ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษามณีปุระพิษณุปุระ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
GeonuchBot (คุย | ส่วนร่วม)
→‎top: บอต: นำแม่แบบออก, removed: {{รอการตรวจสอบ}}
Waniosa Amedestir (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560
บรรทัด 1:
 
{{ระวังสับสน|ภาษามณีปุระ}}
{{Infobox Languagelanguage
| name = ภาษามณีปุระพิษณุปุระ
| nativename = ইমার ঠার/বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী ''Imarthar'' อิมัรธาร
| image = Bishnupriya Manipuri language in Bishnupriya Manipuri.svg
| region = ส่วนใหญ่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของ[[ประเทศอินเดีย|อินเดีย]], และ[[ประเทศบังกลาเทศ|บังกลาเทศ]] และ[[ประเทศพม่า|พม่า]]
|ethnicity=[[ชาวมณีปุระพิษณุปุระ]]
| speakers = 450,000
|speakers= 120,000
| familycolor = Indo-European
|date= 2001–2003
| fam2 = [[ภาษากลุ่มอินโด-อิเรเนียน|อินโด-อิเรเนียน]]
|ref= Census of India 2001
| fam3 = [[ภาษากลุ่มอินโด-อารยัน|อินโด-อารยัน]]
|familycolor=Indo-European
| fam4 = [[ภาษากลุ่มอินโด-อารยันตะวันออก|ตะวันออก]]
|fam2=[[กลุ่มภาษาอินโด-อิเรเนียน|อินโด-อิเรเนียน]]
| fam5 = เบงกอล-อัสสัม
|fam3=[[กลุ่มภาษาอินโด-อารยัน|อินโด-อารยัน]]
|iso2=inc|iso3=bpy
|fam4=[[กลุ่มภาษาอินโด-อารยันตะวันออก|ตะวันออก]]
| notice = Indic}}
|fam5=[[กลุ่มภาษาเบงกอล-อัสสัม|เบงกอล–อัสสัม]]
 
|script=[[อักษรเบงกอล-อัสสัม]]<ref name="bpy">{{cite web|url=https://www.ethnologue.com/language/bpy|title=Bishnupuriya|publisher=Ethnologue|access-date=12 March 2018}}</ref><ref>{{cite book |last1=Kim |first1=Amy |last2=Kim |first2=Seung |title=Bishnupriya (Manipuri) speakers in Bangladesh: a sociolinguistic survey |publisher=SIL INTERNATIONAL |page=11 |url=https://www.sil.org/system/files/reapdata/74/05/96/74059695388257055076108658933060858639/silesr2008_003.pdf |access-date=4 October 2020}}</ref>
'''ภาษามณีปุระพิษณุปุระ''' (ইমার ঠার/বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী) เป็นภาษาในกลุ่ม[[ภาษากลุ่มอินโด-อารยัน|อินโด-อารยัน]] พูดในบางส่วนของแคว้นอัสสัม, ตรีปุระ, มณีปุระใน[[ประเทศอินเดีย]] และบางส่วนของ[[ประเทศบังกลาเทศ|บังกลาเทศ]] และ[[ประเทศพม่า|พม่า]]ต่างจาก[[ภาษามณีปุระ]]หรือ[[ภาษาไมไต]]ที่เป็น[[ตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า]]
|iso3=bpy
|glotto=bish1244
|glottorefname=Bishnupriya Manipuri
|notice=Indic
}}
'''ภาษามณีปุระพิษณุปุระ''' ({{lang|bpy|বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী}}) เป็นภาษาในกลุ่ม[[ภาษากลุ่มอินโด-อารยัน|อินโด-อารยัน]] พูดในบางส่วนของแคว้นอัสสัม, ตรีปุระ, มณีปุระใน[[ประเทศอินเดีย]] และบางส่วนของ[[ประเทศบังกลาเทศ|บังกลาเทศ]] และ[[ประเทศพม่า|พม่า]]ต่างจาก[[ภาษามณีปุระ]]หรือ[[ภาษาไมไต]]ที่เป็น[[ตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่า]]
 
== ประวัติและพัฒนาการ ==
เส้น 30 ⟶ 35:
 
== สำเนียง ==
ภาษานี้มีสองสำเนียงคือ ราชัร คัง (หมู่บ้านพระราชา) และมาไท คัง (หมู่บ้านราชินี) ในทาสัทศาสตร์ สำเนียงราชัร คัง เกี่ยวข้องกับภาษาอัสสัมและไมไต ส่วนสำเนียงมาไท คัง เกี่ยวข้องกับภาษาเบงกอล แต่ในทางคำศัพท์ สำเนียงมาไท คัง ได้รับอิทธิพลจากภาษาไมไตมาก ส่วนราชัร คัง ใกล้เคียงกับภาษาอัสสัมและภาษาเบงกอลมากกว่า นอกจากนี้แล้ว ทั้งสองสำเนียงไม่ต่างกัน
 
== ระบบการเขียน ==
ชาวพิษณุปุระดั้งเดิมกล่าวว่าพวกเขามีระบบการเขียนเป็นของตนเองคือ[[อักษรเทวนาครี]]ที่เคยใช้เขียนภาษาพิศนุปริยะมาก่อนหน้านี้ ในยุคการศึกษาสมัยใหม่ภายใต้การปกครองของ[[อังกฤษ]]โดยผ่านทางภาษาเบงกอล ผู้พูดภาษานี้เริ่มเปลี่ยนมาใช้[[อักษรเบงกอล]]
 
* '''สัญลักษณ์สระ''': {{lang|bpy|া ি ী ু ূ ৃ ে ৈ ো ৌ}}
== แหล่งที่มีการใช้และจำนวน ==
* '''เครื่องหมายเสริมสัทอักษรอื่น ๆ''': {{lang|bpy|ৼ ং ঃ ঁ}}
ในมณีปุระยังมีผู้พูดในเขตชิริบัมราว 5,000 คน ในรัฐอัสสัมมีในตำบลจาชัร การิมคัณฑ์ และ ไฮลากันทีราว 300,000 คน โดยเป็นชนกลุ่มใหญ่ในพื้นที่นั้น ในรัฐตรีปุระมี 60,000 คน ในบังกลาเทศมีผู้พูดในเขตสิลเหติและอื่น ๆ ราว 60,000 คน ใน[[รัฐเมฆาลัย]]มี 2,000 คน ใน[[รัฐอรุณาจัลประเทศ]]มี 1,000 คน ในพม่ามี 1,000 คน ใน[[รัฐนาคาแลนด์]]มี 250 คน ใน[[รัฐไมโซรัม]]มี 100 คน ในนิวเดลลีมี 100 คน ใน[[ออสเตรเลีย]]มี 7 คน และมีในสหรัฐ อังกฤษ [[แคนาดา]] และ[[ตะวันออกกลาง]]อีกราว 2,000 คน
* '''สระเดี่ยว''': {{lang|bpy|অ আ ই ঈ উ ঊ এ ঐ ও ঔ}}
* '''พยัญชนะ''': {{lang|bpy|ক খ গ ঘ ঙ ছ জ ঝ ঞ ট ঠ ড ঢ ণ ত থ দ ধ ন প ফ ব ম য র ল শ ষ স হ ড় ঢ় য় ৱ}}
* '''ตัวเลข''': {{lang|bpy|০ ১ ২ ৩ ৪ ৫ ৬ ৭ ৮ ৯}}
 
===สระ===
* অ - ô - [ɔ]
* আ া - ā - [a]
* ই ি - i - [i]
* ঈ ী - ī - [i]
* উ ু - u - [u]
* ঊ ূ - ū - [u]
* ঋ ৃ - ri - [ɹi]
* এ ে - e - [e/ɛ]
* ঐ ৈ - oi - [oi]
* ও ো - o - [ʊ]
* ঔ ৌ - ou - [ou/ɔu]
* ং - an - [ŋ]
* ঁ - ã - [̃-]
* ঃ - ah - [h]
 
===พยัญชนะ===
* ক - kô - [kɔ]
* খ - khô - [kʰɔ]
* গ - gô - [gɔ]
* ঘ - ghô - [gʱɔ/g'o]
* ঙ - ṅô - [ŋɔ]
* চ - sô - [sɔ]
* ছ - shô - [ʃɔ]
* জ - jô - [d͡ʒɔ]
* ঝ - zô - [z'ɔ]
* ঞ - nyô - [ɲɔ]
* ট - ṭô - [ʈɔ]
* ঠ - ṭhô - [tʰɔ/ʈɔ]
* ড - ḍô - [ðɔ]
* ঢ - ḍhô - [d'ɔ]
* ণ - ṇô - [nɔ]
* ত - tô - [tɔ]
* থ - thô - [tʰɔ]
* দ - dô - [dɔ]
* ধ - dhô - [d'ɔ]
* ন - nô - [nɔ]
* প - pô - [pɔ]
* ফ - phô - [ɸɔ]
* ব - bô - [bɔ]
* ভ - bhô - [b'ɔ]
* ম - mô - [mɔ]
* য - jô - [d͡ʒɔ]
* র - rô - [ɹɔ]
* ৱ - wô - [ɰɔ]
* ল - lô - [lɔ]
* শ - śô - [ʃɔ]
* ষ - șô - [ʃɔ]
* স - sô - [ʃɔ]
* হ - hô - [hɔ/ħɔ]
* ক্ষ - kșô - [xɔ]
* ড় - ŗô - [ɹɔ]
* ঢ় - ŗhô - [ɹɔ]
* য় - yô - [jɔ]
* ৎ - t ครึ่ง - [t̪]<ref>{{cite web |title=Bishnupriya Manipuri language, alphabet, and pronunciation |url=https://www.omniglot.com/writing/bishnupriyamanipuri.htm |website=Omniglot |access-date=17 February 2021}}</ref>
 
== ผู้พูด ==
=== สถิติ ===
*295,000 คนใน[[รัฐอัสสัม]]<ref>{{Cite web |url=http://borakvalley.com/2009/07/416-lakh-bishnupriya-manipuris-in-ne.html |title=Archived copy |access-date=27 April 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110812193418/http://borakvalley.com/2009/07/416-lakh-bishnupriya-manipuris-in-ne.html |archive-date=12 August 2011 |url-status=dead }}</ref>
*121,000 คนที่[[รัฐตริปุระ]], [[รัฐเมฆาลัย]], [[รัฐอรุณาจัลประเทศ]], [[รัฐนาคาแลนด์]] และ[[รัฐมิโซรัม]]<ref>{{Cite web | url=http://lakhipuronline.blogspot.com/2009/07/mahasabha-census-indicates-416-lakh.html |title = Mahasabha census indicates 4.16 lakh Bishnupriya Manipuris in NE}}</ref>
*1,457 คนที่มณีปุระ ([[Imphal]], [[Bishnupur, Manipur|Bishnupur]], [[Ningthoukhong]])<ref>{{Cite web | url=http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/partb.htm | title=Census of India - Language tools}}</ref>
*5,000 คนที่มณีปุระ (เขตย่อย[[Jiribam]])<ref>Cultural Heritage of North-East India/ Bidhan Singha,1999</ref>
*5,000 คนที่นิวเดลี, รัฐเบงกอลตะวันตก, รัฐมหาราษฏระ, รัฐฌารขัณฑ์, รัฐสิกขิม และรัฐอินเดียอื่น ๆ
*40,000 คนในประเทศบังกลาเทศ<ref>{{cite web |url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=Bangladesh |title=Archived copy |access-date=5 July 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110705075628/http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=Bangladesh |archive-date=5 July 2011 }}</ref>
 
== อ้างอิง ==
{{reflist|2}}
* Vasatatvar Ruprekha/ Dr. K.P. Sinha, Silchar, 1977
* Manipuri jaatisotta bitorko: ekti niropekkho paath /Ashim Kumar Singha, Sylhet,2001
* G.K. Ghose / Tribals and Their Culture in Manipur and Nagaland, 1982
* Raj Mohan Nath / The Background of Assamese Culture, 2nd edn, 1978
* Sir G. A. Grierson / Linguistic Survey of India, Vol-5,1903
* Dr. K.P. Sinha / An Etymological Dictionary of Bishnupriya Manipuri, 1982
* Dr. M. Kirti Singh / Religious developments in Manipur in the 18th and 19th centuuy, Imphal, 1980
* Singha, Jagat Mohan & Singha, Birendra / The Bishnupriya Manipuris & Their Language, silchar, 1976
 
==อ่านเพิ่ม==
# ''Vasatatvar Ruprekha''/ Dr. K. P. Sinha, Silchar, 1977
# ''Manipuri jaatisotta bitorko: ekti niropekkho paath'' /Ashim Kumar Singha, Sylhet, 2001
# G. K. Ghose / Tribals and Their Culture in Manipur and Nagaland, 1982
# Raj Mohan Nath / The Background of Assamese Culture, 2nd edn, 1978
# Sir G. A. Grierson / Linguistic Survey of India, Vol-5, 1903
# Dr. K. P. Sinha / An Etymological Dictionary of Bishnupriya Manipuri, 1982
# Dr. M. Kirti Singh / Religious developments in Manipur in the 18th and 19th centuuy, Imphal, 1980
# Singha, Jagat Mohan & Singha, Birendra / The Bishnupriya Manipuris & Their Language, silchar, 1976
 
==แหล่งข้อมูลอื่น==
{{วิกิภาษาอื่น|bpy}}
* [http://www.languageinindia.com/dec2002/bishnupriya.html Bishnupriya Manipuri: A brief introduction]
* [http://manipuri.freeservers.com/ Details on Bishnupriya Manipuri Language]
* [http://manipuriblog.blogspot.com The Manipuri Blog]
* [http://Manipuri.htmlplanet.com Archive of Bishnupriya Manipuri Literature]
* [http://www.manipuri.org/discus Bishnupriya Manipuri forum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090328214211/http://www.manipuri.org/discus/ |date=28 March 2009 }}
* [http://www.bishnupriya-manipuri.org Bishnupriya Manipuri society] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190604054712/http://www.bishnupriya-manipuri.org/ |date=4 June 2019 }}
* [http://manipuri.wordpress.com A Weblog on Bishnupriya Manipuri people and culture]
* [http://www.bishnupriyamanipuri.blogspot.com BishnupriyaManipuri Online Blog]
 
{{อินโด-อิหร่าน}}
{{authority control}}
 
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอินเดีย|มณีปุระพิษณุปุระ ]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศบังกลาเทศ|มณีปุระพิษณุปุระ ]]