|
[[ไฟล์:Buses in Bangkhen bus depot (2).jpg|thumb|รถเมล์ [[องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ|ขสมก.]] ใน[[กรุงเทพมหานคร]]และปริมณฑล]]
[[ไฟล์:ท่ารถตู้สาย ต.1304.jpg|thumb|รถตู้โดยสารร่วมบริการ ขสมก. ใน[[กรุงเทพมหานคร]]และปริมณฑล]]
[[ไฟล์:Sunlong SLK6129CNG 504 504-18.jpg|thumb|รถเมล์ของ บริษัท สมาร์ทบัส จำกัด<ref>{{Cite web|title=smart bus|url=https://www.facebook.com/smartbusthai/|website=www.facebook.com|language=th}}</ref> ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และปริมณฑล]]
[[ไฟล์:35 NavyEV.jpg|thumb|รถเมล์ของ บริษัท ไทยสมายล์บัส จำกัด<ref>{{Cite web|title=ไทยสมายล์บัส|url=https://www.facebook.com/Thaismilebusofficial/|website=www.facebook.com|language=th}}</ref> ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และปริมณฑล]]
[[ไฟล์:Mercedes-Benz intercity coaches in Bangkok.jpg|thumb|รถโดยสารประจำทางระหว่างจังหวัด ให้บริการโดย [[บริษัท ขนส่ง จำกัด]]]]
[[ไฟล์:Erste_Benzin-Omnibus_der_Welt.jpg|thumb|Benz-Omnibus, 1896]]
[[ไฟล์:Songthaew in Saraburi.jpg|thumb|[[สองแถว|รถสองแถว]] ใน[[จังหวัดสระบุรี]]]]
[[ไฟล์:Rot daeng Chiang Mai 4.jpg|thumb|[[รถสี่ล้อแดง]] ใน[[จังหวัดเชียงใหม่]]]]
[[ไฟล์:Bus in Phuket (8481660759).jpg|thumb|รถโพถ้อง ใน[[จังหวัดภูเก็ต]]]]
[[ไฟล์:Kittisoontorn 374.jpg|thumb|รถเมล์ใน[[จังหวัดปทุมธานี]] ให้บริการโดย บริษัท กิตติสุนทร จำกัด]]
[[ไฟล์:Thanyaburi Transport 381.jpg|thumb|รถมินิบัสใน[[จังหวัดปทุมธานี]] ให้บริการโดย บริษัท ธัญบุรีขนส่ง จำกัด]]
[[ไฟล์:Thep U-Thong Khonsong 338.jpg|thumb|รถมินิบัสใน[[จังหวัดปทุมธานี]] ให้บริการโดย บริษัท เทพอู่ทองขนส่ง จำกัด]]
'''รถโดยสารประจำทาง''' หรือที่นิยมเรียกกันว่า '''รถเมล์''' เป็น[[ระบบขนส่งมวลชน]]ระบบหนึ่งที่ให้บริการบน[[ถนน]] โดยมีลักษณะเป็นรถขนาดใหญ่ที่บรรทุกผู้โดยสารเป็นจำนวนมาก โดยกำหนดเส้นทาง และส่วนใหญ่เรียกชื่อเส้นทางเป็นตัวเลข เช่น สาย 1 สาย 2 และมีเก็บค่าโดยสารโดยวิธีต่าง ๆ กันไป จำนวนผู้โดยสารบนรถเมล์จะแตกต่างกันขึ้นอยู่กับขนาดของรถ ตัวอย่างเช่นในประเทศเยอรมันมีรถเมล์ที่ยาวที่สุดในโลกบรรจุผู้โดยสารได้กว่า 200 คน<ref name="utotram Extra Grand">{{cite news|url=http://www.autotram.info/en.html|title=Autotram Extra Grand|first=|last=|publisher=[[Autotram Extra Grand]]|date=10 October 2012}}</ref>
==ดูเพิ่ม==
รถโดยสารประจำทางมีเรียกกันหลายชื่อในประเทศไทยเช่น รถเมล์ รถทัวร์ [[สองแถว|รถสองแถว]] รถสองแถวใหญ่ หรือ รถสองแถวเล็ก หรือเรียกชื่อเฉพาะตามพื้นที่ เช่น [[รถสี่ล้อแดง]] เป็นชื่อเรียกทั้งรถโดยสารและรถรับจ้างในจังหวัดเชียงใหม่ หรือ รถโพถ้อง เป็นชื่อเรียกรถโดยสารในจังหวัดภูเก็ต รถสองแถว ก็จัดเป็นรถสาธารณะด้วยเช่นกัน
==* [[รถโดยสารประจำทางในประเทศไทย ==]]▼
▲== รถโดยสารประจำทางในประเทศไทย ==
ในกรุงเทพและปริมณฑลให้บริการโดย [[องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ]] (ขสมก.) มีหลายเส้นทางและหลายประเภท ส่วนในเขตต่างจังหวัดให้บริการโดย [[บริษัท ขนส่ง จำกัด]] (บขส.)
=== จังหวัดปทุมธานี ===
มีรถประจำทางที่ให้บริการโดย บริษัท กิตติสุนทร จำกัด (และบริษัทในเครือ)<ref>{{Cite web|title=บริษัท กิตติสุนทร จำกัด|url=https://www.facebook.com/kstbus.page/|website=www.facebook.com|language=th}}</ref> ให้บริการครอบคลุมพื้นที่[[จังหวัดปทุมธานี]] (ยกเว้นอำเภอหนองเสือ) [[จังหวัดนนทบุรี]] รวมทั้งพื้นที่บางส่วนของ[[อำเภอบางเลน]] [[จังหวัดนครปฐม]] [[อำเภอบางปะอิน]] [[อำเภอเสนา]] [[จังหวัดพระนครศรีอยุธยา]] [[อำเภอองครักษ์]] [[จังหวัดนครนายก]] [[อำเภอบางน้ำเปรี้ยว]] [[จังหวัดฉะเชิงเทรา]] รวมทั้งมีเส้นทางเดินรถในพื้นที่[[กรุงเทพมหานคร]] ในฐานะรถร่วมบริการ ขสมก. อีกด้วย
บริษัท ธัญบุรีขนส่ง จำกัด ให้บริการในพื้นที่ [[อำเภอธัญบุรี]] จังหวัดปทุมธานี รวมทั้งพื้นที่บางส่วนของ[[อำเภอคลองหลวง]] จังหวัดปทุมธานี อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก
บริษัท เทพอู่ทองขนส่ง จำกัด ให้บริการในพื้นที่ อำเภอคลองหลวง [[อำเภอหนองเสือ]] จังหวัดปทุมธานี รวมทั้งพื้นที่บางส่วนของอำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
=== จังหวัดพิษณุโลก ===
เคยมีรถประจำทางของบริษัทเอกชนที่ชาวพิษณุโลกนิยมเรียกกันว่า '''รถเมล์บ้านเรา''' (ปัจจุบันได้ยุติการให้บริการแล้ว)
===เทศบาลนครขอนแก่น===
ขอนแก่นซิตี้บัส (Khon Kaen City Bus) เริ่มให้บริการครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2559 มีเส้นทางให้บริการทั้งสิ้น 3 สาย(ทั้งหมดใช้เลขสาย ปอ.24) ประกอบด้วย
* สายสีเขียว ([[ท่าอากาศยานขอนแก่น]] - รอบเมือง - สถานีขนส่งจังหวัดขอนแก่น แห่งที่ 3)
* สายสีแดง (วงกลมรอบเมือง - สถานีขนส่งจังหวัดขอนแก่น แห่งที่ 3 (วนขวา))
* สายสีน้ำเงิน (วงกลมรอบเมือง - สถานีขนส่งจังหวัดขอนแก่น แห่งที่ 3 (วนซ้าย))
อัตราค่าโดยสาร ผู้ใหญ่ 15 บาท เด็ก/นักเรียน 10 บาท ตลอดสาย<ref>[https://www.facebook.com/kkcitybus/posts/2247350501990947 เส้นทางเดินรถและตารางเดินรถ ขอนแก่นซิตี้บัส]</ref>
===จังหวัดภูเก็ต===
บริษัท ภูเก็ตพัฒนาเมือง จำกัด (PCKD) ได้เปิดเดินรถโดยสาร ภูเก็ตสมาร์ทบัส<ref>www.phuketsmartbus.com</ref> โดยวิ่งระหว่าง [[ท่าอากาศยานภูเก็ต]] - [[หาดราไวย์]] (ค่าโดยสารเริ่มตั้งแต่ 50 - 170 บาท) <ref>oknation.nationtv.tv/blog/smartgrowththailand เปิดตัว “ภูเก็ตสมาร์ทบัส” รถบัสโดยสารสาธารณะ</ref> ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2561 โดยการชำระค่าโดยสารต้องชำระด้วยบัตรแรบบิทเท่านั้น
===เทศบาลนครเชียงใหม่===
บริษัท รีเจียนนอล ทรานซิท โคเปอร์เรชั่น จำกัด (RTC) <ref>https://www.facebook.com/RTCCMSMARTBUS/</ref> ซึ่งเป็นกลุ่มทุนพัฒนาเมืองจังหวัดเชียงใหม่ ได้เปิดเดินรถโดยสารขนส่งมวลชน(เชียงใหม่สมาร์ทบัส) ดังนี้
* สาย R1 สวนสัตว์เชียงใหม่ - เซ็นทรัลเฟสติวัล เปิดให้บริการตั้งแต่วันที่ 7 พฤษภาคม 2561 ตั้งแต่เวลา 08.00 - 20.30 น. โดยรถจะมี 2 สี คือ สายสีเขียวและสีม่วง
*สาย R1(พิเศษ) สวนสัตว์เชียงใหม่ - ตลาดจริงใจ - เซ็นทรัลเฟสติวัล เริ่ม'''ทดลอง'''ให้บริการตั้งแต่วันที่ 30 มีนาคม 2562 โดยให้บริการ'''เฉพาะวันเสาร์-อาทิตย์'''<ref>[https://www.facebook.com/rtccmcitybus/photos/a.249912798882822/491474061393360/?type=3&theater ทดลองให้บริการสาย R1 พิเศษ] , RTC Chiang Mai City Bus</ref>
* สาย R2 ประตูท่าแพ - หนองหอย - ห้างฯ พรอมเมนาดา เปิดให้บริการตั้งแต่วันที่ 29 พฤษภาคม 2561
*สาย R3 [[ท่าอากาศยานเชียงใหม่]] - ถนนนิมมานเหมินท์ - คูเมืองเชียงใหม่ โดยมี 2 สาย คือ สายสีเหลือง(วนซ้าย)และสายสีแดง(วนขวา) เวลาให้บริการ 6.00 - 24.00 น. <ref>https://pantip.com/topic/37531082 วันนี้เปิดตัว "รถเมล์เชียงใหม่" สาย R3 สนามบิน-นิมมาน-เมืองเก่า -Pantip]</ref> เปิดให้บริการตั้งแต่วันที่ 5 เมษายน 2561
* สาย R3(พิเศษ) [[ท่าอากาศยานเชียงใหม่]] - [[อุทยานหลวงราชพฤกษ์]] เริ่ม'''ทดลอง'''ให้บริการตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2562<ref>[https://www.facebook.com/rtccmcitybus/photos/a.249912798882822/508417746365658/?type=3&theater 1 พ.ค.นี้ เริ่มทดลองเพิ่มเที่ยวให้บริการในสาย R3 พิเศษ] , RTC Chiang Mai City Bus</ref>
* สาย B4 สนามบินเชียงใหม่ - ถนนมหิดล - ขนส่งอาเขต เปิดให้บริการตั้งแต่วันที่ 29 พฤษภาคม 2561
หมายเหตุ ทุกสายเก็บค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย
<ref>https://mgronline.com/columnist/detail/9610000053945 Review : "รถเมล์เชียงใหม่"</ref>
การชำระค่าโดยสารสามารถเลือกชำระด้วยเงินสด (จ่ายให้พนักงานขับรถ) หรือใช้บัตรแรบบิท
===จังหวัดเชียงราย===
บริษัท ธนภณ 888 จำกัด ได้เปิดเดินรถโดยสาร เชียงรายซิตี้บัส โดยวิ่งระหว่าง [[ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย]] - สถานีขนส่งจังหวัดเชียงราย แห่งที่ 1 - สถานีขนส่งจังหวัดเชียงราย แห่งที่ 2 เปิดให้บริการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2561 เก็บค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย<ref>[http://www.topchiangrai.com/crbus/ “เชียงรายซิตี้บัส CR BUS”] , topchiangrai.com</ref>
===เทศบาลนครอุดรธานี===
บริษัท อุดรธานีพัฒนาเมือง จำกัด เป็นผู้จัดหารถโดยสาร Smart Bus รถเมล์ปรับอากาศแบบชานต่ำ จำนวน 30 ที่นั่ง พร้อมระบบ Free WiFi, CCTV, GPS, APP สามารถเช็คตำแหน่งรถได้<ref>[https://www.matichon.co.th/region/news_1056566 เอกชนอุดรลงขันถอย ‘รถเมล์แอร์’ 6 คัน วิ่ง พ.ย.นี้ หวังสร้างศักยภาพเมืองไม่เน้นกำไร ]</ref> ในโครงการอุดรซิตี้บัส จำนวน 3 เส้นทางประกอบด้วย
* สาย 10 สถานีรถไฟ - รอบเมือง (วิ่งวนซ้าย - ขวา) ปัจจุบันยังไม่เปิดให้บริการ
* สาย 20 (สายสีแดง) ห้างสรรพสินค้าบิ๊กซี สาขาอุดรธานี - ท่าอากาศยานอุดรธานี เปิดให้บริการเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2562<ref name=":0">[https://udontoday.co/review-today-udoncitybus/] udontoday.co</ref>
* สาย 21 (สีน้ำเงิน) สี่แยกตลาดรังษิณา - สี่แยกบ้านจั่น เปิดให้บริการเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2562<ref name=":0" />
โดยเก็บอัตราค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย
===จังหวัดนนทบุรี===
นายภาณุ แย้มศรี ผู้ว่าราชการ[[จังหวัดนนทบุรี]] ได้จัดประชุมร่วมกับ [[การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย]] (รฟม.) และบริษัท รีเจียนนอล ทรานซิท คอร์เปอร์เรชั่น จำกัด (RTC) เกี่ยวกับการพัฒนาระบบรถโดยสารสมาร์ทบัสของจังหวัดนนทบุรีเพื่อเป็นระบบขนส่งมวลชนรอง (Feeder) ให้กับโครงการ[[รถไฟฟ้าสายสีม่วง]] โดยสายแรกที่เปิดให้บริการ คือสาย 6028 วงกลมราชพฤกษ์-ติวานนท์ เชื่อมต่อกับสถานีบางพลู สถานีบางรักใหญ่ สถานีบางรักน้อย-ท่าอิฐ และสถานีกระทรวงสาธารณสุข ของ[[รถไฟฟ้าสายสีม่วง]] โดยเปิดให้บริการเมื่อวันที่ 19 เมษายน 2562 เก็บค่าโดยสาร 24 บาทตลอดสาย และสามารถใช้บัตรแรบบิทในการชำระค่าโดยสารได้<ref>https://www.dailynews.co.th/economic/704705 ดีเดย์ 19 เม.ย. เปิดวิ่งสมาร์ทบัสสาย 6028 ติวานนท์-ราชพฤกษ์</ref>
ในอนาคต บริษัท รีเจียนนอล ทรานซิท คอร์เปอร์เรชั่น จำกัด (RTC) มีแผนที่จะเปิดให้บริการรถสายอื่นอีก 6 สาย ได้แก่<ref>[https://www.facebook.com/bangkokbusclubpage/photos/a.2149048631876693/1955958741185684/?type=3&theater&hc_location=ufi รายละเอียดโครงข่ายเส้นทางเดินรถ RTC Nonthaburi City Bus] , bangkokbusclub</ref>
* สาย R1 บางใหญ่ - นครอินทร์ - พิบูลสงคราม
* สาย R2 วงกลมบางใหญ่ - บางบัวทอง
* สาย R3 บางพลู - การไฟฟ้าบางใหญ่ - พระนั่งเกล้า
* สาย R4 ราชพฤกษ์ - รัตนาธิเบศร์
* สาย R5 ท่าน้ำนนทบุรี - พระนั่งเกล้า
* สาย R6 วงกลมพระนั่งเกล้า - สนามบินน้ำ-แคราย
===จังหวัดอุบลราชธานี===
บริษัท อุบลรวมใจพัฒนาเมือง จำกัด ได้เปิดเดินรถขนส่งมวลชนเมืองอุบลราชธานี Ubon Smart Bus (รถบัสโดยประจำทางสายที่ 15) เพื่อพัฒนาสู่การเป็น Smart Mobility ของจังหวัดอุบลราชธานี ในเส้นทางท่าอากาศยานนานาชาติอุบลราชธานี - ทุ่งศรีเมือง - สถานีขนส่งผู้โดยสารเฉลิมพระเกียรติฯ (จำนวน 1 เส้นทาง) โดยนำระบบเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในการบริหารจัดการและบริการ เช่น Free Wifi, GPS, Wheelchair, CCTV, USB Charger และ E-wallet โดยเริ่มให้บริการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2562 โดยเก็บอัตราค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย
===จังหวัดระยอง===
บริษัท ระยองพัฒนาเมือง จำกัด วางแผนจัดหารถโดยสารประจำทางมาวิ่งรองรับผู้โดยสารจากสถานีท่าอากาศยานอู่ตะเภาของโครงการ[[รถไฟความเร็วสูงสายตะวันออก|รถไฟความเร็วสูงเชื่อม 3 สนามบิน]]กับศูนย์เศรษฐกิจใหม่ 7 แห่งในเมืองระยอง โดยมีเส้นทางนำร่องระยะทาง 15 กิโลเมตร<ref>http://www.thansettakij.com/content/293970 ดันคมนาคมระบบรองระยอง เชื่อมไฮสปีดเทรนหนุนพื้นที่เศรษฐกิจ</ref>
== อ้างอิง ==
| 