ผลต่างระหว่างรุ่นของ "รัฐเมืองพาน"

'''เมืองปั่น''' ({{lang-my|မိုင်းပန်}}; {{lang-shn|မိူင်းပၼ်ႇ}}) หรือเอกสารไทยเรียก '''เมืองพาน''' เป็น[[รัฐมหาราชา|รัฐเจ้าฟ้า]]แห่งหนึ่งในกลุ่ม[[สหพันธรัฐชาน]] มีราชธานีคือ[[เมืองปั่น]] ตั้งอยู่กลางที่ราบอันอุดมสมบูรณ์ รอบนอกเมืองหลวงรายล้อมด้วยภูเขาสูงที่เต็มไปด้วยป่า[[สัก]] และมี[[ดอยขี้เหล็ก]]เป็นภูเขาสูงที่สุด<ref name="IGI">[https://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V17_413.gif Imperial Gazetteer of India, v. 17, p. 407]</ref> ปัจจุบันอดีตรัฐเมืองพานตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของ[[รัฐชาน]]ในเขต[[ประเทศพม่า]]<ref name=EB1911>{{cite EB1911 |wstitle=Mōng Pan |volume=18 |page=722}}</ref>

รัฐเมืองปั่นก่อตั้งตั้งแต่ พ.ศ. 2180<ref name="IGI"/> มีราชธานีอยู่ที่[[เมืองปั่น]] ตั้งอยู่ทางตะวันตกของ[[แม่น้ำสาละวิน]] ส่วนเขตการปกครองทั้งหมดสี่อำเภอเมือง ได้แก่ เมืองต่วน/โต๋น (Mongton) เมืองหาง (Monghang) เมืองจ้วดจวด/จวาด/ชวาด (Mongkyawt) และเมืองต้าทา (Monghta) ซึ่งเดิมเป็นส่วนหนึ่งของ[[อาณาจักรล้านนา]] ตั้งอยู่ทางตะวันออกของแม่น้ำสาละวิน<ref name=EB1911/> มีเจ้าฟ้าเป็นผู้ปกครอง ใช้พระนามว่า ''กัมโพชมหาวงศาวังสะ ธีรธัมมราชาสิริธรรมราชา'' (ကမ္ဘောဇမဟာဝံသသီရိဓမ္မရာဇာ Kambawsa Mahawuntha Thirdamaraza)<ref>{{cite web|url=http://www.worldstatesmen.org/Myanmar_shankaren.html|title=World Statesmen.org: Shan and Karenni States of Burma|author=Ben Cahoon|year=2000|accessdate=7 July 2014}}</ref> ซึ่ง[[สหราชอาณาจักร]]มองว่าเป็นเขตปกครองของเจ้าฟ้า แต่ทาง[[อาณาจักรรัตนโกสินทร์|สยาม]]อ้างสิทธิเหนือดินแดนแถบนี้มาตลอด พ.ศ. 2321 [[นครเชียงใหม่]]ทำการโจมตีและกวาดต้อนผู้คนของเมืองปั่นและเมืองตองกาย<ref>{{cite book | author = รัตนาพร เศรษฐกุล, รองศาสตราจารย์ ดร. | title = ศึกเชียงตุง : การเปิดแนวรบเหนือสุดแดนสยามในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | url = http://km-ir.arts.tu.ac.th/files/original/9cbafc5dca5104c7cc55b6df8e25049e7e2b035a.pdf | publisher = [[มหาวิทยาลัยนอร์ทเทิร์นอิลลินอยส์|Northern Illinois University]] | location =| year = 2556 | page = 16}}</ref> ต่อมาใน พ.ศ. 2431 รัฐบาลสยามส่งทหารมาประจำการในสี่อำเภอติดแม่น้ำสาละวินด้านตะวันออก และอ้างสิทธิเหนือ[[อำเภอเมืองสาต]]แต่ไม่ได้ตั้งกองทหารรักษาการ<ref>[http://www.gutenberg.org/files/45915/45915-h/45915-h.htm The Pacification of Burma, by Sir Charles Haukes Todd Crosthwaite]</ref>