วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ผู้ใช้:Anonimeco/กระบะทราย"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Anonimeco (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 26,516 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: ถูกย้อนกลับแล้ว
Anonimeco (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 26,516 ครั้ง
ย้อนการแก้ไขที่ 9384243 สร้างโดย Anonimeco (พูดคุย)
ป้ายระบุ: ถูกแทน ทำกลับ
บรรทัด 1:
{{กระบะทรายผู้ใช้}}
[[ไฟล์:Map athenian empire 431 BC-en.svg|thumb|350px|สันนิบาตดีเลียนช่วงก่อน[[สงครามเพโลพอนนีเซียน]] ใน 431 ปีก่อนคริสตกาล]]
<!-- กรุณาทดลองเขียนหรือร่างบทความใต้บรรทัดนี้ -->
'''สันนิบาตดีเลียน''' ({{lang-el|Συμμαχία της Δήλου}}) เป็นกลุ่ม[[พอลิส|นครรัฐกรีก]]ที่ก่อตั้งใน 478 ปีก่อนคริสตกาล<ref>{{harvnb|Roisman|Yardley|2011|loc=Timeline, p. xliii}}; {{harvnb|Martin|1996|pp=96, 105–106}}.</ref> มีจุดประสงค์เพื่อดำเนินการรบกับ[[จักรวรรดิอะคีเมนิด]] (เปอร์เซีย) ต่อหลังได้ชัยใน[[ยุทธการที่พลาตีอา]] ช่วงปลาย[[การบุกครองกรีซครั้งที่สองของเปอร์เซีย]]<ref>{{harvnb|Roisman|Yardley|2011|loc=18: The Athenian Empire, pp. 246–266}}.</ref> สันนิบาตนี้นำโดย[[เอเธนส์ยุคคลาสสิก|เอเธนส์]] มีจำนวนสมาชิกระหว่าง 150–330 นครรัฐ<ref>{{harvnb|Nelson|Allard-Nelson|2005|p=197}}.</ref>
 
สันนิบาตดีเลียนเป็นชื่อสมัยใหม่ที่มาจากเกาะ[[ดีลอส]] ที่ตั้งของที่ประชุมและกองคลัง<ref>{{harvnb|Rhodes|2006|p=18}}. ไม่มีชื่อเฉพาะของสันนิบาตในหลักฐานโบราณ สันนิบาตและสมาชิกถูกกล่าวถึงเพียง "ชาวเอเธนส์และพันธมิตร" (In ancient sources, there is no special designation for the league and its members as a group are simply referred to with phrases along the lines of "the Athenians and their allies") (see {{harvnb|Artz|2008|p=2}}).</ref> ก่อนที่[[เพริคลีส]]จะย้ายไปที่เอเธนส์ใน 454 ปีก่อนคริสตกาล<ref name=TI96>{{cite book|author=Thucydides|title=The Peloponnesian War|at=1.96}}</ref>
 
เอเธนส์เริ่มใช้ทุนของสันนิบาตเพื่อประโยชน์ส่วนตนหลังก่อตั้งไม่นาน ทำให้สันนิบาตนี้แปรสภาพเป็นจักรวรรดิกลาย ๆ ของเอเธนส์ ใน 431 ปีก่อนคริสตกาล อำนาจของสันนิบาตที่คุกคามอธิกภาพของ[[สปาร์ตา]]บานปลายเป็น[[สงครามเพโลพอนนีเซียน]] สันนิบาตสลายตัวหลังเอเธนส์แพ้สงครามใน 404 ปีก่อนคริสตกาล
 
== เบื้องหลัง ==
{{บทความหลัก|สงครามกรีก-เปอร์เซีย}}
สงครามกรีก-เปอร์เซียมีที่มาจากพิชิตนครกรีกใน[[อานาโตเลีย|เอเชียน้อย]]และ[[ไอโอเนีย]]ของ[[พระเจ้าไซรัสมหาราช]] ปฐมกษัตริย์แห่ง[[จักรวรรดิอะคีเมนิด]]ใน 550 ปีก่อนคริสตกาล ต่อมาฝ่ายเปอร์เซียพบว่าชาวไอโอเนียนั้นปกครองยาก จึงสนับสนุนให้มี[[ทรราช]]ปกครองแต่ละเมืองในไอโอเนีย<ref>{{harvnb|Holland|2005|pp=147–151}}.</ref> 499 ปีก่อนคริสตกาล [[อริสตาโกรัส]] ทรราชแห่ง[[ไมลีตัส]]ที่ล้มเหลวในการล้อมนักซอสปลุกปั่นชาวกรีกให้ลุกฮือต่อต้านเปอร์เซียเพื่อรักษาอำนาจของตน<ref>{{cite book|author=Herodotus|title=The Histories|at=5.37}}</ref> เหตุการณ์นี้นำไปสู่[[กบฏไอโอเนีย]]<ref>{{harvnb|Holland|2005|pp=155–157}}.</ref> นครรัฐ[[เอเธนส์ยุคคลาสสิก|เอเธนส์]]และ[[อีรีเทรีย]]มีส่วนในการยึดและเผาเมือง[[ซาร์ดิส]] เมืองสำคัญของเปอร์เซียในไอโอเนีย<ref>{{harvnb|Holland|2005|pp=160–162}}.</ref>
 
การกบฏดำเนินต่อไปอีกห้าปีก่อนถูกปราบ แต่กระนั้น[[ดาไรอัสมหาราช]]แห่งเปอร์เซียตัดสินใจบุกกรีซเนื่องจากเห็นว่านครรัฐเหล่านี้ยังเป็นภัยและต้องการลงโทษเอเธนส์และอีรีเทรียที่เผาเมือง [[การบุกครองกรีซครั้งที่หนึ่งของเปอร์เซีย|การบุกกรีซครั้งแรก]]ทำให้[[เธรซ]] [[ราชอาณาจักรมาเกโดนีอา|มาซิดอน]] และ[[หมู่เกาะอีเจียน]]ตกเป็นของเปอร์เซีย ส่วนอีรีเทรียถูกทำลาย<ref>{{harvnb|Holland|2005|pp=183–186}}.</ref> อย่างไรก็ตามการบุกครองสิ้นสุดลงใน 490 ปีก่อนคริสตกาลเมื่อเปอร์เซียพ่ายแพ้ใน[[ยุทธการที่มาราธอน]]<ref>{{harvnb|Holland|2005|pp=187–194}}.</ref>
 
หลังดาไรอัสสวรรคต [[เซิร์กซีสที่ 1]] พระราชโอรสนำทัพ[[การบุกครองกรีซครั้งที่สองของเปอร์เซีย|บุกกรีซเป็นครั้งที่สอง]]ใน 480 ปีก่อนคริสตกาล ชัยชนะที่[[ยุทธการที่เทอร์มอพิลี|เทอร์มอพิลี]]และ[[ยุทธนาวีที่อาร์เตมีเซียม|อาร์เตมีเซียม]]ทำให้กรีซทั้งหมดยกเว้น[[เพโลพอนนีส]]ถูกเปอร์เซียยึดครอง เปอร์เซียพยายามยึดเพโลพอนนีสแต่พ่ายแพ้ใน[[ยุทธนาวีที่ซาลามิส]] ปีต่อมา (479 ปีก่อนคริสตกาล) กรีกรวบรวมทัพขนาดใหญ่ที่สุดโต้กลับจนเอาชนะเปอร์เซียใน[[ยุทธการที่พลาตีอา]]<ref>{{harvnb|Holland|2005|pp=342–355}}.</ref>
 
ในช่วงเวลาเดียวกัน กองเรือกรีกเอาชนะกองเรือที่เหลือรอดของเปอร์เซียใน[[ยุทธนาวีที่มีคาลี]] เป็นการสิ้นสุดการบุกครองและกรีกเริ่มโต้กลับ กองเรือกรีกแล่นไปที่[[กัลลิโพลี|เธรเชียนเคอร์ซอนีส]]ของเปอร์เซียเพื่อยึดเมือง[[เซสทอส]]<ref name=IX114>{{cite book|author=Herodotus|title=The Histories|at=[https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D9%3Achapter%3D114%3Asection%3D1 9.114–115]}}</ref> 478 ปีก่อนคริสตกาล ทัพกรีกยึดเมือง[[บิแซนเทียม]]ได้สำเร็จ แต่พฤติกรรมของ[[พอสซาเนียส]] แม่ทัพสปาร์ตาทำให้เกิดความบาดหมางในหมู่นครรัฐกรีก<ref>{{cite book|author=Thucydides|title=The Peloponnesian War|at=1.95}}</ref>
 
== การก่อตั้งสันนิบาต ==
หลังยึดเมืองบิแซนเทียม [[สปาร์ตา]]ปรารถนาจะออกจากสงครามเนื่องจากบรรลุเป้าหมายในการปลดปล่อยกรีซแผ่นดินใหญ่และนครกรีกในเอเชียน้อยแล้ว ทั้งยังเกรง[[เอเธนส์ยุคคลาสสิก|เอเธนส์]]ที่กำลังขึ้นมามีอำนาจ นอกจากนี้สปาร์ตาพบว่าการรักษาสวัสดิภาพของชาวกรีกในเอเชียน้อยเป็นเรื่องยาก<ref name=Holland362>{{harvnb|Holland|2005|p=362}}.</ref> โดยก่อนหน้านี้[[ลีโอไทคีดัส]] กษัตริย์สปาร์ตาเสนอว่าการอพยพชาวกรีกจากเอเชียน้อยมาที่ยุโรปเป็นหนทางเดียวที่จะปลอดภัยจากเปอร์เซีย<ref name=Holland362/>
 
[[แซนธิปัส]] แม่ทัพเอเธนส์ปฏิเสธแนวคิดนี้เนื่องจากนครในภูมิภาคไอโอเนียเป็นอาณานิคมของเอเธนส์ และประกาศว่าเอเธนส์จะเป็นผู้ปกป้องภูมิภาคนี้<ref name=Holland362/> เมื่อสปาร์ตาที่เป็นผู้นำพันธมิตรกรีกถอนตัว มีการเรียกประชุมที่เกาะ[[ดีลอส]]เพื่อจัดตั้งพันธมิตรในการสู้รบกับเปอร์เซียใหม่ ตามบันทึกของ[[ทิวซิดิดีส]] เป้าหมายอย่างเป็นทางการของสันนิบาตคือ "ชำระแค้นให้กับความทุกข์ทรมานที่พวกเขาได้รับด้วยการทำลายล้างดินแดนของกษัตริย์ (เปอร์เซีย)"<ref name=TI96>{{cite book|author=Thucydides|title=The Peloponnesian War|at=1.96}}</ref> แต่เป้าหมายในความเป็นจริงถูกแบ่งออกเป็นสามประการได้แก่ เตรียมรับการบุกครองครั้งหน้า แก้แค้นฝ่ายเปอร์เซีย และแบ่งสรรสิ่งที่ได้จากสงคราม สมาชิกพันธมิตรใหม่ส่วนใหญ่เลือกจ่ายเงินสนับสนุนแทนการส่งทหาร<ref name=TI96/> มีการสาบานมีมิตรและศัตรูร่วมกัน และทิ้งเหล็กแท่งลงทะเลเป็นสัญลักษณ์แทนการเป็นพันธมิตรถาวร
 
== สงครามกับเปอร์เซียและจักรวรรดิเอเธนส์ ==
{{บทความหลัก|สงครามสันนิบาตดีเลียน}}
 
460 ปีก่อนคริสตกาล อียิปต์ที่ขณะนั้นอยู่ใต้อำนาจเปอร์เซียก่อกบฏโดยขอความช่วยเหลือจาก[[เอเธนส์ยุคคลาสสิก|เอเธนส์]] [[เพริคลีส]]นำกองเรือ 250 ลำโจมตีไซปรัสเพื่อหวังสร้างความเสียหายแก่เปอร์เซียเพิ่ม อย่างไรก็ตามกบฏอียิปต์ถูกปราบและทัพเอเธนส์สูญเสียกำลังถึง 50,000 นายตามการประเมินสมัยใหม่<ref>{{harvnb|Fuller|1954–1957|p=56}}.</ref> เหตุการณ์นี้เป็นเหตุผลหนึ่งที่เพริคลีสย้ายคลังของสันนิบาตจากเกาะดีลอสมาที่เอเธนส์ ด้านเปอร์เซียส่งกองเรือมายึดไซปรัสคืน แต่ปะทะกับกองเรือของ[[ไซมอน]] แม้ไซมอนจะเสียชีวิตระหว่างการปิดล้อมนครคิติออน แต่กองเรือของเขาเอาชนะเปอร์เซียในซาลามิสทางตะวันออกของไซปรัส ยุทธการครั้งนั้นเป็นการรบครั้งใหญ่ครั้งสุดท้ายของสงครามกรีก-เปอร์เซีย ก่อนทั้งสองฝ่ายจะลงนามใน[[สนธิสัญญาสันติภาพคัลลิอัส]]ใน 449 ปีก่อนคริสตกาล<ref>{{cite web|url=https://www.worldhistory.org/Peace_of_Callias/|title=Peace of Callias|author=Cartwright, Mark|website=World History Encyclopedia|date=February 22, 2019|accessdate=May 1, 2021}}</ref>
 
เมื่อเพริคลีสย้ายคลังของสันนิบาตจากเกาะดีลอสมาที่เอเธนส์ใน 454 ปีก่อนคริสตกาล สันนิบาตดีเลียนกลายสภาพจากพันธมิตรกรีกเป็นจักรวรรดิของเอเธนส์ อำนาจที่เพิ่มพูนขึ้นอย่างมากของเอเธนส์กระทบกับ[[สปาร์ตา]]จนเกิดเป็น[[สงครามเพโลพอนนีเซียน]] (431–404 ปีก่อนคริสตกาล) หลังสู้รบเป็นช่วง ๆ นาน 27 ปี จักรวรรดิเอเธนส์ยอมแพ้ต่อ[[สันนิบาตเพโลพอนนีเซียน]]ของสปาร์ตา สิ้นสุดยุคทองของเอเธนส์และตำแหน่งผู้นำนครรัฐกรีกเปลี่ยนมาเป็นสปาร์ตา<ref>{{cite web|url=https://www.worldhistory.org/Peloponnesian_War/|title=Peloponnesian War|author=Cartwright, Mark|website=World History Encyclopedia|date=May 2, 2018|accessdate=May 1, 2021}}</ref> แม้ต่อมาเอเธนส์จะขับไล่สปาร์ตาออกไปได้แต่ก็ไม่สามารถฟื้นคืนอำนาจได้ดังเดิม
 
== สมาชิกบางส่วน ==
* [[อีรีเทรีย]] ใน[[เกาะยูบีอา]]
* [[เกาะนักซอส|นักซอส]] ในหมู่เกาะ[[ซิคละดีส]]
* [[เอฟิซัส]] ในภูมิภาค[[ไอโอเนีย]]
* [[แฮลิคาร์แนสซัส]] ใน[[แคเรีย]]
* [[บิแซนเทียม]] ใน[[เธรซ]]
 
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
* {{commons category-inline|Delian League|สันนิบาตดีเลียน}}
* {{cite web|url=https://www.worldhistory.org/Delian_League/|title=Delian League|website=World History Encyclopedia}}
 
[[หมวดหมู่:กรีซโบราณ]]
[[หมวดหมู่:ประวัติศาสตร์กรีซ]]
[[หมวดหมู่:ก่อตั้งในศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสตกาล]]
[[หมวดหมู่:สิ้นสุดในศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสตกาล]]
{{โครงประวัติศาสตร์}}
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/ผู้ใช้:Anonimeco/กระบะทราย"