ผลต่างระหว่างรุ่นของ "หลวงอาสาสำแดง (แตง)"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
BotKung (คุย | ส่วนร่วม)
เก็บกวาดบทความด้วยบอต
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 25:
}}
[[ไฟล์:Sutjaritkul seal.jpg|thumb|100px|ตรานาคพันแตง ประจำราชินิกูลสุจริตกุล]]
'''หลวงอาสาสำแดง''' (นามเดิม '''แตง)''' ([[พ.ศ. 2320]] - [[พ.ศ. 2395]]) ท่านเป็นพระบิดาชนกใน[[สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา]] (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยมในรัชกาลที่ 4) และเป็นขรัวตาในพระอัครมเหสีในรัชกาลที่ 5 ถึง 3 พระองค์คือ [[สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี]], [[สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า]] และ[[สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง]]
 
== ประวัติ ==
หลวงอาสาสำแดง มีนามเดิมว่า แตง เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2320 เป็นบุตรพระยาจินดารังสรรค์ (แก้วแขก) ต้นสกุลนรรัตน์ เป็นหลานปู่เจ้าพระยาปู่[[เจ้าพระยาชำนาญบริรักษ์ (อู่)]] ในแผ่นดิน[[สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ]] และสืบเชื้อสายจากมาแต่พระมหาราชครู พระราชปุโรหิตาจารย์ราชสุภาวดีศรีบรมหงส์ องค์ปุริโสดมพรหมญาณวิบุลสิลสุจริต วิวิทธเวทยพรหมพุทธาจารย์ปุโรหิต (พราหมณ์ศิริวัฒนะ) ราชปุโรหิตใน[[สมเด็จพระนารายณ์มหาราช]]
 
เมื่อท่านเติบใหญ่ขึ้น ท่านบิดาได้ฝากตัวให้รับราชการในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ท่านรับราชการจนมีความชอบ จนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์สุดท้ายที่หลวงอาสาสำแดง
บรรทัด 40:
 
หลวงอาสาสำแดงมีบุตรธิดากับ[[ท้าวสุจริตธำรง (นาค)]] รวม 9 คนตามลำดับอายุได้แก่
*# ธิดาคนโตไม่ปรากฏนาม (ถึงแก่กรรมเมื่อยังเยาว์)
*# ธิดาคนรองไม่ปรากฏนาม (ถึงแก่กรรมเมื่อยังเยาว์)
*# [[เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล)]] มีบุตรธิดา 16 คน โดยมีธิดาคนที่สำคัญคือ [[หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา]] ใน[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ]])
# [[ท้าววนิดาพิจาริณี (เหม สุจริตกุล)]] (ถึงแก่กรรม 10 สิงหาคม พ.ศ. 2464<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2464/D/1336_2.PDF ข่าวตาย]</ref>)
**[[หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา]] ใน[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ]])
*# [[สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา]] (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม) ถวายตัวเป็นบาทจาริกาใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และเป็นพระราชมารดา/พระมารดาของ
*[[ท้าววนิดาพิจาริณี (เหม สุจริตกุล)]]
## [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย]]
*[[สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา]] (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม) ถวายตัวเป็นบาทจาริกาใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และเป็นพระราชมารดา/พระมารดาของ
**## [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชยกรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ]]
## [[สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี]]
**[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ]]
**## [[สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า]]
**## [[สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันวัสสาอัยยิกาเจ้าปีหลวง]]
**## [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์]]
**[[สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง]]
*# [[พระยาราชภักดี (โค สุจริตกุล)]] มีบุตรธิดาคือ
**[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์]]
**## [[เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (ปลื้ม สุจริตกุล)]] ซึ่งเป็นพระบิดาของ[[สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา]] และ[[พระสุจริตสุดา]] พระสนมใน[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และ[[พระสุจริตสุดา]] พระสนมในรัชกาลที่ 6
*[[พระยาราชภักดี (โค สุจริตกุล)]] มีบุตรธิดาคือ
**## [[ท้าววนิดาพิจาริณี (เจ้าจอมเพิ่ม ในรัชกาลที่ 5)]]
**[[เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (ปลื้ม สุจริตกุล)]] ซึ่งเป็นพระบิดาของ[[สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา]]ใน[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และ[[พระสุจริตสุดา]] พระสนมในรัชกาลที่ 6
# [[นายรองพันธ์ (หล่อ สุจริตกุล)]]
**[[ท้าววนิดาพิจาริณี (เจ้าจอมเพิ่ม ในรัชกาลที่ 5)]]
*[[นายรองพันธ์# (หล่อปุก สุจริตกุล (ถึงแก่กรรมแต่ยังเยาว์)]]
*# ปุกเหมือน สุจริตกุล (ถึงแก่กรรมแต่ยังเยาว์)
* เหมือน สุจริตกุล (ถึงแก่กรรมแต่ยังเยาว์)
 
นอกจากนี้ยังมีบุตรธิดากับภรรยาอื่น แต่ที่มีปรากฏนามคือธิดาคนหนึ่งชื่อว่า สุด หรือรู้จักในนาม ขรัวนายสุด ซึ่ง[[ท้าวสุจริตธำรง (นาค)]] ได้รับอุปการะมาแต่เยาว์วัยโดยเลี้ยงคู่มากับ[[เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล)]] ภายหลังคุณสุดได้ติดตาม[[สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา]] ซึ่งมีศักดิ์เป็นน้องสาวเข้าไปอยู่ในพระบรมมหาราชวัง เพื่อช่วยอภิบาลพระราชโอรส-พระราชธิดาที่ยังทรงพระเยาว์อีกด้วย
 
== ถึงแก่กรรมและพระมหากรุณาธิคุณต่อครอบครัว ==
หลวงอาสาสำแดง (แตง) ถึงแก่กรรมอย่างสงบเมื่อปี พ.ศ. 2395 อันเป็นปีที่ 1 ของรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมสิริอายุได้ 75 ปี
 
ภายหลังจากที่หลวงอาสาสำแดง (แตง) ถึงแก่กรรม พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระเมตตาต่อครอบครัวของคุณหลวง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณนาคเข้ารับราชการโดยรับพระราชทานบรรดาศักดิ์ที่ '''ท้าวทองพยศ''' นายวิเสทกลางสำรับหวาน พร้อมรับพระราชทานเบี้ยหวัด 2 ชั่ง และโปรดเกล้าฯ ให้ควบคุมเลกวัดสุทัศน์เทพวรารามอีกด้วย และทรงอุปถัมภ์บุตรธิดาของคุณหลวงทุกคน
เส้น 68 ⟶ 67:
ซึ่งต่อมาเมื่อท้าวทองพยศ (นาค) ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อ พ.ศ. 2434 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนตำแหน่งขึ้นเป็น '''ท้าวสุจริตธำรง''' มีบรรดาศักดิ์เสมอด้วยท้าวสนองพระโอษฐ์ ถือศักดินา 1000 และโปรดฯ พระราชทานหีบหมากทองคำใหญ่ จำหลักเชิงชายเครื่องในพร้อมสำรับ 1, กาทองคำจำหลักเชิงชาย 1,หีบหมากทองคำเล็กจำหลักสรรพางค์ 1, โต๊ะเงินคู่ 1 แลพระราชทานโกศรองศพเพิ่มขึ้นเป็นเกียรติยศ ในฐานะพระประยูรญาติชั้นผู้ใหญ่ ในสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชเทวี พระนางเจ้าพระวรราชเทวี และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร (พระยศขณะนั้น)
 
และหลวงอาสาสำแดง (แตง) ถือเป็นบรรพบุรุษฝ่ายชายของราชินีกุลสุจริตกุล
 
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{เริ่มอ้างอิง}}
* {{อ้างหนังสือ|ผู้แต่ง=เล็ก พงษ์สมัครไทย|ชื่อหนังสือ=พระญาติ ราชสกุลกรุงรัตนโกสินทร์|URL=|จังหวัด=กรุงเทพ|พิมพ์ที่=สำนักพิมพ์ข้าวฟ่าง|ปี= พ.ศ. 2549|ISBN=974-9687-35-3|หน้า=|จำนวนหน้า=160}}
*# ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ''ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ฉบับสมบูรณ์ (ภาคจบ)''. พิมพ์ครั้งที่ 2. [[นครหลวงกรุงเทพธนบุรี|นครหลวงฯ]]:รุ่งวัฒนา. 2515, หน้า 305
*# ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ''ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ฉบับสมบูรณ์ (ภาคจบ)''. พิมพ์ครั้งที่ 2. [[นครหลวงกรุงเทพธนบุรี|นครหลวงฯ]]:รุ่งวัฒนา. 2515, หน้า 306
*# [[ส.พลายน้อย]]. ''พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม''. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ:ฐานบุ๊คส์, 2554. หน้า 211
*# สกุลไทย - 'ชื่อสกุล ที่มาจากบรรพบุรุษเดียวกัน'
*# ราชกิจจานุเบกษา, หมายตั้งท้าวสุจริตธำรง, เล่ม ๘, ตอน ๔๗, ๒๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๓๔, หน้า ๔๒๘
{{จบอ้างอิง}}
 
{{เรียงลำดับ|อาสาสำแดง}}