ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ที่ราบสูงทิเบต"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เพิ่มอ้างอิง ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560 |
|||
บรรทัด 1:
{{Short description|ที่ราบสูงในเอเชียใต้ กลาง และตะวันออก}}
{{ต้องการอ้างอิง}}▼
{{Infobox mountain
| name = ที่ราบสูงทิเบต
| other_name = {{lang|zh|青藏高原}} ({{lang|zh-Latn-pinyin|Qīng–Zàng Gāoyuán}}, ที่ราบสูงชิงไห่–ทิเบต)
| location = จีน ([[เขตปกครองตนเองทิเบต|ทิเบต]], [[มณฑลชิงไห่]], [[มณฑลเสฉวน]]ตะวันตก, [[มณฑลยูนนาน]]ตอนเหนือ, [[เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์|ซินเจียง]]ตอนใต้, [[มณฑลกานซู่]]ตะวันตก)<br />อินเดีย ([[ลาดัก]], [[Lahaul and Spiti district|Lahaul และ Spiti]])<br />ปากีสถาน ([[กิลกิต-บัลติสถาน]])<br />เนปาล (เนปาลเหนือ)<br />ภูฏาน<br />ทาจิกิสถาน (ทาจิกิสถานตะวันออก)<br />คีร์กีซสถาน (คีร์กีซสถานใต้)
| map_image = Tibet and surrounding areas topographic map.png
| map_caption = ที่ราบสูงทิเบตและพื้นที่ล้อมรอบในความสูงเหนือ 1600 เมตร
| photo = Himalaya composite.jpg
| photo_caption = ที่ราบสูงทิเบตตั้งอยู่ระหว่างเทือกเขา[[หิมาลัย]]ทางตอนใต้กับ[[ทะเลทรายทากลามากัน]]ทานตอนเหนือ (ภาพประกอบ)
| range_coordinates = {{coord|33|N|88|E|type:mountain|format=dms|display=inline,title}}
| area_km2 = 2500000
| coordinates =
| length_km = 2500
| width_km = 1000
}}
'''ที่ราบสูงทิเบต''' ({{lang-en|Tibetan Plateau}}; {{bo|t=བོད་ས་མཐོ།|w=bod sa mtho}}) มีอีกชื่อว่า '''ที่ราบสูงชิงไห่–ทิเบต'''<ref>{{cite book |title = River Morphodynamics and Stream Ecology of the Qinghai-Tibet Plateau |first1=Zhaoyin|last1=Wang|first2=Zhiwei|last2=Li|first3=Mengzhen|last3=Xu|first4=Guoan|last4=Yu |publisher= CRC Press |date=30 March 2016 }}</ref> '''ที่ราบสูงชิง–ซ่าง'''<ref>{{cite book |title=Regional Hydrological Response to Climate Change |first1=J.A.|last1=Jones|first2=Changming|last2=Liu|first3=Ming-Ko|last3=Woo|first4=Hsiang-Te|last4=Kung|publisher=Springer Science & Business Media |date=6 December 2012 |page=360 }}</ref> ({{zh|c =青藏高原|p = Qīng–Zàng Gāoyuán}}) หรือในประเทศอินเดียว่า '''ที่ราบสูงหิมาลัย'''<ref>{{Cite web | url=https://www.amarujala.com/shimla/campus/research-by-india-and-usa-in-himalayan-region |title = हिमालयी क्षेत्र में जीवन यापन पर रिसर्च करेंगे अमेरिका और भारत}}</ref><ref>{{Cite web | url=https://indianexpress.com/article/facebook-stories-of-strength-2019/in-little-tibet-a-story-of-how-a-displaced-people-rebuilt-life-in-a-distant-land/ |title = In Little Tibet, a story of how displaced people rebuilt life in a distant land|date = 18 February 2020}}</ref> เป็น[[ที่ราบสูง]]กว้างใหญ่ใน[[เอเชียกลาง]]<ref>''Illustrated Atlas of the World'' (1986) Rand McNally & Company. {{ISBN|0-528-83190-9}} pp. 164–65</ref><ref>''Atlas of World History'' (1998 ) HarperCollins. {{ISBN|0-7230-1025-0}} p. 39</ref><ref>{{cite web
|url = http://dannyreviews.com/h/Tibetan_Empire.html
|title = The Tibetan Empire in Central Asia (Christopher Beckwith)
|access-date = 19 February 2009
}}</ref><ref>Hopkirk 1983, p. 1</ref> และ[[เอเชียตะวันออก]]<ref>{{cite book |title = Encyclopedia of Prehistory: East Asia and Oceania, Volume 3 |author1=Peregrine, Peter Neal |author2=Melvin Ember, etc. |name-list-style=amp |publisher=[[Springer Science+Business Media|Springer]]|year=2001 |isbn = 978-0-306-46257-3 |page=32}}</ref><ref>{{cite book |title=North and East Asia |author=Morris, Neil |publisher=Heinemann-Raintree Library |year=2007 |isbn=978-1-4034-9898-4 |page=[https://archive.org/details/northeastasia0000morr/page/11 11] |url=https://archive.org/details/northeastasia0000morr/page/11 }}</ref><ref>{{cite book |title=Contractional and Extensional Tectonics During the India-Asia Collision |author=Webb, Andrew Alexander Gordon |publisher=[[ProQuest]] LLC |year=2007 |isbn = 978-0-549-50627-0 |page=137 }}</ref><ref>{{cite book |title=World regions in global context: peoples, places, and environments |authors=Marston, Sallie A. and Paul L. Knox, Diana M. Liverman |publisher=[[Prentice Hall]] |year=2002 |isbn=978-0-13-022484-2 |page=[https://archive.org/details/worldregionsingl0000mars/page/430 430] |url-access=registration |url=https://archive.org/details/worldregionsingl0000mars/page/430 }}</ref> ใน[[จีนตะวันตก]]กินพื้นที่[[เขตปกครองตนเองทิเบต]]ส่วนใหญ่ [[มณฑลชิงไห่]]ส่วนใหญ่ [[มณฑลยูนนาน]]ตะวันตกเฉียงเหนือ [[มณฑลเสฉวน]]ฝั่งตะวันตก และ[[มณฑลกานซู่]]ตอนใต้ ส่วน[[เขตการปกครองย่อยของอินเดีย|แคว้นอินเดีย]]กินพื้นที่ใน[[ลาดัก]]กับ[[Lahaul and Spiti district|Lahaul และ Spiti]] ([[หิมาจัลประเทศ]]) และ[[ประเทศภูฏาน]] ที่ราบสูงนี้กินพื้นที่จากเหนือลงใต้ประมาณ {{convert|1000|km}} และจากตะวันออกไปตะวันตก {{convert|2500|km}} ด้วยพื้นที่ {{convert|2500000|km2}} ทำให้เป็นที่ราบสูงที่ใหญ่ที่สุดและสูงที่สุดในโลกที่อยู่เหนือระดับน้ำทะเล (ประมาณห้าเท่าของ[[ประเทศฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่]])<ref>{{cite web
|archive-url = https://web.archive.org/web/20060112023503/http://java.nationalgeographic.com/studentatlas/clickup/deserts.html
|title=Natural World: Deserts
|work=National Geographic |url = http://java.nationalgeographic.com/studentatlas/clickup/deserts.html
|archive-date=12 January 2006 }}</ref> ซึ่งด้วยความสูงเฉลี่ยมากกว่า {{convert|4500|m}} และล้อมรอบด้วยเทือกเขาที่มียอดเขาสองแห่งคือ[[ยอดเขาเอเวอเรสต์]]และ[[เค2]] ทำให้ที่ราบสูงทิเบตมักถูกเรียกเป็น "[[หลังคาโลก]]"
ที่ราบสูงทิเบตเป็น[[ต้นน้ำ]]ของ[[ที่ราบลุ่มแม่น้ำ]]ส่วนใหญ่ในบริเวณล้อมรอบ บริเวณนี้มี[[ธารน้ำแข็ง]]หมื่นกว่าแห่งและลักษณะทางภูมิศาสตร์กับระบบนิเวศอื่น ๆ ที่ทำหน้าที่เป็น "หอเก็บน้ำ" และรักษา[[น้ำท่า]] ทำให้บางครั้งมีการเรียกบริเวณนี้ว่า '''[[ขั้วโลกที่สาม]]''' เพราะมีทุ่งน้ำแข็งที่มีน้ำจืดสำรองขนาดใหญ่นอกเขตขั้วโลก ผลกระทบจาก[[ภาวะโลกร้อน]]ในที่ราบสูงทิเบตทำให้มีความสนใจในทางวิทยาศาสตร์อย่างเข้มข้น<ref name=FT83013>{{cite news|title=Tibet: life on the climate front line|url=http://www.ft.com/intl/cms/s/2/ee1f3f80-1029-11e3-a258-00144feabdc0.html|access-date=1 September 2013|newspaper=Financial Times|date=30 August 2013|author=Leslie Hook}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Liu|first1=Xiaodong|last2=Chen|year=2000|title=Climatic warming in the Tibetan Plateau during recent decades|journal=International Journal of Climatology|volume=20|issue=14|doi=10.1002/1097-0088(20001130)20:14<1729::aid-joc556>3.0.co;2-y|via=Academia.edu|pages=1729–1742|bibcode=2000IJCli..20.1729L|citeseerx=10.1.1.669.5900}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Ni|first=Jian|year=2000|title=A Simulation of Biomes on the Tibetan Plateau and Their Responses to Global Climate Change|journal=Mountain Research and Development|volume=20|issue=1|doi=10.1659/0276-4741(2000)020[0080:ASOBOT]2.0.CO;2|pages=80–89}}</ref><ref>{{Cite journal|last1=Cheng|first1=Guodong|last2=Wu|s2cid=14450823|date=8 June 2007|title=Responses of permafrost to climate change and their environmental significance, Qinghai-Tibet Plateau|journal=Journal of Geophysical Research|volume=112|issue=F2|pages=F02S03|doi=10.1029/2006JF000631|bibcode=2007JGRF..112.2S03C}}</ref>
=== อ้างอิง ===
{{Reflist}}
=== ข้อมูล ===
{{refbegin}}
* {{cite book |last=Hopkirk |first=Peter |author-link = Peter Hopkirk |title=Trespassers on the Roof of the World: The Secret Exploration of Tibet |year=1983 |publisher=J. P. Tarcher |isbn = 978-0-87477-257-9 }}
* {{cite journal |last1=Brantingham |first1=P. J. |name-list-style=amp |last2=Xing |first2=G. |s2cid=13534630 |year=2006 |title=Peopling of the northern Tibetan Plateau |journal=World Archaeology |volume=38 |issue=3 |pages=387–414 |doi = 10.1080/00438240600813301 }}
{{refend}}
==แหล่งข้อมูลอื่น==
{{commons category|Tibetan Plateau}}
* [http://asiasociety.org/onthinnerice ON THINNER ICE 如履薄冰 (by GRIP, Asia Society and MediaStorm)]
* [http://thethirdpole.net The Third Pole: Understanding Asia's Water Crisis]
* [https://web.archive.org/web/20020724112745/http://web.ukonline.co.uk/michael.magee/awwls/00/wls104.html The End of Earth's Summer]
* [https://books.google.com/books?id=4q_XoMACOxkC&pg=PA62 Long Rivers and Distant Sources]
* [http://www.agu.org/pubs/crossref/1996/96EO00264.shtml "Roof of the Earth" Offers Clues About How Our Planet Was Shaped]
* [http://www.plateauperspectives.org/ Plateau Perspectives (international NGO)]
* [https://web.archive.org/web/20030721043521/http://www.mala.bc.ca/~earles/tibet-uplift-feb03.htm Leaf morphology and the timing of the rise of the Tibetan Plateau]
* {{Cite web |url=http://weather.msn.com/local.aspx?wealocations=wc:CHXX0331 |title=Weather in the eastern Chang Tang |access-date=9 May 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060319115440/http://weather.msn.com/local.aspx?wealocations=wc:CHXX0331 |archive-date=19 March 2006 |url-status=bot: unknown }}
* [https://web.archive.org/web/20070510185558/http://www.plateauperspectives.org/tibetan_PAs.htm Protected areas of the Tibetan Plateau region]
* {{WWF ecoregion|id=pa1011|name=North Tibetan Plateau-Kunlun Mountains alpine desert}}
* [http://www.asianart.com/exhibitions/miller/index.html Photos of Tibetan nomads]
* [https://web.archive.org/web/19970501040126/http://www.agu.org/sci_soc/EOSsokhabi.html "Roof of the Earth" Offers Clues About How Our Planet Was Shaped]
* [https://web.archive.org/web/20150201221817/http://www.thirdpolecast.com/ Contemporary lifestyle and language learning center from Tibet lhasa, the official language of Tibetan. podcast.]
* [https://www.exploretibet.com/tibetan-history/ Tibetan History]-The true history of any region cannot be fully understood without knowing the basic characteristics of a region and of its inhabitants
{{Authority control}}
[[หมวดหมู่:ที่ราบสูง]]
| |||