ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ซากยา"

[[ไฟล์:Sakya tibet2.jpg|thumb|วิหารของนิกายสักยะซากยาในทิเบต]]

'''นิกายซากยา''' ({{bo|t=ས་སྐྱ་པ་ |w=sa skya |z=sa gya}}) หรือ '''สิกายสักยะ''' เป็นนิกายสำคัญนิกายหนึ่งของ[[พุทธศาสนาในทิเบต]] รากฐานของคำสอนมาจากวิรูปะ โยคีชาวอินเดียผ่านทาง คายธร ดรอกมี สักยะซากยาเยเช ลูกศิษย์ของสักยะซากยาเยเชคือ คอน คอลจ็อก เจลโป ได้สร้างวัดชื่อวัดสักยะซากยา จึงกลายมาเป็นชื่อนิกาย

ผู้นำที่เป็นหลักของนิกายสักยะซากยาเรียกว่า ปัญจะสังฆราช ได้แก่ ลาเซ็น กุงกะนิงโป, โสนัมเซโม, ดักปะ เจลเซ่น, สักยะซากยาบัณฑิตกุงกะ เจลเซ่น, และโดรกอน โชกยัล [[โจเกินเชอกยาพักปะปา]] นอกจากนี้ยังมีอาจารย์ที่ร่วมพัฒนานิกายสักยะซากยา เรียกอลังการทั้ง 6 เช่น งอเซ็น กุงกะ ซังโป, ซองปะกุง กะนัมกยัล, โครัมเสนัม เซ็งเก, สักยะซากยา โชเด็น เป็นต้น

นิกายสักยะซากยามีการแบ่งเป็นนิกายย่อยหลายนิกายเช่นเดียวกับนิกายอื่น ๆ คำสอนที่ถือเป็นแก่นของนิกายคือ ลัมเดร มรรควิถีและผล ปรัชญาทางมรรควิถีของนิกายนี้ถือว่าไม่สามารถแยก[[สังสารวัฏ]]และพระ[[นิพพาน]]ออกจากกันได้ เพราะ[[จิต]]มีรากฐานอยู่ทั้ง 2 อย่าง ดังนั้น ผู้ฝึกฝนจำเป็นต้องศึกษาให้เข้าใจถ่องแท้ทั้ง 2 สภาวะ การปฏิบัติที่เป็นหลักของนิกายนี้คือ เหวัชระ จักรสัมภวะ ตันตระและมารกกาล

นิกายสักยะซากยาเคยมีบทบาทปกครอง[[ทิเบต]]อยู่ราว 100 ปี เนื่องจากสักยะซากยาบัณฑิตได้ไปเผยแพร่พุทธศาสนาที่[[มองโกเลีย]]จนเป็นที่เลื่อมใสของโกดันข่าน ต่อมา พักปะปา หลานชายของสักยะซากยาบัณฑิตประดิษฐ์[[อักษรพัก-ปา]]เพื่อใช้เขียน[[ภาษามองโกเลีย]] กุบไลข่านพอใจผลงานของพักปะปาจึงแต่งตั้งให้พักปะปามีอำนาจปกครองทิเบต 3 แคว้น ถือว่าพักปะปาเป็นคนแรกใน[[ประวัติศาสตร์ทิเบต]]ที่มีอำนาจทั้งทางศาสนาและการเมือง