ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จังหวัดหล่มศักดิ์"

จังหวัดหล่มศักดิ์ เดิมเป็นเมืองหนึ่งขึ้นสร้างในสมัยรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]หลังสงคราม[[เจ้าอนุวงศ์]] เพราะเมืองหล่ม (เก่า) ถูกทำลายไปมาก จึงย้ายมาตั้งเมืองใหม่ริม[[แม่น้ำป่าสัก|น้ำสัก]] จึงเรียกเมืองหล่มแห่งใหม่นี้ว่า "หล่มสัก" (แต่ทางราชการสยามสะกดว่า "หล่มศัก" หรือ "หล่มศักดิ์")<ref name="หล่ม"/> ครั้นเวลาต่อมาเมืองหล่มศักดิ์ได้พัฒนาขึ้นเป็นชุมชนใหญ่ ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ได้มีการจัดตั้งมณฑลเทศาภิบาลขึ้น เมืองหล่มศักดิ์จึงขึ้นกับมณฑลเพชรบูรณ์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2442 โดยเมืองหล่มศักดิ์ในขณะนั้นมีอาณาเขตกินไปถึง[[อำเภอด่านซ้าย]] และ[[อำเภอวังสะพุง]] ครั้นวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2450 จึงยกอำเภอวังสะพุงไปขึ้นกับเมืองเลยแทน<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=24|issue=003|pages=51|title= แจ้งความกระทรวงมหาดไทย |url= http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2450/003/51.PDF |date= 21 เมษายน 2450}}</ref> (ภายหลังอำเภอด่านซ้าย แยกออกเป็น[[อำเภอภูเรือ]]และ[[อำเภอนาแห้ว]] ส่วนอำเภอวังสะพุงแยกเป็น[[อำเภอภูกระดึง]] [[อำเภอภูหลวง]] [[อำเภอเอราวัณ]] [[อำเภอผาขาว]] และ[[อำเภอหนองหิน]] ปัจจุบันยังขึ้นอยู่กับ[[จังหวัดเลย]]) และมีการยกฐานะเมืองหล่มศักดิ์ขึ้นเป็นจังหวัดหล่มสักดิ์ในปี พ.ศ. 2459<ref name="หล่ม"/> แบ่งเขตการปกครองเป็นสองอำเภอ คือ[[อำเภอหล่มสัก|อำเภอเมืองหล่มศักดิ์]] (หรือวัดป่า) และ[[อำเภอหล่มเก่า]]<ref name="เปลี่ยน"/>

จังหวัดเมืองหล่มศักดิ์ได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นจังหวัดหล่มศักดิ์ในปี พ.ศ. 2459<ref name="หล่ม"/> แบ่งเขตการปกครองเป็นสองอำเภอ คือ[[อำเภอหล่มสัก|อำเภอเมืองหล่มศักดิ์]] (หรือวัดป่า) และ[[อำเภอหล่มเก่า]]<ref name="เปลี่ยน"/> จังหวัดหล่มศักดิ์มีสร้างระบบสาธารณูปโภคต่าง ๆ เช่น ตั้งโรงเรียนประจำจังหวัด คือ โรงเรียนสัตรีจังหวัดหล่มศักดิ์<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=37|issue=0|pages=2291|title= แผนกกรมวิสามัญศึกษา เรื่องมีผู้บริจาคทรัพย์บำรุงโรงเรียนสัตรีจังหวัดหล่มศักดิ์ |url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2463/D/2291.PDF|date= 17 ตุลาคม 2463}}</ref> (ปัจจุบันคือ[[โรงเรียนหล่มสักวิทยาคม]])<ref>{{cite web |title= ประวัติของโรงเรียนหล่มสักวิทยาคม |url= http://lomsak.ac.th/detail_pawat.html |author= |publisher= |work= โรงเรียนหล่มสักวิทยาคม |date= |accessdate= 29 มิถุนายน 2558 }}{{ลิงก์เสีย|date=กันยายน 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> และมีการสร้างสนามบินประจำจังหวัดหล่มศักดิ์ (ปัจจุบันคือ สนามบินสักหลง​) เพราะขณะนั้นเมืองหล่มศักดิ์เป็นเมืองห่างไกลและยังไม่มีเส้นทางคมนาคม<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=41|issue=0 ก|pages=1227|title= คำแถลงการณ์ของเสนาธิการณ์ทหารบก เรื่อง สนามบินประจำจังหวัดหล่มศักดิ์ |url= http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2467/D/1227_1.PDF |date= 13 กรกฎาคม 2467}}</ref> การนี้ชาวจังหวัดหล่มศักดิ์ได้ร่วมกันบริจาคเงินเพื่อสร้างเครื่องบินชื่อ "จังหวัดหล่มศักดิ์ 1" ที่ตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่ชาวหล่มศักดิ์ที่ได้ร่วมบริจาคสืบต่อไป<ref name="เครื่องบิน"/>

แต่ภายหลังจังหวัดหล่มศักดิ์ถูกยุบรวมเข้ากับ[[จังหวัดเพชรบูรณ์]] เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2474 เพื่อประหยัดงบประมาณราชการ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=48|issue=|pages=576-578|title=พระบรมราชโองการ ประกาศ ยุบรวมท้องที่บางมณฑลและบางจังหวัด|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2474/A/576.PDF|date=21 กุมภาพันธ์ 2474|language=}}</ref> โดยมีสถานะเป็นอำเภอวัดป่า ก่อนเปลี่ยนเป็นอำเภอหล่มศักดิ์<ref>{{cite journal|journal= ราชกิจจานุเบกษา |volume=55|issue=0 ก|pages=658–663|title=พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามจังหวัด และอำเภอบางแห่ง พุทธศักราช 2481|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2481/A/658.PDF|date=14 พฤศจิกายน 2481}}</ref> หลังจากนั้นการสะกดคำว่า "หล่มศักดิ์" เป็น "หล่มสัก" เกิดขึ้นและถูกเปลี่ยนกลับหลายครั้งตั้งแต่ปี พ.ศ. 2484 จนในปี พ.ศ. 2489 จึงสะกดว่า "หล่มสัก" สืบมา<ref name="หล่ม"/>