Conference|Chinese People's Political Consultative Conference]]) ([[ภาษาจีน]]: 中国人民政治协商会议) - [[สาธารณรัฐประชาชนจีน]] (ไม่ถือเป็นสภาสูงอย่างเป็นทางการและไม่มีอำนาจทางนิติบัญญัติ)
* สภาเอร์สต์ คาเมอร์[[:en:Eerste Kamer|Eerste Kamer]]'' ([[ภาษาดัตช์]]: ที่แปลว่า'''สภาแรก''') - (มีการใช้คำว่า Senaat หรือวุฒิสภาบ่อยครั้ง) [[เนเธอร์แลนด์]]
เส้น 77 ⟶ 78:
 
[[หมวดหมู่:รัฐสภา]]
{{โครงการเมือง}}
 
[[ca:Cambra alta]]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/สภาสูง"